G_Theill
Hectopat
Daha fazla
- Cinsiyet
- Erkek
- Meslek
- Elektrik - Elektronik Mühendisi
Merhabalar,
Bu yazıda, son dönemlerin popüler konusu soğutma üzerinde biraz durmak istiyorum. Genel olarak mantığı üzerinde durup daha sonra bazı noktalara değineceğim.
Ön Söz
Öncelikle soğutma olarak tabir ettiğimiz şey, bu platformun doğası gereği, işlemci ve grafik işlemci soğutması. Aslında bu konuya dar bir açıdan yaklaşmamıza ve pek çok noktayı gözden kaçırmamıza sebep oluyor. İnsanlar genellikle işlemci sıcaklık değerleri üzerinden soğutucu seçmeye çalışıyorlar. Kasanın, diğer fanların, ortamın bu işe olan etkisini göz ardı ederek oldukça büyük yanılgılara düşüyorlar.
Piyasadan satın almak istediğimiz ürünlerin %99.9’u (kesin konuşmamak lazım) pasif soğutma ürünleridir ve buna sıvı soğutmalar dahildir. Bu da demek oluyor ki, aktif olarak ısınmaya çalışan bir ürünü pasif olarak en fazla ortamın sıcaklığına düşürebiliriz.
Aktif – Pasif:
Aktif ve pasif kelimelerine biraz değinelim.
Aktif demek, enerji harcayarak sonuç elde etmek demektir. Fanlar aktif olarak enerji tüketirler fakat soğutma gücü üretmezler. Üretiyor olsalardı vantilatörlerimiz klima olarak da iş görürlerdi. Aktif olmayan her ürün bu probleme pasif yaklaşım getirmektedir.
Sıvı soğutmaların pasif soğutma çözümü olmalarının sebebi de, radyatörün içinden hava geçiyor olmasıdır. Aktif olarak kullanmak istiyorsanız, radyatörü buzdolabının içine, klima ile soğuyan yan odaya veya kompresör ile soğuttuğunuz havanın içerisinden aktığı bir havalandırma kanalına monte etmelisiniz. Eğer kasanın üzerine takıp, aynı ortamda bulunduruyorsanız bu da pasif bir soğutma yaptığınız anlamına gelir.
Peki, aktif soğutma neden günlük olarak kullanılmaz? Bunun cevabı da aslında çok basit, eğer siz içerisinde sıcak hava bulunan bir ortama aktif olarak soğutulmuş havayı gönderirseniz, ortamda nem alma uygulaması yapmış olursunuz. Ortamın nemi gider parçalarınızın üzerinde yoğuşur ve su biriktirir. Bunun için sıvı azot kullanan overclock uzmanları parçalarının açıkta kalan devrelerini güzelce vazelin ile kaplıyor.
Kasanın İçi ve Isı Transferi
Biraz da burada neler olup bittiğinden bahsedelim.
Kasamızın içerisinde, parçalardan gelen ısı ile, oda sıcaklığının daha üzerinde bir sıcaklığa sahip hava bulunur. Bu hava, hava soğutma sistemlerinde heat sink, ısı sifonu ya da ısı eşanjörü dediğimiz parça üzerinden akar ve onun üzerindeki ısıyı üzerine alarak kasanın arka bölümüne ya da üst bölümüne ilerler. Sıvı soğutmalarda bu ısı eşanjörü, radyatör parçasıdır ve kasanın dışında konumlandığı için, kasa içerisindeki hava akışından bağımsız olarak değerlendirilmelidir.
Hava soğutma üzerinden devam edelim. Sizin yapmanız gereken iş, kasa içerisinde biriken sıcak havayı ortamdan uzaklaştırarak, aspiratör veya egzost fanı ile, ortama daha soğuk olan taze havayı, vantilatör veya intake fanı ile, ortama getirmektir. Bu sayede kasa içerisindeki havanın ısı taşıma kapasitesi artarak, içerideki ısıyı daha hızlı bir şekilde alarak dışarı atacaktır.
Sıvı soğutmaların avantajı bu noktada biraz daha ön plana çıkıyor, Radyatörü dışarı monte ederek, odanın ısınmamış olan havasını, ısı taşıyıcımızın, su veya soğutma sıvıları, üzerinden geçirerek sıvıyı oda sıcaklığına getirip parçalarımızın sıcaklıklarını da verimli bir şekilde bu seviyede tutabiliriz. Tabi soğutmamız tüm parçaları kapsamıyorsa bu durumda kasa fanlarımıza yine önemli miktarda iş düşüyor demektir.
