Devlette para yönetimi nasıl daha iyi hale getirilir?

Herkese selam.
Arkadaşlar vergisini, cezasını, şunu, bunu yani devlete ödenmesi gereken tüm ödemelerini düzgün yapan bir vatandaş olarak (aynı kaygıyı yaşaması için buradaki çoğu kişinin de böyle olduğunu varsayıyorum). Şu an birilerinin yolsuzluk iddiaları ile milyonlarca hatta milyarlarca para çalma(cebellezi) ihtimalleri her yerde birçok kişi hakkında konuşuluyor. Gündemi takip ediyorsanız konulara hakim olduğunuzu düşünüyorum.

Fakat beni asıl tedirgin eden durum bu iddiaların gerçek olma ihtimali var ise önümüzde ki seçimde hükümet değişse ya da değişmese bile gerçek anlamda bu konuların araştırılmasına karar verilse dahi bazılarının yanına çaldığı bu paraların kâr kalması ihtimali, bu durum nasıl engellenebilir sorusu ara sıra kafamı meşgul ettiği için ayrıca biraz da istişare etmek için konu açmak istedim. Aklıma gelen en iyi fikir belirlenen bir miktarın üzerindeki paralarda barkod numara kontrolü ile nasıl kazanıldığının beyan edilmesi (buraya ekstradan şartlar getirilebilir). Beyan edilecek kurum ikna olursa barkod numaralarını sisteme dahil ederek o paranın kullanımına ancak bu şekilde izin vermesi.

Bu konuların uzmanı olmadığım için normal bir vatandaş olarak sadece haksız kazanç sağlayanların elinde o çaldıkları paralar nasıl patlatılır, kullandırılmaz ya da böyle bir ihtimal var mı bunu merak ediyorum? Sonuçta biz halk olarak bu kadar zorluğu çekip birçok durumdan ödün verirken, hayatımız kayarken birilerinin paraları götürmesi acayip zoruma gidiyor.

Yolsuzluk ve yalan üçgeni durumu var çeşitli iktisat ve yönetim uzmanları buna şirketler ve devletler denebilir yolsuzluğu ve rüşveti önlemek için çeşitli hamleler atar.

Bunun en etkin ve işe yarar örneği etkin ve basit bir tedarik mekanizması oluşturmak ve parayı izlemektir.

Mesela bir kamu ihalesi içinde ödenen paranın banka dışına çıkarılmasının yasaklanması ve paranın daima devlet tarafından gözlenmesi gerekir eğer para dışarıya çıkarmak gerekirse bile projeye dair harcanmasını denetleyecek mali müfettişler iş yapar. Böylece parayı düzgün olarak denetlersiniz.

Fakat bizim ülkemiz içinde bu işi Danıştay ve Cumhur Başkanlığı denetleme kurulu üstleniyor lakin görevlerini ne kadar iyi yaptıkları aşikar.

Temel bir yolsuzluk önleme mekanizması daha çok büyük banknot parayı yasaklama ve rezervi daima kontrollü olarak izlemeye ele alır.

Yasal olarak kolaylaştırıcı ödeme olarak bilinen fakat halk jargonu ve hitabeti ile bildiğimiz rüşveti önlemek yolsuzluğa nazaran nispeten kolaydır.
Ağır cezalar ve görevden ihraç rüşvetin ispatlandığı anda etkin bir hamle yapmak riski azaltır.

Ama yöneticilerin dikkat etmesi gereken kısım yolsuzluk içinde başlar çünkü aklanan parayı sanat eserleri veya çeşitli antik eşyalar ile dışa aktarmak oldukça kolaydır bu tarz satın alımlar "Kültürel zenginleştirme veya ihtiyacı" harcama olarak deftere düşülür fakat net bir maliyet yerine eser maliyeti yazılarak kolay yoldan yöneticiler ve emriniz altındaki amirler kara para aklar. Bunu önlemenin en kolay yolu parayı doğrudan denetlemekle görevli fakat doğrudan sahaya çıkmayan grup oluşturmaktır. Son olarak yolsuzluğu ispatlanmış veya rüşveti ispatlanmış kişiler ile kontratları kesmek ve ihaleleri dürüst ve saydam frimalara aktarmak kamu veya şirket içi idari yolsuzluğu ve kolaylaştırıcı ödemeyi azaltacaktır.

