Eki Görüntüle 1816729
Merhabalar dostlar. Bugün birçok kişinin kafasında soru işareti uyandıran bir soruyu cevaplayacağız. Geçtiğimiz günlerde iOS 17 tanıtıldı. Tam da beklediğim gibi bir sürüm oldu. Birkaç spesifik özellik dışında iOS 16 ile arasında neredeyse hiçbir fark yok. Yani dışarıdan bakan birisi iOS 15 ve 16 arasında olduğu gibi bir fark göremeyecektir. Neyse konumuz bu değil. iPhone X nasıl böyle hafif sayılabilecek bir güncellemeden mahrum bırakıldı?
1. Donanımsal açık
iOS'un yıllardır kırılamaz ve çok güvenli bir yazılım olduğu söylenir. Lakin bu eski modeller için koca bir yalandır. Eskiden iPhone 3GS ve 4 zamanlarında limera1n adında donanımsal bir açık vardı. Bu açık sayesinde iOS'un çalışmasını sağlayan bootROM'a geliştiriciler istediği gibi müdahele edebiliyordu. Bu sayede kalıcı Jailbreak yapmanın önü açılıyordu. Bu açığı kapatmak imkansızdı çünkü çipsetin içinde donanımsal seviyede bir açıktı. Apple'ın bu açığı yazılımsal olarak düzeltebilmesi için hiçbir imkan yoktu.
Eki Görüntüle 1814709
(iOS'un çalışma prensibinin şeması)
Bu açığın bir benzeri 4 sene önce keşfedildi. iPhone 4S ve X arası modelleri kapsayan checkm8 adında bir bootROM açığı keşfedildi. Bu açığın keşfedilmesi Apple tarafında oldukça hoşnutsuz karşılandı. Çünkü o dönemler bu açığa sahip en güncel modeller 6S, 7, 8 ve X halen güncelleme alan ve milyonların kullandığı cihazlardı. Bu açık donanımsal olduğu içinde Apple ne kadar uğraşırsa uğraşsın her türlü Jailbreak yapma imkanı sağlıyordu.
iPhone 6S, 7, 8 ve X'in desteği de muhtemelen bu sebepten ötürü kademeli olarak bitirildi. Apple bu açığa sahip cihazları için yazılım üretmek istemiyor olabilir artık. Ciddi bir güvenlik açığı olarak görüyorlar ve donanımsal olduğu içinde kapatamıyorlar. Direkt üretim bandından böyle çıkmış milyonlarca iPhone var şu an. Ve Apple'ın sanırsam amacı bu cihazlara olan desteği bitirip kullanıcıları daha yeni ve bu açığın olmadığı modellere yönlendirmek. A12 Bionic ile bootROM açığı olarak bilinen bu açık tamamen kapandı ve günümüzde üretilen hiçbir çipsetinde yok Apple'ın.
2. Apple'ın keyfi
Komik bir neden ama evet Apple'ın keyfinden de desteği kesebilmesi. Apple artık eski cihazlarına yazılım geliştirmek için kaynak ayırmak istemiyor olabilir. Bu yüzden de iPhone 8 ve X gibi artık eski ve yaşlı sayılabilecek modelleriyle ilgilenmek istemiyor. Yani keyfim bilir diyor kısacası Apple. İstese her şeye rağmen iOS 17 alabilir miydi bu cihazlar? Alırdı ama Apple beyciğimin keyfi böyle istemiyor demek ki.
3. Ticari sebepler
Şimdi yukarıda da yazıp çizdiğimiz üzere bu cihazlarda ciddi bir donanımsal açık var. Haliyle Apple bu cihazların kullanılmasını da istemiyor. Kullanıcıların bu cihazları bırakıp yeni modellere geçmesi içinde bir neden sunmak istiyorlar. Haliyle aslında güncellemeyi alabilecekken bu bahsettiğim ticari sebepten ötürü alamayabiliyorlar. Apple bunu yıllardır yapıyor ve bilinen bir olay olduğundan şaşırmamak lazım. Bu cihazlara yazılım geliştirmek için ayıracağı kaynak ve zamanı başka şeyler için ayırmak istiyorlar.
Şimdi hazır bu sebeplere değinmişken bir konudan daha bahsetmeden olmaz. iPhone X ve 8 güncellemeyi almayacak lakin A10 çipsetli iPad 6. nesil güncellemeyi alacak. Peki neden? A11 daha mı güçsüz ki alamıyor A10 dan?
Eki Görüntüle 1816711
Bunun sebebini açık konuşmak gerekirse tam olarak kestirmek mümkün değil. A5-A11 arası çipsetleri etkileyen bir açık var sonuçta ortada. Bu açığa sahip iPhone'ların desteği kesilirken nasıl aynı açığa sahip iPad'lerden kesilmiyor? Bunun sebebi iPad'lerin hem daha büyük kasaya sahip olduğu için bir iPhone'a göre ısıyı daha verimli dağıtması, ısıyı verimli şekilde dağıttığı için performans sıkıntısı çekmemesi ve bu cihazların halen akademik alanda sıklıkla kullanılması olabilir. iPad'ler eğitim amacıyla akademik alanda sıklıkla kullanılan cihazlar sonuçta. Haliyle güncelleme desteği olayı iPhone'a nazaran daha farklı işliyor geldiğimiz noktada gördüğümüz üzere.
Sonuç olarak A11 Bionic çipsete sahip cihazlara bu sene desteğin çekilmesi beklenmedik bir olay değildi. Apple'ın zaten
yabancı kaynaklarda bootROM açığından etkilenen iPhone'ları gözden çıkarttığı konuşuluyordu. Desteği çekerek de iOS 17 için Jailbreak çıkma ihtimalini ciddi şekilde düşürmüş oldular. Yeni bu tarz bir açık bulunana kadar da Jailbreak olayı artık tarihin tozlu sayfalarında yerini bulmuş olacaktır. Ha iyi yönden bakmak gerekir o da güncellemeyi alacak modellerin sayısı azaldığı için daha stabil bir iOS görebilme ihtimalimiz. Tabii bu da başka bir videonun konusu ehehe.
Evet yazım buraya kadardı. Aklınıza takılan kısımlar olursa sorabilirsiniz dostlar. Görüşmek üzere, hoş çakalın efenim hoş çakalın.