Sıvı rezervuarımızın kapasitesinin büyük olmasının da dolaylı olarak soğutma performansına katkısı olacaktır. Sonuçta üzerinden hava geçmese de, az miktarda ısı ortama sızarak sıvımızın soğumasına yardım eder.
Kasa Konumu ve Toz Faktörü
Bu zaten sosyalde oldukça üzerinde durulan bir konu. Kasanızın konumu soğutma performansına etki eder. Kasanın kendisi de soğutma performansına etki eder aslına bakarsak.
Havanın kaçıp gidebileceği noktalar seçilmelidir, var ise giriş fanının önü açık olmalıdır. Bilgisayarınızın egzost ve intake yaptığı bölümlerde ısınan başka cihazlar olmamalıdır. Toz katı parçacık olduğu için ısı tutma kapasitesi yüksektir, uzun süre çalışan bilgisayarlarda ısınır ve daha sonra o ısıyı da tahliye etmeniz gerekir, sisteminize yük getirir.
Pek çok insan garipseyebilir ama benim kasam salonun ortasında duruyor, havanın en sakin olduğu yerde.
Bitirmeden Önce
Sona doğru yaklaşırken belirtmek istediğim bazı durumlar var. Özellikle hava soğutma ürünleri alırken yorumlarda “İşlemcim yedi santigrat derecede çalışıyor, çok memnunum.” gibi şeyler görebilirsiniz. Bu yorumlara çok da itibar etmeyin. Adam yorumu aralık ayında yazmıştır, penceresi yirmi dört saat açıktır, klima kullanıyordur. Pasif soğutma ile ortam sıcaklığından daha aşağı inemeyeceğinizi unutmayın, uyanık olun.
Bilgisayarınızın bulunduğu odayı iyi havalandırın. Bilgisayarınız odayı aktif olarak ısıtmaktadır. Kasanın içindeki havayı tahliye etmek için o kadar çaba harcayıp, yüzlerce lira değerinde fanlara para verirken, kapınızı pencerenizi sürekli kapalı tutmanız doğru olmaz. Odanın içinde bulunan hava ne kadar serinse, bilgisayarınız da o kadar serin çalışacaktır.
Son Söz
Umarım faydalı bir yazı olmuştur. Sorularınız olursa seve seve cevaplarım. Herkese iyi sosyaller.
Özgün içerik, Technopat Sosyal dışarısında kullanmadan önce izin isteyiniz.
Bu yazıda, son dönemlerin popüler konusu soğutma üzerinde biraz durmak istiyorum. Genel olarak mantığı üzerinde durup daha sonra bazı noktalara değineceğim.
Ön Söz
Öncelikle soğutma olarak tabir ettiğimiz şey, bu platformun doğası gereği, işlemci ve grafik işlemci soğutması. Aslında bu konuya dar bir açıdan yaklaşmamıza ve pek çok noktayı gözden kaçırmamıza sebep oluyor. İnsanlar genellikle işlemci sıcaklık değerleri üzerinden soğutucu seçmeye çalışıyorlar. Kasanın, diğer fanların, ortamın bu işe olan etkisini göz ardı ederek oldukça büyük yanılgılara düşüyorlar.
Piyasadan satın almak istediğimiz ürünlerin %99.9’u (kesin konuşmamak lazım) pasif soğutma ürünleridir ve buna sıvı soğutmalar dahildir. Bu da demek oluyor ki, aktif olarak ısınmaya çalışan bir ürünü pasif olarak en fazla ortamın sıcaklığına düşürebiliriz.
Aktif – Pasif:
Aktif ve pasif kelimelerine biraz değinelim.
Aktif demek, enerji harcayarak sonuç elde etmek demektir. Fanlar aktif olarak enerji tüketirler fakat soğutma gücü üretmezler. Üretiyor olsalardı vantilatörlerimiz klima olarak da iş görürlerdi. Aktif olmayan her ürün bu probleme pasif yaklaşım getirmektedir.
Sıvı soğutmaların pasif soğutma çözümü olmalarının sebebi de, radyatörün içinden hava geçiyor olmasıdır. Aktif olarak kullanmak istiyorsanız, radyatörü buzdolabının içine, klima ile soğuyan yan odaya veya kompresör ile soğuttuğunuz havanın içerisinden aktığı bir havalandırma kanalına monte etmelisiniz. Eğer kasanın üzerine takıp, aynı ortamda bulunduruyorsanız bu da pasif bir soğutma yaptığınız anlamına gelir.
