Bir adam oda tutmak için bir otele geliyor otelciye önce odaları gezeceğini beğenirse tutacağını söylüyor. Otelci gene de bir kaparo bırakmasını söylüyor, adam 100 TL bırakıyor. Otelci hemen borcunun olduğu kasaba giderek parayı ona veriyor. Kasabın da mobilyacıya borcu varmış. O da hemen mobilyacıya götürüp veriyor. Mobilyacı da bir hayat kadınıyla beraber olmuş. Parayı bu kadına veriyor. Hayat kadını da otelde kaldığı için parayı otelciye götürüyor. O esnada odaları gezen adam oteli beğenmediğini ve tutmayacağını ifade ediyor. Otelci parayı adama geri veriyor.
Böylece herkes borcunu ödüyor fakat 100 TL adamda kalıyor. Peki bu nasıl oluyor?
Mantık olarak otelcinin 100 lira alacağı ve 100 lira vereceği var. Yani onlar birbirini götürdüğü için 100 lira hala boşta kalıyor. O yüzden müşteri parasını alabiliyor.
Bir adam oda tutmak için bir otele geliyor otelciye önce odaları gezeceğini beğenirse tutacağını söylüyor. Otelci gene de bir kaparo bırakmasını söylüyor, adam 100 TL bırakıyor. Otelci hemen borcunun olduğu kasaba giderek parayı ona veriyor. Kasabın da mobilyacıya borcu varmış. O da hemen mobilyacıya götürüp veriyor. Mobilyacı da bir hayat kadınıyla beraber olmuş. Parayı bu kadına veriyor. Hayat kadını da otelde kaldığı için parayı otelciye götürüyor. O esnada odaları gezen adam oteli beğenmediğini ve tutmayacağını ifade ediyor. Otelci parayı adama geri veriyor.
Böylece herkes borcunu ödüyor fakat 100 TL adamda kalıyor. Peki bu nasıl oluyor?
Oteli gezen müşteri hariç saydığın diğer kişilerin hepsinin başkalarına 100 TL borcu varmış. Zaten biri veriyor öteki alıyor ve verenin borcu kapanıyor. Sonra alan adam da diğerine borcunu kapatmak için ona veriyor ve o da borcunu kapatıyor. Aslında bir nevi para devinim yapıyor. Yani sadece 1 kişi de kalmıyor ve dönüp dolaşıp tekrar otele geldiği için adam da oteli beğenmediği için kalmayacağını söylüyor ve verdiği kapora parasını tekrar geri almış oluyor.
Herkesin başka birine borcu olduğundan nötrlüyor ve mantık hatası var diye düşünüyorum. Anlattığınız olay da kadının otelciye borcu olmasa otelci kendi cebinden vs. adama parasını geri verecek. Yani zarara girmiş olacak sonuç olarak borcunu ödemiş oluyor. Ama kadının otelciye borcu var. Dediğim gibi kadının otelciye borcu olmasaydı otelci zarar da olurdu yani borcunu ödemiş olurdu. Herkesin hem alacağı hem vereceği var. Bunlar da birbirini nötrlüyor. Çok basit
Otel kasası ve personeli ayrı düşünecek olursak personel 100₺ kârda olur ama otel kasasında herhangi bir kâr zarar durumu olmaz sadece kadınının verdiği 100₺ sayesinde kasadaki miktar 100₺ artmış olur. (Otele kâr eder demiyorum çünkü kadın tuttuğu odanın parasını vermesi gerekir zaten.)
Otelci borcunu ödedikten sonra geri gelen parayı yani kadından kazandığı 100 lirayı kapora olarak geri verdiği için yine ekside olan kişi olarak ortada kalıyor. Bu arada geri verilen bir para olduğu için depozito demen daha doğru olurdu.
Doğru söylüyorsun ama bu sefer otel kasası zarara girmiş oluyor. Kadın hiç para vermemiş gibi ilk durumda kasada olan parayla son durumda kasadaki para birbirine eşit oluyor. 100₺ otel zarara giriyor yani.
Herkesin zincirleme borcu oldugu icin bu mumkun. Hayat kadini baska otelde kalsaydi boyle olmayacakti. A -> B -> C -> D -> A seklinde gittigi icin, piyasada dolanan para tekrar A'nin elinde toplaniyor dogal olarak.
Alinin Veliye borcu var 100 lira. Ali borcunu odedikten sonra Veli Ali'nin dukkanina gelip 100 liralik alisveris yapiyor. Alisveris sonunda Ali'nin cebinde 100 lira kaliyor, ustelik borcunu da odemis oluyor. Peki bu nasil mumkun gibi bir soru. Basladigin yere dondugun icin piyasadaki tum para elinde kaliyor iste.