Doğrulara hapsolmak

Herhangi bir tartışmada, kendi düşüncesini belirtme de herkes kendi doğruları doğrultusunda konuşur, cevap verir hatta empoze ederiz. Bazı doğrularımızın değişmesi oldukça zor olabiliyorken bazı doğrulardan da o kadar eminiz ki hakkında bile düşünmüyoruz. "tek bildiğim şey hiçbir şey bilmediğimdir." sözünde, her şeyin bilinemez olduğunu ve her yeni bir şey öğrendikten sonra daha fazla şey bilmediğini fark etmesi gibi kendi hapishanemce yorum yapabilirim ve Sokrates'in bu dediği de kendi doğruları sonucu söylediği bir söz, dışavurumu. Herkes kendi doğrularına hapsolmuşken nasıl tarafsız bir şekilde düşünebilir? Bir tartışmada tarafsız olmak mümkün müdür?

Tek bildigim hicbir sey bilmedigimdir sozu, bildiklerininden suphe duyma ile ilgili degil; bildiklerinin bilebileceklerinin yaninda hicbir sey oldugu gercegi ile ilgilidir.

Elestirel dusunmeyi ve rasyonel yaklasimi benimseyerek dogrulara ulasan birinin, ulastigi bu dogrulari savunmasinda hicbir sorun yok.

Bu tarz bir insan zaten iddia ettigi seyin yanlislanabilir oldugunu kabul ettigi gibi, yanlisligini gosterdiginizde de ikna olacaktir.

Toplumumuzun genel sorunu, insanımız her şeyi bilir. En tehlikeli tipler de onlardır, her şeyi bilebilmek mümkün değil ve her şeyi bildiğini kabul etmek de bir şey katmaz. Her şeyi bildiğini kabul eden bir kişi bilgiye kapalı olur ve kendini de geliştiremez.

Kişisel doğrular kişinin kendi inandığı doğrulardır. Ve öznel olan her konuda farklı fikirler olabileceği için insanlar kendi fikirlerini doğru olarak kabul eder. Zaten kabul etmese niye öyle bir fikir söyleyip onu savunsun ki? Tartışmalardaki amaç ise karşındaki insanın fikrini değiştirmek ya da etrafındaki insanların sana hak vermesini sağlamaktır.

Sonuç olarak her insanın kendine ait doğruları vardır ve bu doğrular neticesinde karar alıp fikir üretir. İnsan bu yüzden asla tam anlamıyla tarafsız davranamaz.

Ana sorun, "doğruyu belirleyen" olarak nitelenende. Doğru, insanın hükümranlığında tabii ki özneldir. Fakat hiçbir şeye faydası yoktur. Çünkü insanın her şeyi kapsayan bir doğruyu inşa edebilmesi pek olası değildir. Hakikat vardır bir de, "gerçekten" beslenip insan ile yoğrulan, bir de "gerçek" vardır, insan ile hicbir ilişkisi olmayan. Ne olduğunun farkında olmayan, gerçekten nasip almamış insanın doğrusu, bataklığa benzer; kendine çeker.

Bakkalın siyasetçi, manavın ekonomist, berberin sosyoloji uzmanı olduğu ülkede; kişilere doğruları kabul ettirmek zordur. Okumayan, araştırmayan, hazıra konmayı benimsemiş, bencil bir toplumuz maalesef.