BGA Sökücü/Reball işlemi ile GPU değişimi

Merhaba. Benim Toshiba Satellite P50-B-11U dizüstü bilgisayarım var. Ancak harici ekran kartı 3 yıl sonra arızalandı. AMD R9 M265X Ekran kartının, grafik işlemcisi arızalanmış yani ona ekran kartı çipseti de diyorlar. O bozulan parçanın aynısını özel yerlerden temin edebiliyorlarmış. Ancak nereden temin ediliyor? Ve o değişecek olan parça orijinal olacak mı? Ayrıca "BGA" adı verilen cihazları varmış ve onlar anakarttaki entegre bileşenleri ısıtarak sökebiliyorlarmış. Aynı zamanda reballing işlemini de yapıyorlarmış. Benim bilgisayar ekran kartımın tüm bilgilerini gösterebiliyor yani örneğin model numaralarını vs. gösterebiliyor. Aygıt algılanıyor fakat ekran kartı sürücüsünü kurup da, ekran kartımı aktif ettiğim anda, görüntü donuyor ve fan maksimum devirde dönmeye başlıyor. Onca format atmalarıma rağmen sorun düzelmemişti. Ekran kartının çipseti değiştirilecek ancak bu esnada, BGA makinasının anakartta bulunan diğer bileşenlerine zarar verme olasılığı var mı? BGA Makineleri işini iyi yapabiliyor mu? Ekran kartı çipseti değiştikten sonra, en fazla kaç sene dayanabilir?

Ben de bu sorunu araştırıyorum. Sık oyun oynamıyorum ama arada sırada canım çektiğinde oynarım diye yaptırmak istiyorum. Ama kime güveniriz, nerede yaptırmalıyız gibi sorulara cevap aramaktayım.
Benim açtığım konu: Sapphire R9 280 DUAL-X Reballing yapmalı mıyım?

GPU reballing yani yeniden lehimleme işlemi biraz şansa bağlı olarak verim gösteriyor. Kısa sürede tekrar bağlantılar bozulabiliyor. İşlemi yapan kişinin titizliğine de bağlı bu iş. Bence umut bağlanacak bir şey değil. Daha pahalıya patlaması çok olası.

Genelde 6 ay garanti verilir ama yapan kişinin ustalığı çok iyi bile olsa 6-7 ay sonra tekrar aynı sorunu yaşarsınız. Bu işlemi yaptırmayın.

O çipler arızalanması anakarttaki en zor parçalardır. Genelde çipi değil altındaki lehimleri değiştiriyorlar. Şöyle ki çip anakarta lehimlerle bağlı. Lehimler ısıya fazla maruz kaldığında eriyor ve donduğunda çatlıyorlar. Çatlama olduğu zaman temassızlık veya kısa devre meydana geliyor ve görüntü ekrana ulaşmıyor. Çözüm ise BGA makineleriyle 200-300 derece sıcaklıkta o lehimleri eritip grafik çipini anakarttan çıkarmak ve çipin altına yeni lehimlerden bacaklar yapıp çipi yerine monte etmek. Makine anakarta zarar vermez ve güvenlidir. Ancak bu işlem pek uzun ömürlü değildir. Şöyle ki lehimler bir kez çatladığında tamirden sonraki gün tekrar da çatlayabilir. Veya 10 yıl boyunca hiç çatlayamayabilir. Ve bu durumun artık ısınma ile ilgisi kalmıyor. Tamamen şansınıza göredir işlemin ömrü.

Eğer sen çipin değişeceğini düşünüyorsan yeni çipin senin bilgisayarından fazla maliyete sahip olacağını belirteyim. Çünkü çip BGA ise tek olarak satılmaz. Üzerinde takılı olduğu bir anakarttan söküp sana takmalılar. Yani kısacası seninkiyle aynı güçte bir bilgisayarın anakartına ihtiyacı var servisinin.

Sürücü kurarken yaşanan sorunlarda direkt ekran kartından şüphelenmek doğru. Chipset sürücüsü kurarken yaşanan sorun anakart yonga setinin, ekran kartı sürücüsü kurarken yaşanan sorunlar da ekran kartı yongasının arızasından kaynaklanır.

İşlemin herhangi bir zararı olması zor. Deneyime bağlı bu durum. Deneyimli birisi yaparsa işlem en kötü kısa ömürlü olur. 6 aydan kısa sürede bozulacağını çatlayacağını sanmıyorum yeni lehimlerin. İşlemle ilgili de aşağıdaki konu biraz bilgi verici:

Furkan17TR dedi:

Şimdi diyeceksiniz ki, RLOD hatası nedir? RLOD hatası, yukarıda açıklamıştım. Cihaz ısınır. Ve 1500 küsur pin/bacak erir. Ve makina soğuyunca donar ve çatlar. Ve PS3 kullanılamaz hale gelir. İşte bu hata RLOD'dur. Ve bunun tamirine Reflow adı verilir. Bir diğer tamirinin adı ise Reballing'dir.

Reflow işlemi, RSX ve/veya Cell çiplerine 200 derece hava tutarak o lehimleri tamamen eritip, tekrar soğutma işlemine denir. Tabii bu sefer 200 derece sıcaklık olduğu için çatlamıyor . Çünkü tamamen eriyor. Su gibi.

