Neden yörünge görevleri için SSTO kullanılmıyor?

Temel amaç, maliyet. 21. yüzyılda mühendisliğin temeli düşük maliyete alınabilecek en büyük verimli/işe yarayan ürünü yapabilmek üzerine kurulu.

20. yüzyılda başlayan ABD ve SSCB arasındaki uzay yarışının galibi olabilmek için o dönemde dahi çok fazla kaynak harcanıyordu. Ki Sovyetlerin ekonomik olarak çöküşünü getiren temel sebeplerden biri bu yarışa çok fazla kaynak harcaması oldu. Hatta askeri alanda olduğu kadar uzay alanında da birçok projelerini belli aşamadan sonra rafa kaldırmak zorunda kaldılar ekonomik sorunlar yüzünden.

21. yüzyılda ise uzay faaliyetlerinde bütçeler ve imkanlar eskisi kadar yüksek değil. Zira bu harcamaların karşılığını verecek bir kazanç yok, çekişme yok, rekabet yok. Dolayısıyla ABD başta olmak üzere çoğu ülke (günümüzde artık özel şirketler devlet destekli kuruluşlardan daha büyük işler yapıyor) maliyetleri minimuma düşürerek uzay faaliyetlerini yürütebilmenin peşinde.

SSTO'nun güzel bir örneği olan Venture Star da bu dediklerime paralel olarak üretildi. Venture Star'dan önce onun alt modeli (daha düşük özellikli) X-33 denendi ve istenilen alınınca Venture Star modeline geçildi.

Venture Star kısacası 20. yüzyıldaki rakiplerine göre aynı işi çok daha az maliyetle yaparak fırlatıldığı yere geri dönebilme kapasitesine sahip. Ayrıca yüksek mürettebat/kargo taşıma kapasitesi olduğundan Uluslararası Uzay İstasyonu için istenilen yüklerin taşımasında kullanılmak için çok verimli.

SSTO'lar, uzay alanında teknolojinin geldiği son noktalardan biridir. Hatta çoğu uzaycı SSTO'lar için ''uçak'' lakabını kullanır, zira uçaklara çok benzerler.

SSTO'ların çalışma mantığını ve amaçlarını biliyorum az çok. Ancak bu kadar işe yarar ve maliyeti azaltan bir teknolojiyi neden kullanmıyorlar onu anlamış değilim. Elon Musk tekrar kullanılabilir roketleriyle gerçekten büyük bir gelişmeye imza attı ancak hala roket kısmından çıkamadı. Bu maliyeti büyük ölçüde azaltır evet ancak SSTO'dan daha iyi gelmiyor kulağa. Çünkü yine kayıp parçalar var ve maliyetli bir teknoloji bu. Bunun yerine SSTO kullanılması gerekirken neden hala kullanmıyorlar onu merak ettim.

SSTO'ların maliyetinin düşük olacağını hiç sanmıyorum. Öncelikle yörünge uçuşları için çok yüksek miktarlarda yakıt barındırması gerekiyor, bundan dolayı aracın boyutları çok büyük olmak zorunda. Bu kadar büyük bir aracın özellikle uzaya çıkmadan önce üst atmosferdeki hipersonik uçuşu ve atmosfere girişi sırasında maruz kalacağı etkilerden dolayı bakım maliyetleri inanılmaz düzeylerde olacak. İnce bir roketin bakım maliyeti ile, kalkanından tut sistemlerine kadar pek çok şeyi sürekli yenilemek zorunda olduğun bir SSTO'nun bakım maliyetleri arasında onlarca kat hatta belki daha fazla fark olacak.

SSTO'lar sadece roket motorlarına değil aynı zamanda alt atmosfer uçuşları için normal turbofan/turbojet motorlarına ihtiyaç duyacak ancak aracın ağırlığı ve boyutları düşünüldüğünde yeterli itkiyi sağlayacak gücü üretmek çok zor ve verimsiz olacak. Üstelik bu araç için gerekecek pist boyutları, acil durumlar için Dünya'nın geri kalanında yapılması gereken iniş alanları da düşünülünce şimdiki teknolojiyle yapması mantıklı bir seçenek değil.

SpaceX sayesinde yörünge görevleri maliyet olarak geçmişe göre çok komik düzeylere geldi, zaten şu anda sahip olduğumuz teknoloji ile maliyet konusunda rakipsiz bir alana yöneldik. Birkaç tane inanılmaz maliyetleri olacak SSTO yerine yeniden kullanılabilir çok sayıda fırlatma platformu (roketler) kullanmak en azından şu an için daha cazip.

Gelecekte yine uzay mekikleri gibi fırlatma/süzülerek inme modeline sahip yeni bir platform yapılabilir ancak kendi ömrümde tam anlamıyla bir SSTO görebileceğimi sanmam.

Maliyet ve teknoloji meselesi bence. Optimum değere ulaşamadı sanki bu iki konuda. SpaceX’in şu Dragon modülünden ayrılma derdi olmasa yani tek parça gidip gelebilse tam olacak da sanırım onun da zamanı var gibi daha SpaceX şu anda en ideal görüneni fakat galiba sıradaki proje dünyada olmayan bir uzay aracı inşaa etmek. Yani her seferinde atmosfer derdini çekmeden direkt atıyorum Uluslararası Uzay İstasyonu gibi bir yerden gidip gelebilen bir araç yani. Özellikle Virgin firmasının geliştirdiği gibi şimdilik adına “uzay seyahati” dedikleri araçlarla bir nevi “dolmuşçu” gibi git gel yapılarak erişim sağlamayı düşünüyorlar bu araca. Çünkü yerçekimi özellikle ciddi bir bela başa bu konuda.