Üç farklı şekilde kullanımı vardır ve çok basit kavrayabilirsiniz.
Sıfat yapan -ki en basiti.
Cümleye ait olma anlamı verir ve eklendiği kelime ile bitişik yazılır, genellikle "de" ile kullanılır "deki, daki"
Kasa
daki GTX780 Tİ.
Monitör
deki ölü piksel.
Klavye
deki ekmek kırıntısı.
Bağlaç olan -ki
Birbiri ile ilgili cümleleri birbirine bağlar. Bu tanımı anlaması zordur.
Cümleye açıklama anlamı verir belki buradan çıkartabilirsiniz bağlaç olup olmadığını çıkarıldığında genellikle cümlenin anlamı bozulur ama ama anlamak için ince bakmak gerek.
Duydum
ki unutmuşsun gözlerimin rengini.
Cümleden çıkartalım
ki ekini anlamı bozuluyor mu, bozulmuyor gibi bir şey.
Anlamın bozulduğunu anlamak için çoğul eki ekleyin "lar, ler" o zaman anlamın bozulup bozulmadığını anlarsınız.
Duydum
kiler unutmuşsun gözlerimin rengini.
İlgi zamiri olan -ki
Cümleden çıkarıldığında bariz bir şekilde cümlenin bozuk olduğunu anlarsınız ve bitişik yazılır, daima ismin yerini tutar.
Benim kasa az, senin
ki çok ısınıyor. (senin kasan çok sınıyor)
Benim R9 290X canavar, seninki tırt. (senin R9 290X tırt)