Bu rehberimizde ele alacağımız konu laptoplarda işlemci nasıl değiştirilir ve dikkat edilmesi gereken noktaların neler olduğu. Diyebilirsiniz "yıl olmuş 2024 günümüzde ne alaka bu rehber" ama herkes şak diye laptop alamıyor veya gerek duymuyor. Elinde olanı değerlendirmek isteyen insanlar var. Açılan konularda uzun uzun açıklıyordum hep, artık bu rehber ile anlaşılır bir şekilde neler yapılması gerektiği açıklıyor olacağım.
İlk olarak laptop işlemcilerin nasıl montajlandığını anlamamız gerekli. Bunu için iki yol var, BGA ve PGA olarak ikiye ayırılır. PGA ise değişebilir soketlidir, tıpkı masaüstü bilgisayarda olduğu gibi görünür ve değişim basittir, detaylar aşağıda olacak. BGA ise anakarta direkt olarak lehimlenir standart bir kullanıcı bunu değiştiremez. Kafaya koymuş, tüm riskleri almış kullanıcılar için ufak olarak bahsedeceğim fakat BGA yapılı işlemciler için genel olarak standart kullanıcı tarafından değiştirilemez olarak bahsedeceğim. Bazı laptoplar masaüstü işlemciler ile de çalışabilir, detaylar konunu devamında olacaktır.
Bende görüldüğü üzere BGA yazmakta. Baş kısmın önemi yoktur. PGA olduğu zaman şu şekilde görünmektedir:
AMD işlemcilerin de değişebilir sokete sahip modelleri mevcuttur. Örnek olarak Socket S1 CPU-Z üstünde PGA yazmasa bile PGA yapılı bir işlemcidir ve yükseltilebilir. Google üstünden ufak bir arama ile hangi AMD soketlerin PGA yapılı olduğu bulunabilir.
Aynı işlemci olsa bile PGA veya BGA olabilir, bundan dolayı teyit önemli. Sonda PGA yazdığı durumda değişebilir soketli olduğunu anlarız.
Bazı nadir laptoplar masaüstü işlemciler ile çalışır. Örnek vermek gerekirse XMG APEX 15 MAX bir AM4 soket kullanır. İntel tarafından örnek ise Clevo x170KM-G olur ve Z590 chipsete sahiptir. Onların CPU-Z görünümü ise şu şekildedir.
Clevo x170KM-G:
LGA sokete sahip olduğu için değişim mümkündür.
XMG APEX 15 MAX:
AM4 sokete sahip olduğu için değişim mümkündür.
3 durum var dikkat etmemiz gereken. Örnek olarak kullanacağım cihaz ThinkPad T530 2429 olacak.
i5 3320M için bakınca FCPGA988 soket olduğunu görmekteyiz. İntel sitesinde biraz aşağı kaydırınca "Package Specifications" başlığı altında yazmaktadır.
Soket adını öğrendiğimize göre CPU World sitesinden uygun CPU listesine erişebiliriz. Sevdiğim ve tercih ettiğim site budur.
Örnek listeyi de bırakayım: https://www.cpu-world.com/Sockets/Socket G2 (rPGA988B).html
Masaüstü CPU kullanan cihazlar için de üretici sitesinden soketi bakıp Google üstünden uygun CPU listelerine erişebilirsiniz.
Sokete uygun CPU'ları listeledik ama her işlemciyi kafamıza göre takamayız.
35 watt CPU ile gelen ve daha yüksek konfigürasyonu olmayan bir laptopa 45 watt bir CPU takarsanız yüksek ısılar ve bolca throttle yaşayabilirsiniz. Bundan dolayı sahip olduğunuz cihazın 45 watt CPU kullanılan bir hali var mı yok mu kontrol edin. 35 watt üstünde modeli yoksa 45 watt olan CPU önermem, cihazı bolca test edip kapasitesi buna elverişli ise takılabilir ayrı konu.
