Narqo
Hectopat
- Katılım
- 18 Ağustos 2021
- Mesajlar
- 373
- Makaleler
- 2
Şirvanşahlar: (Derbendiler) 1382-1538 1382 yılında İbrahim Şah tarafından kurulmuş en parlak devrini Ferruh Yaşar devrinde yaşamıştır. Çoğunlukla başka devletlerin
(Timurlu,Karakoyunlu,Akkoyunlu,Safeviler) vassalı olmuşlardır. 1501 yılında Özerk Safevi Vilayeti olmus 1538 yılında Safevi Şahı Tahmasp tarafından tamamen ilhak edilmiştir.
Safeviler 1501-1736: 1501 yılında Şah İsmail tarafından kurulmuş en parlak devrini Şah Birinci Abbas devrinde yaşamıştır. En geniş sınırlarında Azerbaycan,Gürcistan,İran,Afganistan,Özbekistan (doğu) Türkiyeye ( Doğu) hükmetmiştir. Sık sık Osmanlılarla savaşılmış geçici üstünlükler dışında birşey elde edilememiştir. 1722 Yılında Afganlar tarafından 7 yıllık bir işgale uğramış ancak 1730 Yılında yeniden kurulmuştur. 1736 yılında Nadir Şah Afşar tarafından yıkılmıştır. Safeviler öneminde Azerbaycan devletin en zengin bölgesiydi. Özerk bir yönetim şekline sahipti hatta öyleki Şah Abbas devrinde Şirvan Qoşunu adı verilen Ayaklanmaları bastırmakla görevli özel bir birlik kurulmuştu.
Afşarlar: 1736-1796 Afşarlar 1736 yılında Nadir Han tarafından kurulmuştur. En parlak devrini Nadir Han döneminde yaşamıştır,En geniş sınırlarında Azerbaycan,İran,Irak,Gürcistan,Çeçenistan,Türkiye ( Doğu) Afganistan,Batı Hindistan,Özbekistan,Türkmenistan hükmetmiştir. 1747 yılında Nadir Han Afşar öldürüldükten sonra yaşanan taht kavgalarıyla dağılmış 1796 yılına kadar Doğu İran'da küçük bir alanda hüküm sürmüştür. Afşarlar devrinde Azerbaycan sıkı bir baskı altındaydı ve sürekli ağır vergiler yüzünden isyanlar çıkmaktaydı. Azerbaycan bölgesi Genel Vali atanarak kontrol edilmekteydi.
Hanlıklar Dönemi: 1747-1828: Afşar Devleti'nin dağılmasıyla bölgedeki nüfuzlu kişiler kendi Hanlıklarını kurmaya başladılar. (Beylik gibi düşünebilirsiniz) En güçlü hanlık, Urmiye hanlığıydı. Bu Hanlıklar döneminde Azerbaycan sık sık İran Ve Rusya işgaline uğramış, Azerbaycan savunmasız kalmıştır. Çünkü Hanlıklar sürekli kendi aralarında savaştığı gibi Düşman devletlerle de İttifak kurmaktaydılar. Bu dönemde Kültür büyük gelişim göstermiştir. 1800 lü yılların başında Hanlıklar Rusya ve İran tarafından işgal edilmiş Azerbaycan ikiye bölünmüş ve Rusların ve İranlılar'ın kontrolüne geçmiştir.
Transkafkasya Demokratik Federe Cumhuriyeti: 1918 Nisan-1918 Mayıs: Azerbaycan,Gürcistan,Ermenistan'ın bir araya gelerek kurduğu kısa süreli bir birliktir.
Başkanı Nikolay Çheidze'dir.
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti: 1918-1920 İlk Başbakanı Feteli Han Hoyski'dir. Başkenti geçici olarak Gence olmuş Bakü Osmanlı tarafından işgalden kurtarılınca yeniden Bakü olmuştur. Yeni kurulduğu için Askeri Gücü olmayan devlet Osmanlı'nın bölgeden çekilmesi,Rus İç Savaşı'nın bitmesinden sonra Sovyetler Birliği tarafından işgal edilmiştir.
Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1920-1991: Sovyetler Birlği tarafından 1920 Yılında kurulmuştur. İlk Başkanı Neriman Nerimanovdur. Sovyetlere bağlı bir devletti. Bir nevi diğer Sovyet Cumhuriyetleri gibi Özerk bir devlettir diyebiliriz. Azerbaycan bu dönemde modernleşmiş ve sanayileşmiştir. 1989 yılında çıkan Karabağ Olayları ve Milliyetçilik akımı ile ülke içerisindeki otoritesini kaybetmiştir. 1990 Yılında 20 Yanvar Katliamı ile son başkan olan Ayaz Mutallibov göreve gelmiştir. 1991 Yılında kendi kendini fesh ederek yerini Azerbaycan Cumhuriyetine bırakmıştır.
Azerbaycan Cumhuriyeti: 1991 İlk başkanı Ayaz Mutallibovdur. 1992 Yılında Ebulfeyz Elçibey ve Azerbaycan Halk Cephesi iktidara gelmiştir. 1992 Yılında Sovyetler döneminde Ermenistan'a verilen Karabağı geri almak için Ermenistan ile savaşsada siyasi istikrarsızlık,düzenli ordu olmaması,desteksiz ve yalnız olması gibi sebeplerle Ülke'nin %20 si civarı kaybedilmiş Azerbaycan Türkleri sayısız katliama ve işkenceye maruz kalmıştır. Bu olaylar üzerine Ordu'nun ve Halkın desteği,ve Ebulfeyz Elçibey'in davetiyle Haydar Aliyev göreve gelmiştir. bu dönemde Türkiye ile Azebaycan'ın arası açılmış,Ekonomik Faaliyetler gelişmiş,Batıya açınılmış, yeniden Rusya ile yakınlaşma başlamıştır. 2003 Yılında Haydar Aliyev'in yerine oğlu İlham Aliyev göreve geldi. İlham Aliyev döneminde Önceki dönemde olduğu gibi Ekonomik Faaliyetler gelişmiş,Akılcı ve Mantıklı bir dış politika izlenmiştir. Ancak Rüşvet,yolsuzluk,Anti Demokratik seçimler,Halkın Fakirleşmesi gibi olaylar olmuştır. 2020 yılında yapılan 2.Karabağ Savaşında Karabağ'ın bir kısmı Ve Birinci Dağlık Karabağ savaşında ermenistan tarafından işgal edilen topraklar geri alındı. 2023 yılında yapılan harekat ile Karabağ tamamen alındı.
(Timurlu,Karakoyunlu,Akkoyunlu,Safeviler) vassalı olmuşlardır. 1501 yılında Özerk Safevi Vilayeti olmus 1538 yılında Safevi Şahı Tahmasp tarafından tamamen ilhak edilmiştir.
Safeviler 1501-1736: 1501 yılında Şah İsmail tarafından kurulmuş en parlak devrini Şah Birinci Abbas devrinde yaşamıştır. En geniş sınırlarında Azerbaycan,Gürcistan,İran,Afganistan,Özbekistan (doğu) Türkiyeye ( Doğu) hükmetmiştir. Sık sık Osmanlılarla savaşılmış geçici üstünlükler dışında birşey elde edilememiştir. 1722 Yılında Afganlar tarafından 7 yıllık bir işgale uğramış ancak 1730 Yılında yeniden kurulmuştur. 1736 yılında Nadir Şah Afşar tarafından yıkılmıştır. Safeviler öneminde Azerbaycan devletin en zengin bölgesiydi. Özerk bir yönetim şekline sahipti hatta öyleki Şah Abbas devrinde Şirvan Qoşunu adı verilen Ayaklanmaları bastırmakla görevli özel bir birlik kurulmuştu.
Afşarlar: 1736-1796 Afşarlar 1736 yılında Nadir Han tarafından kurulmuştur. En parlak devrini Nadir Han döneminde yaşamıştır,En geniş sınırlarında Azerbaycan,İran,Irak,Gürcistan,Çeçenistan,Türkiye ( Doğu) Afganistan,Batı Hindistan,Özbekistan,Türkmenistan hükmetmiştir. 1747 yılında Nadir Han Afşar öldürüldükten sonra yaşanan taht kavgalarıyla dağılmış 1796 yılına kadar Doğu İran'da küçük bir alanda hüküm sürmüştür. Afşarlar devrinde Azerbaycan sıkı bir baskı altındaydı ve sürekli ağır vergiler yüzünden isyanlar çıkmaktaydı. Azerbaycan bölgesi Genel Vali atanarak kontrol edilmekteydi.
