Rehber Launcher, Marketplace (Store), DGE nedir?

Launcher, Marketplace ve Digital Gaming Ecosystem arasındaki farklar nedir? Bir çok kişi bunu bilmiyor ve yanlış açıklıyor. Ben de bunun hakkında konuşmak istedim.

• Launcher nedir?​

Teorikte: "Launcher, kapsamlı yazılımlarda kullanıcılara kolaylık sağlayabilmek için geliştirilen başlatma yazılımıdır. Bir Launcher içerisinde genellikle kullanıcının yazılımı başlatabilmesi için kullanılacak bir buton ve kullanıcının ihtiyaç duyacağı ayarlar gibi diğer önemli ögelere yer verilir. Launcher'lar özellikle güncelliğin önemli olduğu yazılımlar içerisinde kullanılırlar. Bu sayede kullanıcıya kolayca yazılımı güncelleme gibi seçenekler de sunulabilmektedir." Anlamı taşır. Yâni kısacası, Türkçeye çevirildiği gibi "Başlatıcı, Yükleyici" gibi anlama ifade eder. Oyunu açmak/yüklemek/çalıştırmak için yapılan en ufak bir yardımcı yazılım veya bir dosya Launcher sayılır. Amaç sadece oyunu başlatmaktır. Bu da demek oluyor ki 1 soru = Evet veya hayır: Oyun başlatabiliyor mu?

• Evet. Launcher görevini tamamladı. (Args [Kısayol argümanları] vs. girilebiliyor. Opsiyonel ama genelde var.) Launcher.
• Hayır. Launcher görevini tamamlayamadı. Launcher değil.

Launcherlere örnek verelim: (Yeni->Eski)

• Steam:
  
• Epic Games:
• Rockstar Games:
  
• EA Games:
• Minecraft Launcher:
  
• NyxLauncher:
  
• Non-launcher (.BAT veya farklı yollarla):
  

  AssaultCube

  AssaultCube is a FREE multiplayer first-person shooter game. Taking place in realistic environments, with fast, arcade gameplay, it's addictive and fun!

  assault.cubers.net
• Bunlar bile Launcher olma görevini karşılıyorlar:
  

Temel olarak bir oyunu açan herhangi bir şey Launcher sayılır. Genel olarak argümanlar ve kısayol kodları girmemize olanak sağlarlar, tabi görselleştirerek.

• Marketplace nedir?​

Türkçesi "Pazar yeri, Topluluk pazarı, Alışveriş platformu" gibi anlamlar taşır. Genelde dijital oyun, yazılım veya asset ve benzerlerinin satıldığı aracı yazılıma denir. Amaç sadece satmak ve yükletmektir. Store kelimesi de benzer anlam taşır.

Marketplace'lere örnek verelim:

• Steam:
  
• Epic Games:
  

Başkaları da var da önemsiz. Yâni amaç sadece satmak, yükletmek.

• Dijital oyun ekosistemi (DGE) nedir?​

Oyunlar ve yazılımlarla ilgili yardımcı yazılımlara denir. Örnek vermek gerekirse basitçe: FPS sayacı, Topluluk, Forum, Değerlendirme vb. gibi teknik özellikleri barındıran yazılımlara denir.

DGE'lere örnek verelim:

• NVIDIA App or Exprience:
  
• MSI Afterburner or Dragon Center:
  
• Steam:
  

Ve dahası...

• O halde şu ana kadar bahsettiğim yazılımları bir kategoriye sokacak olsaydık nasıl olurdu?

Launcher listesi:
Steam, Epic Games, Rockstar L, EA G L, MC L, Nyx L, AssoultCube (Non L)

Marketplace listesi:
Steam, Epic Games

DGE Listesi:
NVIDIA App, MSI AB, Steam

Temel olarak her şeyi anlatabildiğimi düşünüyorum. Şimdi ise karşılaştırma veya eleştirme yapılırken çok sık karşılaşılan hataları örneklendireceğim:

• "Epic'in Launcher'inde topluluk yok."
• "X Launcher'inde FPS sayacı yok."

Cümlesi şuna eşdeğer mantıkta:

• "Hesap makinesinde Technopat yok."
• "Samsung buzdolabında Doblo'nun sağ ön farı yok."