Peki, aktif soğutma neden günlük olarak kullanılmaz? Bunun cevabı da aslında çok basit, eğer siz içerisinde sıcak hava bulunan bir ortama aktif olarak soğutulmuş havayı gönderirseniz, ortamda nem alma uygulaması yapmış olursunuz. Ortamın nemi gider parçalarınızın üzerinde yoğuşur ve su biriktirir. Bunun için sıvı azot kullanan overclock uzmanları parçalarının açıkta kalan devrelerini güzelce vazelin ile kaplıyor.
Kasanın İçi ve Isı Transferi
Biraz da burada neler olup bittiğinden bahsedelim.
Kasamızın içerisinde, parçalardan gelen ısı ile, oda sıcaklığının daha üzerinde bir sıcaklığa sahip hava bulunur. Bu hava, hava soğutma sistemlerinde heat sink, ısı sifonu ya da ısı eşanjörü dediğimiz parça üzerinden akar ve onun üzerindeki ısıyı üzerine alarak kasanın arka bölümüne ya da üst bölümüne ilerler. Sıvı soğutmalarda bu ısı eşanjörü, radyatör parçasıdır ve kasanın dışında konumlandığı için, kasa içerisindeki hava akışından bağımsız olarak değerlendirilmelidir.
Hava soğutma üzerinden devam edelim. Sizin yapmanız gereken iş, kasa içerisinde biriken sıcak havayı ortamdan uzaklaştırarak, aspiratör veya egzost fanı ile, ortama daha soğuk olan taze havayı, vantilatör veya intake fanı ile, ortama getirmektir. Bu sayede kasa içerisindeki havanın ısı taşıma kapasitesi artarak, içerideki ısıyı daha hızlı bir şekilde alarak dışarı atacaktır.
Sıvı soğutmaların avantajı bu noktada biraz daha ön plana çıkıyor, Radyatörü dışarı monte ederek, odanın ısınmamış olan havasını, ısı taşıyıcımızın, su veya soğutma sıvıları, üzerinden geçirerek sıvıyı oda sıcaklığına getirip parçalarımızın sıcaklıklarını da verimli bir şekilde bu seviyede tutabiliriz. Tabi soğutmamız tüm parçaları kapsamıyorsa bu durumda kasa fanlarımıza yine önemli miktarda iş düşüyor demektir.
Sıvı rezervuarımızın kapasitesinin büyük olmasının da dolaylı olarak soğutma performansına katkısı olacaktır. Sonuçta üzerinden hava geçmese de, az miktarda ısı ortama sızarak sıvımızın soğumasına yardım eder.
Kasa Konumu ve Toz Faktörü
Bu zaten sosyalde oldukça üzerinde durulan bir konu. Kasanızın konumu soğutma performansına etki eder. Kasanın kendisi de soğutma performansına etki eder aslına bakarsak.
Havanın kaçıp gidebileceği noktalar seçilmelidir, var ise giriş fanının önü açık olmalıdır. Bilgisayarınızın egzost ve intake yaptığı bölümlerde ısınan başka cihazlar olmamalıdır. Toz katı parçacık olduğu için ısı tutma kapasitesi yüksektir, uzun süre çalışan bilgisayarlarda ısınır ve daha sonra o ısıyı da tahliye etmeniz gerekir, sisteminize yük getirir.
Pek çok insan garipseyebilir ama benim kasam salonun ortasında duruyor, havanın en sakin olduğu yerde.
Bitirmeden Önce
Sona doğru yaklaşırken belirtmek istediğim bazı durumlar var. Özellikle hava soğutma ürünleri alırken yorumlarda “İşlemcim yedi santigrat derecede çalışıyor, çok memnunum.” gibi şeyler görebilirsiniz. Bu yorumlara çok da itibar etmeyin. Adam yorumu aralık ayında yazmıştır, penceresi yirmi dört saat açıktır, klima kullanıyordur. Pasif soğutma ile ortam sıcaklığından daha aşağı inemeyeceğinizi unutmayın, uyanık olun.
Bilgisayarınızın bulunduğu odayı iyi havalandırın. Bilgisayarınız odayı aktif olarak ısıtmaktadır. Kasanın içindeki havayı tahliye etmek için o kadar çaba harcayıp, yüzlerce lira değerinde fanlara para verirken, kapınızı pencerenizi sürekli kapalı tutmanız doğru olmaz. Odanın içinde bulunan hava ne kadar serinse, bilgisayarınız da o kadar serin çalışacaktır.
Son Söz
Umarım faydalı bir yazı olmuştur. Sorularınız olursa seve seve cevaplarım. Herkese iyi sosyaller.
Özgün içerik, Technopat Sosyal dışarısında kullanmadan önce izin isteyiniz.