Reballing işlemi ise, RSX ve/veya Cell çiplerine 200 derece sıcaklık işlemi uygulanıyor. Ve o çipler yerinden çekiliyor. Ve o eski erimiş lehimler temizleniyor. Hem anakart hemde çiplerden. Daha sonra o eriyen bacaklar yerine başka lehim topları (ball demek top demek) koyuyor. Ve anakarta yerleştirip ısıtıyor. Ve yerine yerleştiriyor.

Bu iki tamir de işe yarıyor. Ama sonsuza dek değil. Zaten reflow işleminden en fazla 2 ay sonra tekrar RLOD hatasına düşecek. Ve tekrar Reflow. 2 ay sonra tekrar. Tekrar reflow. Böyle böyle gider bu. Reballing işlemi ise daha uzun ömürlüdür. Ama düşünün bakalım. Sony'in koyduğu lehimler mi daha kaliteli yoksa o PS tamircisinin mi? PS tamircisinin lehimleri, Sony'in lehimleri kadar kaliteli olmadığı için, bu işlem de 6 ay sonra patlayacak ve tekrar RLOD hatasına düşecektir. Her iki işlemin de garantisi yoktur. Ama yapan yer size 2 ay garantisi verir. Zaten 3. ayda patlayacağını bildiği için 2 ay garanti verir

Genişletmek için tıkla...

Kaynak: [Rehber] İkinci el PS3 alırken dikkat edilmesi gerekenler (Detaylı Anlatım)

Pitbull dedi:

Genelde 6 ay garanti verilir ama yapan kişinin ustalığı çok iyi bile olsa 6-7 ay sonra tekrar aynı sorunu yaşarsınız. Bu işlemi yaptırmayın.

Genişletmek için tıkla...

6 Ay sonra neden bozulur peki?

Erdemli Erdem dedi:

6 Ay sonra neden bozulur peki?

Genişletmek için tıkla...

Daha önce neden bozulduysa o yüzden.

Bu işlemlerin garantisi yok. Büyük servisler verebilir ama küçük, kurnaz, bakkal dediğimiz tipler garanti vermez. Reflow işlemini yapar. Yani tırt olan yöntemi. 2 ay sonra tekrar bozulur.

Örnek yanlış olabilir ama şöyle örneklemek isterim; Şahin ile giderken bir anda kaza yaptın ve araba ikiye bölündü. Daha sonra sanayiide (olmaz ama) başka hurda Şahin buldun. Onun sağlam olan arka kısmını, kendi hasarlı arka parçanın yerine kaynaklıyorsun. İlk başlarda sıkıntı çıkmaz. Ama eğer ufak da olsa bir kaza daha yaparsan o araba, kaynatıldığı noktalardan kopar ve tekrar ikiye bölünür .

(Bkz: İkiye Bölünmüş Tofaş)

@Wheeler Man Katılmıyorum. GPU çipleri gayet de bozulmaya müsaittir, özellikle yüksek ısıya maruz kaldıklarında. Asıl çok nadir olan, fiziksel bir etki olmadan çipin lehimlerinin çatlamasıdır. Eğer çip sağlamsa, bozuk lehimler düzeltildiğinde gayet uzun ömürlü olur, ancak dediğim gibi nadir bir durumdur. Bozuk çiplere reballing yapıldığında geçici olarak düzelmesinin nedeni ise lehimlerin yenilenmesinden değil, işlem sırasında çipsete uygulanan ısıdan dolayıdır. Tekrar bozulmasının nedeni de lehimlerden dolayı değildir çip arızalı olduğundandır.

@odell Ani ısı değişimleri lehimi çatlatır, buna bir de ufak tefek titreşimleri ve board esnemelerini eklersek süreci daha da hızlandırıyor. Gayet yaygın bir sorundur. Çalışma ısısı düşük devre kartlarında bile görülebilir. "Televizyonum çalışıyor, bir süre sonra kendiliğinden bozuluyor" şeklinde tabir edilen arızanın genelde kaynağı budur. Günümüzde SMD parçalardan oluşan ve tamir edilmesi planlanmayan cihazlar yaygınlaştığı için artık bu tür arızalar pek fazla göze batmıyor. Kaldırılıp atılıyor veya board değişimi yapılıyor ama eskiden çok yaygın bir şeydi. Hala da yaşanıyor ama ekran kartı gibi pahalı cihazlar olmadığı sürece dikkate alınmıyor.

Reballing sonrası yeniden bozulmayı, sadece GPU bozuluyor şeklinde yorumlamak doğru olmaz. Yarı iletkenlerin fazla ısınması iyi değildir, kabul ediyorum ama enerji altında olmadığı sürece pek bir riski yok. En azından reballing işlemini doğru yapan birinin zarar verme ihtimali göz ardı edilebilir. Yine de böyle bir ihtimal de vardır. Yani ikisini de yok sayamayız. Lehim çatlamaz demeniz doğru olmaz. İkisi de farklı koşullarda önemli sorunlar.

Erdemli Erdem dedi:

6 Ay sonra neden bozulur peki?

Genişletmek için tıkla...

Yapılan işlemde lehimler yenilenecek, ani ısı değişimlerinde tekrar aynı sorunu çıkarma ihtimali 10 üzerinden 7 dir. GPU chipset modeline göre fiyatlandırma yapıyorlar ama ortalama 400-500 TL boşa verirsiniz.