Sonuca gelelim: hiç biri ülkemiz içinde uygulanmıyor üstelik bunlar genel olarak basit önlemlerken.

Şükrü Ali Ögel dedi:

Yolsuzluk ve yalan üçgeni durumu var çeşitli iktisat ve yönetim uzmanları buna şirketler ve devletler denebilir yolsuzluğu ve rüşveti önlemek için çeşitli hamleler atar.

Bunun en etkin ve işe yarar örneği etkin ve basit bir tedarik mekanizması oluşturmak ve parayı izlemektir.

Mesela bir kamu ihalesi içinde ödenen paranın banka dışına çıkarılmasının yasaklanması ve paranın daima devlet tarafından gözlenmesi gerekir eğer para dışarıya çıkarmak gerekirse bile projeye dair harcanmasını denetleyecek mali müfettişler iş yapar. Böylece parayı düzgün olarak denetlersiniz.

Fakat bizim ülkemiz içinde bu işi Danıştay ve Cumhur Başkanlığı denetleme kurulu üstleniyor lakin görevlerini ne kadar iyi yaptıkları aşikar.

Temel bir yolsuzluk önleme mekanizması daha çok büyük banknot parayı yasaklama ve rezervi daima kontrollü olarak izlemeye ele alır.

Yasal olarak kolaylaştırıcı ödeme olarak bilinen fakat halk jargonu ve hitabeti ile bildiğimiz rüşveti önlemek yolsuzluğa nazaran nispeten kolaydır.
Ağır cezalar ve görevden ihraç rüşvetin ispatlandığı anda etkin bir hamle yapmak riski azaltır.

Ama yöneticilerin dikkat etmesi gereken kısım yolsuzluk içinde başlar çünkü aklanan parayı sanat eserleri veya çeşitli antik eşyalar ile dışa aktarmak oldukça kolaydır bu tarz satın alımlar "Kültürel zenginleştirme veya ihtiyacı" harcama olarak deftere düşülür fakat net bir maliyet yerine eser maliyeti yazılarak kolay yoldan yöneticiler ve emriniz altındaki amirler kara para aklar. Bunu önlemenin en kolay yolu parayı doğrudan denetlemekle görevli fakat doğrudan sahaya çıkmayan grup oluşturmaktır. Son olarak yolsuzluğu ispatlanmış veya rüşveti ispatlanmış kişiler ile kontratları kesmek ve ihaleleri dürüst ve saydam firmalara aktarmak kamu veya şirket içi idari yolsuzluğu ve kolaylaştırıcı ödemeyi azaltacaktır.

Sonuca gelelim: hiç biri ülkemiz içinde uygulanmıyor üstelik bunlar genel olarak basit önlemlerken.

Genişletmek için tıkla...

Başlığı "Çalındığı iddia edilen paraların kullanımı nasıl engellenir ?" şeklinde koymuştum ama moderatör bu şekilde düzenlemiş. Bahsettiğin önlemler hakkaniyetli şekilde ülkemizde uygulanmıyor. Fakat bunlar dediğin gibi "önlem" ben önlemleri geçtim. Çünkü bu konular her ne kadar şuan araştırılmadığı için iddia olarak görünse de halkın bu kadar fakirleşmesinden devlete ödenen vergi, harç, ceza vb ödemelerin çok fazla artmasından da anlaşılıyor ki birileri gerçekten paraları götürüyor. Nepotizm hat safhasını çoktan geçti. Biz bir çok şeye ederinden çok çok fazla ödeme yaparken, bizler hayatımızdan, gençliğimizden, geleceğimizden, ailemizin rızkından daha bir çok şeyden ödünler verirken, enflasyonu, doları vs'i yetmezmiş gibi birde esnaf ç*kallıklarına(düzgün esnafları ayırarak) serbest piyasa adı altında çok fazla maruz kalırken birilerinin nepotizm ile tanıdıklarına servet aktarması ya da bir kulpunu bulup parayı götürmesi iddiaları bir süre sonra araştırıldığında gerçek olduğu ortaya çıkarsa fakat her şey kulpuna uydurulduğu için müdahale şansı olmazsa ki böyle olacağını düşünüyorum. Bu paraların kullanımının engellenmesi kafamı kurcalıyor. Yani bir kereye mahsus herkes elindeki parayı gelip devlete yani sisteme kaydettirecek. Akıl edebildiğim en iyi çözüm bu, iddialardaki paraları çalan varsa elindeki parayı bir şekilde işe yaramaz kılınması lazım.

Zembla dedi:

Başlığı "Çalındığı iddia edilen paraların kullanımı nasıl engellenir ?" şeklinde koymuştum ama moderatör bu şekilde düzenlemiş. Bahsettiğin önlemler hakkaniyetli şekilde ülkemizde uygulanmıyor. Fakat bunlar dediğin gibi "önlem" ben önlemleri geçtim. Çünkü bu konular her ne kadar şuan araştırılmadığı için iddia olarak görünse de halkın bu kadar fakirleşmesinden devlete ödenen vergi, harç, ceza vb ödemelerin çok fazla artmasından da anlaşılıyor ki birileri gerçekten paraları götürüyor. Nepotizm hat safhasını çoktan geçti. Biz bir çok şeye ederinden çok çok fazla ödeme yaparken, bizler hayatımızdan, gençliğimizden, geleceğimizden, ailemizin rızkından daha bir çok şeyden ödünler verirken, enflasyonu, doları vs'i yetmezmiş gibi birde esnaf ç*kallıklarına(düzgün esnafları ayırarak) serbest piyasa adı altında çok fazla maruz kalırken birilerinin nepotizm ile tanıdıklarına servet aktarması ya da bir kulpunu bulup parayı götürmesi iddiaları bir süre sonra araştırıldığında gerçek olduğu ortaya çıkarsa fakat her şey kulpuna uydurulduğu için müdahale şansı olmazsa ki böyle olacağını düşünüyorum. Bu paraların kullanımının engellenmesi kafamı kurcalıyor. Yani bir kereye mahsus herkes elindeki parayı gelip devlete yani sisteme kaydettirecek. Akıl edebildiğim en iyi çözüm bu, iddialardaki paraları çalan varsa elindeki parayı bir şekilde işe yaramaz kılınması lazım.

Genişletmek için tıkla...

Bunlar en temel ve uygulanması gereken önlemler ama yöneticiler yolsuzluk yaptığı için güvenli olarak denetlenmesi gereken para dışarıya çıkartılıp sanat eseri veya örtmesi kolay enstürmanlar ile kapatılarak tekrardan o paranın varlığı kayıp konumuna düşüyor..

Yolsuzluk sonucunda iktisadi sistemlerin dışına çıkartılan para engellenemez çünkü normal para ile aynı yoldan piyasaya girer yani bilinmeyen kaynaklara dağıtılıp gruplar organize olarak kolaylaştırıcı ödeme veya kara para aklama yapıyorsa kolayca parayı kullanırlar.

Etkin bir temel denetim ve Danıştay,Ssayıştay gibi denetim kurumları iş yapmadıkça para halen dışarıya çıkacak. Dünya yolsuzluk ve kolaylaştırıcı ödeme endeksi içinde en yüksek ülkelerden biriyiz.

Çok aşamalı Liyakatli denetim getirirsen problemin büyük kısmı çözülür.

İnsanların düşüncesini değiştirmek zordur ömrün yetmez.