ThinkPad T530 2429 cihazın datasheet sayfasına bakarsak Core i7-3630QM işlemcili bir varyasyonu olduğunu görebiliriz. Bu demek oluyor ki bu kasa 45 wattlı işlemcileri soğutabiliyor. Lenovo mühendisleri hesabı kitabı yaparak satışa sunmuş.
Desktop işlemcili laptoplar zaten devasa soğutmaya sahip oluyor, pek takılmıyorlar bu duruma ama XMG laptopta 88 watt üstünde olan CPU'lar için Eco Mod açılması önerilmiş.
Ürününüz hakkında datasheet veya hangi CPU'lar ile satıldığını bulamıyorsanız içinde gelen CPU kaç watt ise üstüne çıkmanızı önermem.
Ürününüz hakkında datasheet veya hangi CPU'lar ile satıldığını bulamıyorsanız deneme yanılma kalıyor bu noktada. Eski cihazlar için kaynak bulmak zor olabilir. Diyelim uymadı, BIOS modlamak yine çözüm getirebilir ama bilmiyorsanız kalkışmayın.
Her cihazda modlama farklı ve riskli olabileceği için bunun hakkında bilgi vermeyeceğim.
Desktop işlemcisi kullanan laptopların chipseti daha geniş destek sağlar, bundan dolayı pek problem olacağını sanmam fakat aynı şekilde araştırabilirsiniz.
Oldukça basit bir işlem. Termal bakım yapar gibi CPU değiştirmek mümkün. Video bırakıyorum:
Bu rehberden bu kadardı. Okuduğunuz için teşekkür ederim. Aklınıza takılanları konu altında sormaktan çekinmeyin.
Bahsettiğim işlemler için mesuliyet kabul etmiyorum, sorumluluk tamamen size aittir.
Tüm içeriklerime erişmek için buraya tıklayabilirsiniz.
İlk olarak laptop işlemcilerin nasıl montajlandığını anlamamız gerekli. Bunu için iki yol var, BGA ve PGA olarak ikiye ayırılır. PGA ise değişebilir soketlidir, tıpkı masaüstü bilgisayarda olduğu gibi görünür ve değişim basittir, detaylar aşağıda olacak. BGA ise anakarta direkt olarak lehimlenir standart bir kullanıcı bunu değiştiremez. Kafaya koymuş, tüm riskleri almış kullanıcılar için ufak olarak bahsedeceğim fakat BGA yapılı işlemciler için genel olarak standart kullanıcı tarafından değiştirilemez olarak bahsedeceğim. Bazı laptoplar masaüstü işlemciler ile de çalışabilir, detaylar konunu devamında olacaktır.
Laptopumuzun değişebilen soketli bir işlemciye sahip olduğunu nasıl anlayacağız?
Bunu anlamanın en kolay yolu CPU-Z indirip CPU sekmesinden Package kısmına bakmaktır:
Bende görüldüğü üzere BGA yazmakta. Baş kısmın önemi yoktur. PGA olduğu zaman şu şekilde görünmektedir:
AMD işlemcilerin de değişebilir sokete sahip modelleri mevcuttur. Örnek olarak Socket S1 CPU-Z üstünde PGA yazmasa bile PGA yapılı bir işlemcidir ve yükseltilebilir. Google üstünden ufak bir arama ile hangi AMD soketlerin PGA yapılı olduğu bulunabilir.
Aynı işlemci olsa bile PGA veya BGA olabilir, bundan dolayı teyit önemli. Sonda PGA yazdığı durumda değişebilir soketli olduğunu anlarız.
Bazı nadir laptoplar masaüstü işlemciler ile çalışır. Örnek vermek gerekirse XMG APEX 15 MAX bir AM4 soket kullanır. İntel tarafından örnek ise Clevo x170KM-G olur ve Z590 chipsete sahiptir. Onların CPU-Z görünümü ise şu şekildedir.
Clevo x170KM-G:
LGA sokete sahip olduğu için değişim mümkündür.