Hanlıklar Dönemi: 1747-1828: Afşar Devleti'nin dağılmasıyla bölgedeki nüfuzlu kişiler kendi Hanlıklarını kurmaya başladılar. (Beylik gibi düşünebilirsiniz) En güçlü hanlık, Urmiye hanlığıydı. Bu Hanlıklar döneminde Azerbaycan sık sık İran Ve Rusya işgaline uğramış, Azerbaycan savunmasız kalmıştır. Çünkü Hanlıklar sürekli kendi aralarında savaştığı gibi Düşman devletlerle de İttifak kurmaktaydılar. Bu dönemde Kültür büyük gelişim göstermiştir. 1800 lü yılların başında Hanlıklar Rusya ve İran tarafından işgal edilmiş Azerbaycan ikiye bölünmüş ve Rusların ve İranlılar'ın kontrolüne geçmiştir.
Transkafkasya Demokratik Federe Cumhuriyeti: 1918 Nisan-1918 Mayıs: Azerbaycan,Gürcistan,Ermenistan'ın bir araya gelerek kurduğu kısa süreli bir birliktir.
Başkanı Nikolay Çheidze'dir.
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti: 1918-1920 İlk Başbakanı Feteli Han Hoyski'dir. Başkenti geçici olarak Gence olmuş Bakü Osmanlı tarafından işgalden kurtarılınca yeniden Bakü olmuştur. Yeni kurulduğu için Askeri Gücü olmayan devlet Osmanlı'nın bölgeden çekilmesi,Rus İç Savaşı'nın bitmesinden sonra Sovyetler Birliği tarafından işgal edilmiştir.
Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1920-1991: Sovyetler Birlği tarafından 1920 Yılında kurulmuştur. İlk Başkanı Neriman Nerimanovdur. Sovyetlere bağlı bir devletti. Bir nevi diğer Sovyet Cumhuriyetleri gibi Özerk bir devlettir diyebiliriz. Azerbaycan bu dönemde modernleşmiş ve sanayileşmiştir. 1989 yılında çıkan Karabağ Olayları ve Milliyetçilik akımı ile ülke içerisindeki otoritesini kaybetmiştir. 1990 Yılında 20 Yanvar Katliamı ile son başkan olan Ayaz Mutallibov göreve gelmiştir. 1991 Yılında kendi kendini fesh ederek yerini Azerbaycan Cumhuriyetine bırakmıştır.
Azerbaycan Cumhuriyeti: 1991 İlk başkanı Ayaz Mutallibovdur. 1992 Yılında Ebulfeyz Elçibey ve Azerbaycan Halk Cephesi iktidara gelmiştir. 1992 Yılında Sovyetler döneminde Ermenistan'a verilen Karabağı geri almak için Ermenistan ile savaşsada siyasi istikrarsızlık,düzenli ordu olmaması,desteksiz ve yalnız olması gibi sebeplerle Ülke'nin %20 si civarı kaybedilmiş Azerbaycan Türkleri sayısız katliama ve işkenceye maruz kalmıştır. Bu olaylar üzerine Ordu'nun ve Halkın desteği,ve Ebulfeyz Elçibey'in davetiyle Haydar Aliyev göreve gelmiştir. bu dönemde Türkiye ile Azebaycan'ın arası açılmış,Ekonomik Faaliyetler gelişmiş,Batıya açınılmış, yeniden Rusya ile yakınlaşma başlamıştır. 2003 Yılında Haydar Aliyev'in yerine oğlu İlham Aliyev göreve geldi. İlham Aliyev döneminde Önceki dönemde olduğu gibi Ekonomik Faaliyetler gelişmiş,Akılcı ve Mantıklı bir dış politika izlenmiştir. Ancak Rüşvet,yolsuzluk,Anti Demokratik seçimler,Halkın Fakirleşmesi gibi olaylar olmuştır. 2020 yılında yapılan 2.Karabağ Savaşında Karabağ'ın bir kısmı Ve Birinci Dağlık Karabağ savaşında ermenistan tarafından işgal edilen topraklar geri alındı. 2023 yılında yapılan harekat ile Karabağ tamamen alındı.
Son düzenleyen: Moderatör:
