Oğuz Alperen
Hectopat
- Katılım
- 13 Eylül 2020
- Mesajlar
- 296
- Makaleler
- 1
- Çözümler
- 4
Daha fazla
- Cinsiyet
- Erkek
- Meslek
- Bilgisayar Teknisyeni
Selam, bugün masaya yatıracağımız konu bir zamanın F/P kralı denebilecek monitörü olan Lenovo Legion R24e olacak. 12 Haziran tarihinde 4.200 TL fiyata aldım, ardından 3.800 TL gibi bir fiyata düştü ve arada olan farkı kupon olarak aldım. Genel kullanımım günlük işler, kodlama ve nadir rekabetçi oyun olup ağırlık 3A oyunlardır. Bu detayları verdiğime göre incelemeye ufaktan başlayalım.
Lenovo Legion R24e, 23.8 inç boyutunda, IPS panel teknolojisine sahip, Full HD (1920x1080) çözünürlük sunan ve 180Hz tazeleme hızıyla dikkat çeken bir oyun monitörü. Lenovo'nun oyuncu odaklı Legion serisinin bir üyesi olan bu model, kağıt üzerinde 0.5ms MPRT tepkime süresi ve %99 sRGB renk gamutunu desteklemesiyle özellikle bütçe dostu bir yüksek tazeleme oranlı monitör arayanların ilgisini çekiyor diyebiliriz. Bu incelemede R24E'nin tasarımından görüntü kalitesine, oyun performansından kullanıcı deneyimine kadar her yönünü artıları ve eksileriyle ele alacağız. Amacımız, gerçek bir kullanıcı deneyimi aktararak cihazın sunduklarını samimi ancak profesyonel bir dille değerlendirmek.
tasarım ve kurulum
Lenovo Legion R24E'nin kutu içeriği ve stant kurulumundan sonraki görünümü. Monitör, sade ve güvenli bir paketleme ile geliyor; kutu içeriğinde panel, iki parçalı stant ayağı, güç kablosu ve bir adet HDMI bağlantı kablosu bulunuyor. R24E'nin stant montajı oldukça basit, ben evde değildim geldiği zaman ve ailem kolayca kurabildi. Stant parçaları kolayca birbirine oturuyor ve paneli standa sabitlemek için vida yuvası elle sıkılabilecek şekilde yapılmış, ekstra tornavida gerektirmiyor. Ayrıca monitör, duvara veya kollu askı aparatlarına takmak isteyenler için 100×100 mm VESA montaj desteği sunuyor. Tekrardan belirteyim, evde olmadığım için ailemin gönderdiği fotoğraflar maalesef elimde:
Eki Görüntüle 2545504
Tasarım diline baktığımızda Legion R24e, mat siyah (Lenovo'nun tabiriyle “raven black”) renkli gövdesi ve ince çerçeveleriyle şık bir izlenim bırakıyor. Özellikle üst ve yan çerçeveler yalnızca 2.6 mm kalınlığında; neredeyse çerçevesiz diyebileceğimiz bu tasarım, oyun veya medya tüketimi sırasında dikkati dağıtmadan geniş bir görüntüleme alanı sağlıyor. Monitörün alt çerçevesi diğer kenarlara göre biraz daha kalın ve ortasında Legion logosu ile sağ kısımda kontrol tuşlarını barındırıyor. Genel malzeme kalitesi segmentine göre tatmin edici: Gövde plastik malzemeden olsa da sağlamlık hissi veriyor, özellikle stant ana taşıyıcı parçaları oldukça sağlam ve ağır yapıda tasarlanmış.
Stant tasarımına ayrı bir parantez açmak gerekiyor, zira çift ayaklı geniş bir taban kullanılmış. Bu “v” şeklindeki ayaklar yaklaşık 35-40 cm kadar bir alan kaplıyor; küçük bir masanız varsa monitörü yerleştirirken bu geniş taban sorun olabilir. Benim kullanımımda standart bir masaüstünde tek başına R24e sorunsuz sığdı, ancak iki adet 24" monitörü yan yana koymayı düşünenler için bu genişlik engel oluşturabilir. Öte yandan geniş taban, sağlam bir denge sağlıyor ve monitörde sallanma/titreme neredeyse hiç yaşanmıyor. Monitörün ergonomik ayar seçenekleri de sınıfına göre çok iyi: Standı sayesinde yükseklik ayarı yapabilir, öne-arkaya eğebilir, sağa-sola döndürebilir (swivel) ve ekranı dik konuma (pivot) çevirebilirsiniz. Ben özellikle pivot özelliğini kod yazarken çok faydalı buldum. Standın bu esnekliği cihazın değerini gerçekten hissettiriyor. Standın arka kısmında kablo düzenini kolaylaştırmak için bir açıklık (kablo kanalı) bulunması da hoş bir detay. Kendi masamda nasıl durduğunu da göstereyim:
Eki Görüntüle 2545506
Arka tarafa baktığımızda bağlantı noktaları kolay erişilebilir bir yerde, açıkta konumlandırılmış. Bu sayede kablo takıp çıkarırken zorlanmıyorsunuz – bazı markaların aksine Lenovo, portları erişimi kolay kısma yerleştirmiş ki bu kullanırken takdir ettiğimiz bir şey oldu. bağlantı seçenekleri olarak monitörde bir adet DisplayPort 1.4 (hbr2 destekli) ve bir adet HDMI 2.1 bulunmaktadır. Monitörde video girişleri dışında ses için 3.5mm kulaklık çıkışı da yer alıyor. USB hub veya dahili hoparlör gibi ekstralar ise bu modelde bulunmuyor, çoğu oyuncu monitöründe olduğu gibi burada da dahili hoparlör yok (ki şahsen genellikle çok zayıf oldukları için eksikliği önemli sayılmaz bence, zaten laptop ile kullandığım için hoparlör var sayılır).
Son olarak, R24E'nin dış görünümüne etki eden bir diğer detay da panel yüzeyinin yansıma önleyici mat kaplaması. Mat ekran kaplaması, güçlü ışık altında yansımaları azaltarak oyun ve çalışma sırasında daha rahat bir görüntü sağlıyor. Beyaz renkli arka planlarda, mat kaplamanın verdiği hafif grenli doku dikkatli bakıldığında fark edilebiliyor ancak rahatsız edici boyutta değil, çoğu kullanıcı için tamamen görünmez bile olabilir. Genel anlamda tasarım ve malzeme kalitesi açısından Lenovo Legion R24e, fiyat segmentinde beklentiyi karşılayan hatta ayarlanabilir standı sayesinde bir adım öne çıkan bir monitör. Sadece büyük stant ayakları nedeniyle masada kapladığı alan ve sadece siyah renk seçeneğiyle gelmesi (Lenovo bu modeli maalesef beyaz renk üretmemiş) gibi ufak detaylar, tasarım tarafındaki kişisel beğeniye bağlı eksiler sayılabilir.
teknik özellikler ve panelin özellikleri
İncelemeye başlamadan önce cihazın temel teknik özelliklerini özetleyelim ki değerlendirmeleri bu veriler ışığında yapalım:
- panel: 23.8" IPS (düz ekran), anti-glare yansıma önleyici kaplama.
- çözünürlük: 1920 X 1080 (Full HD), 16:9 en-boy oranı.
- maksimum tazeleme: 180 Hz (48-180Hz arası değişken yenileme aralığı destekliyor.
- tepki süresi: 0.5 ms (MPRT), 1 ms (OverDrive modunda), 5 ms (normal modda). (not: MPRT değeri arka ışık strobing ile elde edilen bir değerdir, gerçek gri-ton geçiş hızı için “normal” ve “extreme” mod verileri de verilmiştir.)
- parlaklık: 300 cd/m² (tipik).
- kontrast oranı: 1000:1 (statik kontrast, tipik).
- renk gamut desteği: %99 sRGB (kapsama) hedefleniyor. Ayrıca ürün 8-bit renk desteğine sahip ve HDR ready (HDR10 sinyal alabiliyor) olarak listeleniyor, fakat HDR400/600 sertifikaları yok.
- Adaptive Sync: AMD FreeSync destekli.
- bağlantılar: 1× DisplayPort 1.4, 1× HDMI (Lenovo teknik belgelerinde HDMI 2.1 tmds olarak geçiyor), 1× 3.5mm ses çıkışı.
- stant yetenekleri: yükseklik ayarı, -5°/+22° tilt (eğim), ±15° swivel (sağa-sola dönebilme) ve 90° pivot (dikey konum) desteği.
- diğer: 100×100 VESA montaj, eye comfort 2.0 (düşük mavi ışık/TÜV sertifikası).
Kağıt üzerindeki bu özellikler sınıfı için oldukça güçlü görünüyor: Özellikle 180Hz tazeleme ve geniş renk gamutu vurgusu, Legion R24E'yi rakiplerinden ayrıştıran yönler. Elbette önemli olan bu vaatlerin pratikte nasıl karşılık bulduğu, bunu da görüntü kalitesi ve performans testlerinde ele alacağız.
Kaynak: PSREF
görüntü kalitesi ve renk performansı
Bir monitörün kağıt üzerindeki değerleri kadar, gerçek kullanımda ortaya koyduğu görüntü kalitesi de kritiktir. Lenovo Legion R24e, IPS panelinin getirdiği avantajlar sayesinde ilk bakışta canlı ve geniş açılı görüntüleme imkanı sunuyor. IPS panel olması nedeniyle renkler TN panellere göre daha zengin, görüş açıları geniş (178° yatay/dikey açıdan bakıldığında renk sapması olmuyor) ve genel kullanımda tatmin edici bir görsel deneyim hedefliyor. Şimdi bunu somut verilerle detaylandıralım.
Öncelikle parlaklık ve kontrast değerlerinden başlayalım. Lenovo bu model için tipik 300 nit parlaklık belirtmiş olsa da, yapılan ölçümlerde panelin maksimum parlaklığı bu seviyenin altında kaldı. Bağımsız testlerde en yüksek parlaklık ortalama 300 nit olarak ölçülmüş fakat 237 nit değerler de ölçüldüğü yerler var. Açıkçası ~300 Nit'lik tepe parlaklık, özellikle aydınlık bir odada veya güneş ışığı alan bir ortamda kullanım için düşük sayılabilir. Nitekim kendi deneyimimde de gündüzleri güneş alan bir odada monitörü kullandığımda, parlaklığı %85 ile yeterli olduğu yönünde. Bu değer, standart bir IPS monitör için ortalama altı bir seviye olabiliyor şansa göre; OLED gibi düşük parlaklığı kontrastla dengeleyen bir teknoloji olmadığı için parlaklık konusunda R24E'nin zayıf kaldığını söyleyebiliriz genel olarak. Benim artık uzun süre iyi olmayan bir laptop paneline baktığım için rahatsız olmamak (laptopun sunduğu değerleri 250 nit ve %67 sRGB). HDR performansı da doğrudan bu sınırlı parlaklık nedeniyle beklentinin altında: Ürün HDR10 sinyallerini kabul ediyor, Windows'ta HDR modunu etkinleştirebiliyorsunuz ancak maksimum 300 nit ile HDR içerikler loş ve cansız görünüyor, açıkçası HDR modu pek kullanışlı değil, aktif etmemenizi tavsiye ederim.
Parlaklığın aksine kontrast oranı panelin güçlü yönlerinden biri. Tipik kontrast 1000:1 olarak belirtilmiş olsa da, R24E'nin paneli biraz şansınıza da bağlı şekilde bu değerin üzerine çıkabiliyor. Yapılan bir ölçümde kontrast 1236:1 gibi gayet iyi bir seviyede bulunmuş. Bu değeri perspektife oturtursak: Ortalama IPS paneller ~1000:1 kontrast sunar, VA paneller 3000:1 civarına çıkabilir. 1236:1, IPS için oldukça iyi bir siyah-özellik performansı demek. Ben de monitörü karanlık bir ortamda siyah ekran testi yaptığımda, siyahlar tam koyu olmasa da yeterince derin geldi. Ancak burada bir noktaya dikkat: Bir kullanıcı incelemesinde, bu modelde panel lotaryası olabiliyor – bazı ünitelerde kontrast 800:1'e kadar düşük çıkabilirken bazılarında 1200:1'i aşıyor. Bu farklılığın bir sebebi de monitörün OSD ayarlarında bulunan “dark boost” veya gamma ayarlarının ölçümlere etkisi olabilir. Yani herkesin cihazında tam olarak aynı kontrastı görmeme ihtimali var; benim birimim büyük ihtimalle 1000:1 civarında bir kontrasta sahip zira siyah düzeyini ortalama buldum diyebilirim.
IPS bir panelden bahsettiğimize göre, siyah uniformluğu ve IPS glow konusuna da değinmek gerekir. Tamamen siyah bir görüntü gösterildiğinde, ekrana tam karşıdan baktığımda kenarlarda hafif bir aydınlanma (IPS glow) fark ettim. Bu, karanlık odada belirginleşen, özellikle köşelerde görülen beyazımsı parlamalar şeklinde ortaya çıkan ve IPS teknolojisinin yapısından kaynaklanan tipik bir durum. Benim panelimde özellikle sol alt köşede çok hafif bir IPS ışıması vardı; gündüz veya aydınlık sahnelerde bu hiç belli olmuyor, sadece gece tamamen siyah görüntü açıkken fark ediliyor. arka ışık sızması (backlight bleed) denen sorun ise benim cihazımda göze çarpmadı, siyah ekranda belirgin ışık kaçakları yoktu diyebilirim – yalnız bu da panelden Panel'e değişebilir bir konu. Genel olarak R24e, ortalama bir IPS glow seviyesine sahip; rahatsız edici boyutta değil, karanlıkta film izlerken köşelerde hafif bir bulutlanma şeklinde görülebilir ama oyun oynarken pek dikkatinizi çekmeyecektir. Yine de IPS glow konusunda çok hassas olan kullanıcılar, bu monitörde de tamamen sıfır glow beklememeli. Ambient ışıkla kullanım veya parlaklığı biraz kısma gibi yöntemlerle bu etkiyi minimize etmek mümkün.
Eki Görüntüle 2545508
karanlık bir odada bir IPS panelde görülen tipik IPS glow etkisinin temsili görünümü. Köşelerdeki hafif aydınlanma, panel teknolojisinin yapısından kaynaklanır. IPS glow, tüm IPS monitörlerde az ya da çok görülebilen bir olgu olduğu için Legion R24E'yi bu açıdan kendi sınıfındaki diğer IPS'lerden ayrıştıran belirgin bir avantaj veya dezavantaj yok. Yukarıdaki görsel, karanlık ortamda yüksek parlaklıkta çekilmiş bir IPS ekran fotoğrafı olduğundan glow etkisini abartılı gösteriyor olabilir. Gündelik kullanımda bu denli belirgin olmayacaktır. Ben kişisel olarak, R24E'yi normal parlaklık (yaklaşık 250 nit yani %85 seviyesi denilebilir) ve ~1 metre mesafeden kullandığımda köşelerdeki ışımanın kabul edilebilir düzeyde olduğunu düşünüyorum. Sonuç olarak, IPS panelin getirdiği geniş görüş açısı ve canlı renkler gibi artılar yanında, IPS glow gibi bir eksiyi de doğal karşılamalı ve bunu küçük bir handikap olarak görmek gerek. Eğer bu tip hafif köşe parlamaları sizin için tolere edilemezse, IPS yerine VA ya da OLED panellere yönelmek opsiyon olabilir – fakat bu seviye bir bütçe için VA panellerde de başka dezavantajlar (örneğin daha yavaş tepki süresi) olabileceğini unutmayın.
Şimdi renk performansı tarafına geçelim. Lenovo Legion R24e, pazarlama materyallerinde %99 sRGB renk uzayı desteğiyle öne çıkarılıyor. Yaptığımız incelemelerde ve çeşitli kaynakların ölçümlerine göre, monitör bu vaadi büyük ölçüde karşılıyor. Kalibrasyon aracıyla yapılan testlerde panelin sRGB renk kapsama oranı %99-100 civarında, sRGB renk hacmi ise %140 civarına ulaşıyor. Bu şu anlama geliyor: Monitör sRGB renk uzayının tamamını rahatlıkla gösterebildiği gibi, bu uzayın dışında da ekstra doygunluk kapasitesi var. Nitekim ölçümlerde DCI-P3 renk gamutu %94-95 civarında çıkmış ki bu, birçok standart monitörün %90'ın altında kaldığı düşünülürse oldukça geniş bir renk alanı demek. Adobe RGB renk uzayı kapsaması da %83-86 seviyelerinde ölçülmüş, yani kısmen geniş ancak tam kapsamıyor. Kendi gözlemlerime gelirsek; R24e kutudan çıkar çıkmaz göz alıcı canlılıkta renklere sahip. Özellikle eski nesil bir TN panelden veya düşük gamutlu bir monitörden geçiş yapıyorsanız fark bariz olacaktır – renklerin zenginliği hemen hissediliyor. Fotoğraf ve video izlerken renkler doygun ve parlak görünüyor, hatta bazı kullanıcılar ilk anda “fazla canlı” bile bulabilir çünkü monitör SRGB'nin ötesinde bir hacme sahip olduğu için fabrika ayarlarında hafif doygunluğu yüksek gösterebiliyor.
Eki Görüntüle 2545509
kalibrasyon cihazı ile yapılan ölçümde Lenovo Legion R24E'nin renk gamut sonuçları: sRGB kapsama %99.4, hacim %140.2; DCI-P3 kapsama %94.6, Adobe RGB kapsama %83.5 olarak raporlanmış. yukarıdaki teknik veriler ışığında, Legion R24E'nin renk doygunluğu konusunda fiyat segmentinde çok başarılı olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Geniş renk gamutu sayesinde oyunlarda ve videolarda canlı renkler sunuyor. Örneğin, bir aksiyon oyununda patlamaların turuncu-kızıl tonları veya bir doğa belgeselinde ormanın yeşilleri oldukça etkileyici ve zengin görünüyor. Monitörü aynı anda kullandığım bir laptop ekranı ve başka bir standart monitör ile yan yana getirdiğimde, Legion R24E'nin renkleri adeta “parlıyor” diyebilirim. Tabii bu durum profesyonel renk işleri için çift ucu keskin kılıç olabilir: sRGB dışında fazladan hacim, renklerin aşırı satüre (doygun) görünmesine neden olabilir? Neyse ki monitörün OSD menüsünde sRGB renk modu mevcut; renklerle uğraşan biriyseniz bu moda alarak renkleri sRGB paletine sıkıştırabilir veya manuel kalibrasyon yapabilirsiniz.
Bu noktada renk kalibrasyonu ve sıcaklık ayarlarına değinelim. Monitörün kutudan çıktığı ayarlarda beyaz noktası biraz soğuk tarafta. Ölçümlerde ortalama renk sıcaklığı ~7000k civarında bulunmuş, yani ideal 6500K'nin üzerinde, hafif mavimsi bir tonlama var. Gözle de fark etmek birazcık mümkün: Özellikle “normal” veya “cold (soğuk)” renk modlarında beyazlar daha mavi tonda görünüyor, “warm (sıcak)” mod ise tam tersi sarı (yaklaşık 5800k gibi) ve sıcak tonlu kalıyor. Ben kendi kullanımımda en doğrucu sonucu almak için renk sıcaklığını manuel ayarlamayı tercih ettim. OSD'de Kırmızı/Yeşil/Mavi değerlerini elle düzenleyerek beyaz dengesini oturtabilirsiniz. İnternetteki bir kullanıcı incelemesi, en iyi sonucu r = 88, g = 92, b = 100 değerleriyle aldığını belirtmiş. Benzer şekilde RGB'yi bu oranlarda ayarladığımda gözle görülen o hafif mavi ton kayboldu, beyazlar daha nötr hale geldi. Bu tarz ufak bir kalibrasyon ile renk doğruluğunu artırmak mümkün.
Peki renk doğruluğu ne seviyede? Yapılan testte monitörün kutudan çıktığı halinin ortalama Delta'e değeri 1.49 olarak ölçülmüş. Delta'e <2 genelde profesyonel olmayan kullanım için gayet iyi bir değer kabul edilir; R24E'nin ortalama 1.49 ile bu eşiği yakalaması sevindirici. Ancak bazı renklerde Delta'e 2'nin üzerine çıktığı da not edilmiş, yani mükemmel bir fabrika kalibrasyonu yok fakat çoğu kullanıcı için renkler gayet düzgün görünecektir. Ben günlük kullanımda veya oyunlarda herhangi bir renk sapması, anormal tonlama fark etmedim, her şey olması gerektiği gibiydi. Sadece dediğim gibi beyaz ayarında yaptığım düzeltme ile daha da iyi hale geldi. Grafik tasarım veya fotoğraf düzenleme gibi işlerle uğraşıyorsanız belki profesyonel bir kalibrasyon yapmak isteyebilirsiniz, ama bu monitör aslen bir “oyun monitörü” olduğu için kutudan çıktığı hali oyunlar ve genel tüketim için yeterince canlı ve tutarlı renklere sahip. Sonuç olarak Legion R24e renk kalitesi konusunda sınıfının üst sıralarında yer alıyor diyebilirim; geniş gamut ve iyi kalibre edilebilir oluşu onu aynı zamanda fiyatına göre basit içerik üretimi işleri için de kullanılabilir kılıyor.
oyun ve hareket performansı
Bir oyuncu monitörünün gerçek sınavı, hızlı sahnelerdeki başarısı ve sunduğu akıcılık düzeyidir. Lenovo Legion R24e, 180Hz yenileme hızıyla rekabetçi oyunlarda yüksek kare hızlarını gösterebilecek bir panel sunuyor. 144Hz'in artık standart haline geldiği günümüzde 180Hz ile birazcık daha akıcılık sağlıyor, çok değil. Ayrıca FreeSync desteği sayesinde değişken kare oranlarında yırtılma (tearing) ve takılma sorunlarını azaltmayı hedefliyor. Şimdi bu monitörün tepki süresi, input lag (girdi gecikmesi) ve genel oyun performansına yakından bakalım.
Öncelikle kağıt üzerinde 0.5ms MPRT gibi iddialı bir tepki süresi değeri görüyoruz. Bu değer, Motion picture response time olarak adlandırılan ve arka ışığın stroboskopik olarak kısılmasıyla elde edilen bir hareket bulanıklığı azaltma modunu ifade ediyor. R24E'de muhtemelen “extreme” veya benzeri bir OverDrive modunda bu 0.5ms iddiası var, fakat MPRT modları genelde parlaklığı ciddi ölçüde düşüyor ve FreeSync ile aynı anda kullanılmıyor. Nitekim pratikte asıl önemli olan griden griye geçiş hızı (GtG) ve aşırı hız ayarlarının dengesi. Monitörün OSD menüsünde 4 kademeli bir OverDrive (hız aşırtma) seçeneği bulunuyor: Level 0, 1, 2, 3 şeklinde (bazı kaynaklar bunları kapalı, normal, hızlandırılmış, vs. diye de belirtebilir). Yapılan testlerde level 2 ve level 3, en hızlı tepki sürelerini veren ayarlar olarak tespit edilmiş ancak level 3'te belirgin overshoot (aşırı tepki nedeniyle ters gölgelenme) oluştuğu gözlemlenmiş. Yani en ideal denge level 2 seviyesinde yakalanıyor diyebiliriz. Ben de kendi kullanımımda fabrikada gelen ayarın (varsayılan olarak level 2 idi) en iyi sonuç verdiğini fark ettim; level 3'e aldığımda özellikle siyah objelerin arkasında beyaz bir zemin olduğunda parlak bir iz bıraktığını gördüm, ki bu Overshoot'un göstergesidir.
Eki Görüntüle 2545510 Eki Görüntüle 2545511
Monitörün gerçek tepki süresi ölçümlerine bakalım: OverDrive level 2 kullanıldığında ortalama görünen tepki süresi ~11 ms civarında ölçülmüş. Bu değer, rekabetçi bir 240Hz TN panel kadar olmasa da 180Hz için kabul edilebilir düzeyde, çoğu senaryoda hareketli görüntülerde belirgin bir bulanıklık veya iz bırakma yapmıyor. Level 3 modunda ise ortalama tepki süresi biraz daha düşse de (örneğin 8-9ms civarına) bu sefer yukarıda bahsettiğimiz overshoot hataları devreye giriyor – yani hızlı geçişlerde piksel hedef renk değerini aşıp ters gölgeler oluşturuyor ki bu oyuncular için daha kötü bir etki. Dolayısıyla en iyi oyun performansı için level 2 OverDrive ile kullanmak en mantıklısı.
UFO testinde Lenovo R24E'nin OverDrive level 2 modundaki hareketli nesne performansı. Yüksek hız aşırtma ile tepki süresi hızlansa da UFO çizgi filmciğinde arkada hafif çift görüntü/halo (overshoot) oluştuğu görülebilir. R24E'nin piksel tepki süresi 180 Hz olan panel yenileme hızına yetişmekte fena iş çıkarmıyor; hızlı hedef takibi sırasında bariz bir hareket bulanıklığı fark etmedim, görüntü oldukça net kaldı. Sadece kontrastı yüksek sahnelerde, mesela karanlık bir koridorda beyaz bir obje hızlı kaydığında, level 2 modunda çok hafif bir iz kalıyor diyebilirim ama rahatsız edici düzeyde değil. Level 3 moduna aldığımda bu iz azalsa da bu sefer objelerin kenarında ters renkli bir Aura oluştuğunu fark ettim (overshoot yüzünden). Dolayısıyla bir kez daha level 2'nin optimal olduğu onaylanmış oldu.
Input lag (girdi gecikmesi) konusunda da birkaç şey söylemek gerek. Teknik ölçüm imkanım olmasa da, kaynaklarda ortalama 11 ms giriş gecikmesi olduğuna dair bir veri var. Bu, e-spor seviyesinde en düşük giriş gecikmesine sahip monitörlerle kıyaslandığında biraz yüksek gelebilir (örneğin bazı üst seviye 240Hz'ler 3-4ms input lag verebiliyor). Kendi deneyimimde Legion R24e ile oynarken herhangi bir kontrol gecikmesi hissetmedim; hem fare hareketleri hem klavye tepkileri anlık gibi geldi. Fakat çok rekabetçi oyuncular milisaniyelik farklara duyarlıdır, eğer bu monitörü atıyorum 300 FPS alan bir CS:GO oyuncusu kullanırsa belki 240Hz bir monitöre göre ufak bir gecikme hissedebilir. Yine de 180Hz ve 11ms gecikme, genel oyuncu kitlesi için yeterince hızlı ve sorun çıkarmayacak bir performans demektir. Nitekim internetteki kullanıcı yorumlarında da çoğunlukla ghosting veya input lag şikayeti göze çarpmıyor; hatta bir Reddit kullanıcısı birkaç aylık kullanımda hiç ghosting fark etmediğini ve monitörün oyunlarda “müthiş akıcı” olduğunu belirtmiş.
FreeSync performansı ise sorunsuz görünüyor. Monitörü AMD ekran kartı ile denediğimde FreeSync Premium otomatik olarak etkinleşti ve 48-180Hz arası değişken tazeleme düzgün çalıştı. Yırtılma olmadan akıcı oyun deneyimi aldım. Ekranın kararma, sinyal kaybı gibi problemlerini gözlemlemedim. Ayrıca lfc (Low framerate compensation) özelliği de mevcut; FPS 48'in altına düşse bile monitör bunu kendi içinde katlayıp yenileme hızını yüksek tutarak akıcılığı koruyor.
R24E'nin oyuncu odaklı ekstra özellikleri tarafına değinecek olursak, OSD menüsünde, nişangah (Crosshair) bindirme, zamanlayıcı vs. gibi bazı monitörlerde gördüğümüz özellikler yer almıyor. Menüde daha çok renk ve görüntü ayarları mevcut. Bu aslında çok büyük bir eksik sayılmaz, zira çoğu kullanıcı bu tarz yapay Crosshair gibi şeyleri pek kullanmıyor. Ama “oyun monitörü” adı altında böyle özellikler görmeye alışkın olanlar için not: Legion R24e tamamen panel performansına odaklanmış, yazılımsal hile hurda içermeyen bir yapıda. Lenovo'nun kendi yazılımı olan artery (Lenovo display Control Center) teoride bu monitörü destekliyor fakat ben aktif olarak kullanmıyorum. OSD üzerinden manuel ayar yapmak bence daha hızlı ve pratik.
Uzun saatler oyun oynarken monitörün göz yorulmasını azaltacak özelliklerine de değinmek gerekirse, eye comfort / düşük mavi ışık modu mevcut ve tüv rheinland sertifikası bulunuyor. Ayrıca parlama yapmayan mat ekran kaplaması sayesinde karanlık odada ekran karşınızda adeta bir ayna gibi parlamıyor, bu da oyun seanslarında dikkatinizi dağıtmıyor.
Özetle oyun performansı açısından Legion R24e, 180Hz tazeleme hızı ve yeterli tepki süresiyle akıcı bir deneyim sunuyor. Overshoot sorununu minimize edecek ayarı seçtiğinizde (level 2) belirgin bir ghosting problemi kalmıyor. Yüksek tempo e-spor oyunlarından Single-Player oyunlara kadar geniş bir yelpazede tatmin edici sonuç alabilirsiniz. En büyük limiti, Ultra rekabetçi seviye için gecikmelerinin bir tık daha yüksek olması ve parlaklığının sınırlı oluşu denebilir. Fakat bu fiyata 180Hz IPS panel sunup, bunu makul tepki süresiyle birleştirmesiyle Legion R24e oyuncuları üzmeyecek bir performansa sahip diyebilirim bu fiyatına göre.
kişisel deneyimler ve uzun kullanım izlenimleri
Buraya kadar teknik değerlendirme ve objektif bulgular ağırlıklı gittik. Bir de işin sübjektif kullanıcı deneyimi tarafı var ki, sonuçta monitörü neredeyse her gün kullanan biri olarak bazı küçük detaylar ve hisler önemli olabiliyor. Ağırlıklı kullanımım belirttim gibi günlük işler, kodlama ve oyun üzerineç yaklaşık birkaç haftalık kullanımımdan çıkardığım kişisel deneyimlerimi de artısıyla eksisiyle paylaşmak istiyorum:
İlk olarak, genel kullanım ergonomisi beni memnun etti. Monitörün yükseklik ayarı yapabilmesi ve pivot özelliği günlük hayatta beklediğimden daha fazla işime yaradı. Özellikle uzun metinler okurken veya kod yazarken ekranı dik konuma alıp kullanmak çok pratik oldu. Standın sağ-sol döndürme (swivel) kabiliyeti sayesinde tüm monitörü masayla birlikte çevirmek yerine hafifçe açı vermek yetiyor. Ayrıca standın sağlam oluşu, örneğin klavyede yazı yazarken masada oluşan titreşimlerin ekrana yansımasını engelliyor.
görüntü keskinliği açısından 23.8" boyutta Full HD çözünürlük gayet yeterli, yaklaşık 93 PPI civarı bir piksel yoğunluğu var. Masaüstü kullanırken yazılar net ve oyunlarda pikseller rahatsız etmiyor. Daha önce 27" bir monitörde 1080p denemişliğim vardı ve orada hafif pikselasyon hissediliyordu; 23.8" bence 1080p için ideal boyut, hem performans açısından ekran kartını yormuyor hem de görüntü nispeten keskin kalıyor. Bu açıdan Legion R24E'ye alışmam çok kısa sürdü, herhangi bir olumsuz sürprizle karşılaşmadım.
renklerin fabrika çıkışı ayarı, biraz önce bahsettiğim gibi biraz soğuk (mavi) kaçıyordu. Bunu basit bir sıcak mod veya manuel RGB ayarı ile düzelttmek mümkün isteğe göre. Sonrasında renkler gerçekten göze hoş gelen, doğal bir hal alabiliyor. Monitörle birlikte herhangi bir kalibrasyon raporu veya önerisi gelmediği için ilk kurulumda belki bazı kullanıcılar fark etmeyebilir ama ince eleyip sık dokuyan biriyseniz renk sıcaklığını kendi zevkinize göre ayarlamak iyi bir fikir olabilir. Günlük kullanımda herhangi bir sorun yaşatmıyor; IPS olduğundan yan açılardan bakınca renk kaymaması çok iyi oluyor, monitöre tam karşı oturmasam bile ekrandakileri doğru renkleriyle görebiliyorum.
ölü piksel meselesine gelince: Şanslıyım ki benim satın aldığım üründe ölü piksel veya parlak piksel gibi bir problem çıkmadı. Fakat internet yorumlarında birkaç kullanıcı R24E'de ölü piksel yaşadığını belirtmişti. Bu biraz da panellerin lot şansına bağlı bir durum. Ben kutudan çıkardığım gibi siyah ve çeşitli düz renk ekranlar açıp piksel kontrolü yaptım, herhangi bir kusur yoktu. Yine de bu model özelinde böyle bir risk olduğunu duyduğum için, paneli kontrol edip emin olmak adına satın aldıktan sonraki ilk birkaç gün dikkatli olmakta fayda var. Lenovo'nun piksel politikası ve satıcı garantisi bu noktada devreye girebilir, ölü piksel tespit edilirse erken dönemde değişim/iadeye başvurmanızı öneririm. Benim açımdan sevindirici şekilde bu konuda içim rahat etti.
Monitörün uzun süreli kullanımda göz konforu da önemli bir deneyim unsuru. Gerek parlaklığı aman aman yüksek olmaması, gerekse IPS'in genel olarak yumuşak görüntüsü sayesinde gözlerimi yormadığını söyleyebilirim. Yalnız parlaklık düşük olsa da contrast/dinamik aralık pek yüksek olmadığından, karanlık bir oyun sahnesinde detay görmek için parlaklığı açma ihtiyacı hissedebilirsiniz belki bu da gözleri yorabilir. Ben genel olarak parlaklığı %70-85 civarında kullanıyorum. Düşük mavi ışık modunu ara sıra açtım, özellikle gece uzun süre ekrana bakacaksam gözlerimi rahatlatmaya yardımcı oldu gibi ama aktif kullanıyorum, denemek için açtım sadece. Bu modda renkler sarımtırak hale geliyor ama yazı okumada daha konforlu oluyor.
Son olarak, genel memnuniyet seviyemden bahsedeyim. Legion R24E'yi alırken amacıma uygun, fiyat-performans ürünü bir monitör arıyordum ve açıkçası beklentimin üstünde çıktı. Özellikle renklere ve 180Hz'in akıcılığına alıştıktan sonra, 144Hz laptop paneline bakmak istemiyorum pek. Tabii ki mükemmel bir cihaz diyemem; parlak daha yüksek olsun isterdim, keşke bir 50-100 nit fazlası olsaydı dedirtiyor, ayrıca stant ayaklarının masada çok yer kaplaması küçük bir dezavantaj kişiye göre, benim için problem olmadı. Ama bunların dışında, görevini iyi yapan, vadettiği özellikleri büyük oranda sunan bir monitör olarak benden geçer not aldı. Yüksek tazeleme ve iyi renk istiyorsanız, bütçeniz de sınırlıysa Legion R24e benim deneyimime göre pişman etmeyecek bir tercih olur.
sonuç ve değerlendirme
Lenovo Legion R24e, kendi fiyat aralığında dengeli bir oyun monitörü olarak öne çıkıyor. 180Hz yenileme hızı ve geniş renk gamutu desteği, onu özellikle rekabetçi oyun oynayan ama TN panel istemeyen kullanıcılar için çekici kılıyor. İncelemede gördüğümüz üzere, ürün kağıt üzerindeki çoğu iddiasını pratikte de karşılıyor: Kontrastı IPS ortalamasının üzerinde, renk performansı çok iyi, tepki süresi yeterli seviyede ve ergonomik standıyla kullanım rahatlığı sunuyor. Elbette mükemmel değil; en göze çarpan eksisi düşük parlaklığı oldu. Bu monitörü almadan önce kullanım senaryonuzu gözden geçirmekte fayda var: Eğer karanlık/orta ışıklı bir odada oyun oynuyorsanız sorun yok, ancak çok aydınlık bir ortamınız varsa parlaklık yetersiz gelebilir.
Bir diğer noktada, panel lot varyansları nedeniyle her cihazın aynı performansı vermeyebileceği ama bu genel olarak çoğu monitör için geçerli bir durum. Lenovo Legion R24e, şu an piyasada ~4200 TL bandında bulunabiliyor (indirim dönemlerinde 4000 TL altına dahi görülebiliyor). Bu fiyat segmentinde Legion R24e özellikle pivot istemeniz halinde rakiplerinin önüne geçiyor, zira bu fiyatta pivot+yükseklik ayarı sunan model az veya yok gibi bir şey. Öte yandan aşırı düşük input lag takıntınız varsa başka bir model tercih edilebilir zira R24e milisaniye bazında en hızlı panellere biraz geriden geliyor.
Genel tüketici için toparlamak gerekirse, Lenovo Legion R24e artılarıyla eksileriyle dengeli bir ürün. Uzun kullanımım sonunda ben büyük bir problemle karşılaşmadım ve cihazdan memnun kaldım. Aşağıda son bir kez öne çıkan artı ve eksi yönlerini listeleyelim:
artıları
- 180Hz yüksek tazeleme hızı: 180Hz ile akıcılık, rekabetçi oyunlarda avantaj sağlıyor. FreeSync desteğiyle yırtılmasız görüntü keyfi var.
- IPS panel ve geniş renk gamutu: neredeyse %100 sRGB kapsama ve ~%94 DCI-P3 ile çok canlı, zengin renkler sunuyor. Görüntü kalitesi ve bakış açıları çok iyi, günlük kullanımda da keyifli bir deneyim.
- iyi kontrast ve renk kalibrasyonu: IPS için yüksek sayılabilecek kontrast (~1200:1 civarı) sayesinde siyahlar nispeten derin. Fabrika ayarlarında renk doğruluğu makul seviyede (Delta'e ~1.5), istenirse manuel ayarla daha da iyileştirilebiliyor.
- ergonomik ve sağlam stant: yükseklik, pivot, eğim ve döndürme ayarları mevcut. Sağlam taban yapısıyla sallanmıyor, VESA desteğiyle duvar/kol montajına uygun. Bu fiyatta pivot sunması büyük artı.
- göz konforu ve kullanım özellikleri: düşük mavi ışık modu, titreşimsiz arka ışık (flicker-free) ve mat ekran kaplaması sayesinde uzun kullanımlarda göz yormuyor. İnce çerçeveler çok ekranlı kurulumlar için ideal.
- Fiyat/performans oranı: benzer özellikleri sunan markalara göre genelde daha uygun fiyatlı bulunabiliyor. Özellikle indirimlerde fiyatı çok cazip hale geliyor ve bu fiyata 180Hz IPS almak önemli bir avantaj.
eksileri
- maksimum parlaklık düşük: ölçülen ~300 nit tepe parlaklık, parlak ortamlarda yetersiz kalabiliyor. HDR performansı da bu yüzden pek etkili değil, pratikte HDR deneyimi sunmuyor.
- panel piyangosu ve kalite kontrol: bazı ünitelerde kontrast daha düşük (800-1000:1 arası) çıkabiliyor. Yine bazı kullanıcılar ölü piksel sorunları bildirmiş durumd, alır almaz kontrol etmek gerek.
- ınput lag ve tepki süresi en iyisi değil: ~11ms giriş gecikmesiyle en hızlı e-spor monitörlerinin gerisinde. Tepki süresi 180Hz'e yetişse de çok hızlı sahnelerde ufak ghosting olabiliyor (OverDrive ile büyük ölçüde çözüldü, ancak yine de TN kadar hız beklenmemeli).
- düşük parlaklıkta IPS glow/backlight bleed görünür olabilir: karanlık sahnelerde köşelerde IPS glow fark ediliyor, bu IPS'in doğal eksisi (çoğu rakibi de benzer, ancak OLED veya VA panellerde böyle bir sorun yok). Backlight bleed ciddi düzeyde olmasa da panelden Panel'e değişebilir.
- sınırlı oyun içi ekstra özellikler: OSD menüsünde nişangah ve Türkçe vs. gibi ekstralar bulunmuyor.
- kutu içeriği ve kablo: DisplayPort kablosu çıkmıyor, sadece HDMI kablosu ve güç kablosu mevcut.
- stant ayaklarının büyük olması: sağlamlık getirisiyle birlikte, standın geniş “v” ayakları masada çok yer kaplıyor (~40 cm alan). Küçük masalarda veya çift monitör kurulumlarında sıkıntı yaratabilir.
kapanış
sonuç olarak Lenovo Legion R24e, eksikleri bulunsa da genel paket olarak baktığımızda fiyat segmentinde tavsiye edilebilir bir oyuncu monitörü (ben 3.800 TL'ye aldım). Özellikle renk kalitesi ve yüksek tazeleme oranı ile “fiyat/performans” seviyesinde parlıyor. Eğer çok parlak bir odada kullanmayacaksanız ve pivot özellikli, 180Hz bir IPS monitör arıyorsanız Legion R24e beklentilerinizi karşılayacaktır diyebiliriz. Ben kendi adıma, bu monitörü kullanırken oyunlardan, kod yazarken ve günlük işlerden aldığım keyfi artırdığını rahatlıkla söyleyebilirim aktif olarak ilk monitör kullanımım olduğu için. Son karar elbette ihtiyaçlara ve bütçeye bağlı, ancak Legion R24e verdiği sözlerin çoğunu tutan, samimi bir işçilik sunan bir ürün izlenimi bıraktı.
Okuduğunuz için teşekkürler. @Astiva tarafından hazırlanmıştır.
MSI MAG 256F mi bu monitör mü? 3000-6000₺ arası alınabilecek en iyi monitör hangisi sizce? Huma H5 v3.1 laptopuma monitör arıyorum. Lenovo hoşuma gitti ama sonradan bahsettiğim MSI monitörü de gördüm. Sizce bu fiyat aralığında tam F/P diyebileceğiniz monitör hangisidir?