XMG APEX 15 MAX:
AM4 sokete sahip olduğu için değişim mümkündür.
Laptopumuza uygun işlemci seçerken nelere dikkat etmeliyiz?
3 durum var dikkat etmemiz gereken. Örnek olarak kullanacağım cihaz ThinkPad T530 2429 olacak.
Sokete uygun CPU'ları listelemek
i5 3320M için bakınca FCPGA988 soket olduğunu görmekteyiz. İntel sitesinde biraz aşağı kaydırınca "Package Specifications" başlığı altında yazmaktadır.
Soket adını öğrendiğimize göre CPU World sitesinden uygun CPU listesine erişebiliriz. Sevdiğim ve tercih ettiğim site budur.
Örnek listeyi de bırakayım: https://www.cpu-world.com/Sockets/Socket G2 (rPGA988B).html
Masaüstü CPU kullanan cihazlar için de üretici sitesinden soketi bakıp Google üstünden uygun CPU listelerine erişebilirsiniz.
Uygun watt değerli CPU'ları öğrenmek
Sokete uygun CPU'ları listeledik ama her işlemciyi kafamıza göre takamayız.
35 watt CPU ile gelen ve daha yüksek konfigürasyonu olmayan bir laptopa 45 watt bir CPU takarsanız yüksek ısılar ve bolca throttle yaşayabilirsiniz. Bundan dolayı sahip olduğunuz cihazın 45 watt CPU kullanılan bir hali var mı yok mu kontrol edin. 35 watt üstünde modeli yoksa 45 watt olan CPU önermem, cihazı bolca test edip kapasitesi buna elverişli ise takılabilir ayrı konu.
ThinkPad T530 2429 cihazın datasheet sayfasına bakarsak Core i7-3630QM işlemcili bir varyasyonu olduğunu görebiliriz. Bu demek oluyor ki bu kasa 45 wattlı işlemcileri soğutabiliyor. Lenovo mühendisleri hesabı kitabı yaparak satışa sunmuş.
Desktop işlemcili laptoplar zaten devasa soğutmaya sahip oluyor, pek takılmıyorlar bu duruma ama XMG laptopta 88 watt üstünde olan CPU'lar için Eco Mod açılması önerilmiş.
Ürününüz hakkında datasheet veya hangi CPU'lar ile satıldığını bulamıyorsanız içinde gelen CPU kaç watt ise üstüne çıkmanızı önermem.
BIOS'un desteklediği CPU'ları bulmak
Ürününüz hakkında datasheet veya hangi CPU'lar ile satıldığını bulamıyorsanız deneme yanılma kalıyor bu noktada. Eski cihazlar için kaynak bulmak zor olabilir. Diyelim uymadı, BIOS modlamak yine çözüm getirebilir ama bilmiyorsanız kalkışmayın.
Her cihazda modlama farklı ve riskli olabileceği için bunun hakkında bilgi vermeyeceğim.
Desktop işlemcisi kullanan laptopların chipseti daha geniş destek sağlar, bundan dolayı pek problem olacağını sanmam fakat aynı şekilde araştırabilirsiniz.
CPU yükseltme işlemi nasıl yapılır?
Oldukça basit bir işlem. Termal bakım yapar gibi CPU değiştirmek mümkün. Video bırakıyorum:
BGA yapılı işlemciler nasıl yükseltilir?
Bunu standart bir kullanıcı yapamayacağını biliyorum fakat bahsetmemek olmazdı, imkansız değil. Fazla üstünde durmayacağım bir teknik servis işi olduğundan dolayı. Video ekleyip geçeceğim:Bu rehberden bu kadardı. Okuduğunuz için teşekkür ederim. Aklınıza takılanları konu altında sormaktan çekinmeyin.
Bahsettiğim işlemler için mesuliyet kabul etmiyorum, sorumluluk tamamen size aittir.
Tüm içeriklerime erişmek için buraya tıklayabilirsiniz.