Tearz dedi:

Çok aşamalı Liyakatli denetim getirirsen problemin büyük kısmı çözülür.

Genişletmek için tıkla...

Mesela nasıl bir çok aşamalı denetim

KURAL BİLMEYEN dedi:

İnsanların düşüncesini değiştirmek zordur ömrün yetmez.

Genişletmek için tıkla...

Amacım düşünceleri değiştirmek değil(ki değiştirile bilse çok iyi olur). Düşüncesi kötü olup iddia edildiği gibi yapılan kötülükler varsa yanlarına kâr kalmamasının sağlanıp sağlanmayacağından emin olmak. Yoksa dediğin gibi bir düşünce kafaya yerleşmişse değişmesi çok zor. Nede olsa "Alışmış kudurmuştan beterdir".

Şükrü Ali Ögel dedi:

Bunlar en temel ve uygulanması gereken önlemler ama yöneticiler yolsuzluk yaptığı için güvenli olarak denetlenmesi gereken para dışarıya çıkartılıp sanat eseri veya örtmesi kolay enstürmanlar ile kapatılarak tekrardan o paranın varlığı kayıp konumuna düşüyor..

Yolsuzluk sonucunda iktisadi sistemlerin dışına çıkartılan para engellenemez çünkü normal para ile aynı yoldan piyasaya girer yani bilinmeyen kaynaklara dağıtılıp gruplar organize olarak kolaylaştırıcı ödeme veya kara para aklama yapıyorsa kolayca parayı kullanırlar.

Etkin bir temel denetim ve Danıştay,Ssayıştay gibi denetim kurumları iş yapmadıkça para halen dışarıya çıkacak. Dünya yolsuzluk ve kolaylaştırıcı ödeme endeksi içinde en yüksek ülkelerden biriyiz.

Genişletmek için tıkla...

Şimdi benimde dediğim şu zaten, örnek üzerinden anlatmam gerekirse devlet bir deklarasyon yayınladı ve dedi ki; "Bir kereye mahsus olacak şekilde; şuana kadar basılan tüm seri numaralı liraların geçerliliği askıya alındı. Tekrar geçerlilik kazanması için seri numaralarının sistemdeki numaraları ile check edilip beyan verilmesi gerekecek(yani örnek olarak 0000 basılan 100'lira benim elimde şuan ve ben bunu yaptığım şu iş karşılığında aldım dendiğinde o para sistemde kalmaya devam edicek)" şeklinde bir deklarasyon yayınladığını varsayalım. Artık devlet artık hangi yolu gösterirse o yolla seri numaraları check edilir ve kullanımına ancak o şekilde devam edilebilir. Zaten böyle bir şart getirilirse otomatik olarak iddia edildiği gibi yolsuzlukla yani hakkaniyetli kazanılmayan, uyuşturucu parası olan, kara para olan, kaçak sanat eserlerinden veya örtmesi kolay enstrümanlardan kazanılmış paralarda dahil(örnekler çoğaltılabilir) hepsi için beyan verilmesi gerekecek. Ortada doğru olmayan bir şekilde elde edilmiş paralar varsa o paraların kullanımı engellenmiş olunur. Parasını hakkıyla kazananların bir kaygısı olmayacak. Hakkıyla kazanmayanlarda o paraları kullanamayacak, gösterecek beyanı da olmadığı için elinde patlayacak. Daha sonra bunun denetimi liyakatli şekilde yapılarak gereken tespitler yapılmaya devam edilecek.

Benim aklıma gelen çözüm bu tabi konuların uzmanı olmadığım için artıları eksileri olabilir mutlaka geliştirilmesi veya daha iyi bir çözüm bulunması gerekebilir. Ama kesinlikle bir çözüm gerekiyor. Çünkü ortada çok fazla iddia var ve ateş olmayan yerden duman çıkmaz. Bu sorunun çözülüp yanlarına kâr kalmamasının sağlanması lazım.