Gibi. Şahsen bu tür terimlerin anlamını bilen kişiler için böyle görünüyor dışardan. Okurken ne yazdığına değil daha çok hata göze çarpıyor. Çünkü bunu gören herkes olduğu gibi söylüyor. Böylece yanlış bilinen bilgi ya da yanlış anlatılan bilgi yayılıyor. Bundan dolayı düzeltmeler uyguluyorum/çalışıyorum. Siz de başkalarından öyle duymuş/görmüş olabilirsiniz. Ben de başta öyle diyordum/görüyordum/söylüyordum.

Bu bir karşılaştırma değildir. Steam'in özelliklerini severim, överim ve kullanırım. Ama Steam'de olan her özelliği Epic'den beklememelisiniz. Olsa iyi olur mu? Evet. Ama Steam'de her olan şey diğer "Launcher" veya "Marketplace" lerde olacak diye bir kural yok. Belki DGE'ler için konuşabilir/eleştirebilirsiniz. Bazıları illa "Ya bu Epic fanı da onu savunuyor vs." gibi diyip geçiştirecektir. Bir şeyler karşılaştırılacaksa başlığa bakılmalı. Yâni Epic'in yıllardır getirmek isteyipte getirmemesini, her platformdaki uyumsuzluklar (Steam, Epic Games vs.), Epic Launcher'inin yavaş ve ağır olması bir eleştiri konularıdır. Sizi belki ilgilendirmiyor ama benim için UE ve Source farkı da bir eleştiri konusu. Steam'in DGE'ye verdiği destek kadar Source'a da vermesini beklerim açıkcası. Her neyse konuyu çok da karıştırmadan sonlandıralım.

Ek bilgiler:

• Stabilite (Stability) ​

  Tanım: Stabilite, bir sistemin veya yazılımın beklenmedik hatalar, çökme veya bozulmalar olmadan düzgün bir şekilde çalışabilme kapasitesini ifade eder. Stabilite, yazılımın ya da donanımın uzun süre boyunca tutarlı performans gösterip göstermediğini belirtir.
  Örnek: Bir oyun yazılımının stabil olması demek, oyun sırasında donmaların, çökme hatalarının olmaması demektir. Bir oyun sürekli çöküyorsa, bu oyun stabil değildir. Aynı durum yazılımlar için de geçerli.

• Optimizasyon (Optimization)​

  Tanım: Optimizasyon, bir sistemin veya yazılımın verimliliğini artırmak amacıyla yapılan iyileştirmelerdir. Bu, genellikle daha az kaynak (zaman, bellek, işlem gücü gibi) kullanarak daha hızlı veya daha verimli çalışmayı sağlamak anlamına gelir. Yâni bir oyuna veya yazılıma optimizasyonu kötü demek için belli kriterler vardır.

• Uyumluluk (Compatibility)​

  Tanım: Uyumluluk, bir yazılımın veya donanımın, farklı sistemlerle, platformlarla veya cihazlarla düzgün çalışabilme yeteneğidir. Yani, yazılım ya da donanım, belirli bir çevrede veya sistemde sorunsuzca çalışabiliyorsa, buna uyumlu denir. Eğer bir oyun veya yazılım bir işletim sisteminde daha iyi çalışırken diğer işletim sisteminde daha kötü çalışıyorsa uyumluluk sorunu vardır. Stabilite veya optimizasyon değil.
  Örnek:
  • Bir mobil uygulama, hem Android hem de iOS platformlarında çalışabiliyorsa, bu uygulama her iki platformla da uyumludur.
  • Bir USB aygıtı, farklı bilgisayar işletim sistemlerinde (Windows, macOS, Linux) çalışabiliyorsa, bu aygıt uyumlu kabul edilir.

• Kararlılık (Reliability)​

  Genel olarak Stabilite'ye benzese de ufak tefek farkları vardır:
  Tanım: Kararlılık, bir sistemin uzun vadeli kullanımda sürekli olarak hatasız ve güvenilir bir şekilde çalışabilmesiyeteneğidir. Kararlı bir sistem, belirli bir süre boyunca sürekli çalışabilir, hatasız sonuçlar verebilir ve genellikle uzun süreli kullanımda güvenilirliğini kaybetmez.
  • Sistemin sürekli ve doğru çalışabilmesi.
  • Yüksek güvenilirlik: Hata oranının düşük olması, sistemin kolayca arızalanmaması.
  • Arıza durumlarında sistemin hızlıca toparlanabilmesi (failover, recovery).

Umarım verilmek istenen mesajı doğru şekilde almanıza yardımcı/açıklayıcı olmuşumdur.

Herkese iyi günler ve iyi sosyaller dilerim!