MEB Ortaokul Ödül ve Disiplin Yönetmeliği'nde ödül ve ceza amiyane deyimle havuç ve sopa sistemi düzenlenmiştir. Yönetmeliğe göre öğrencinin sicil dosyasına işlenmesi için disiplin cezalarından birini almış olması gerekir. Bunlar, Kınama, Okuldan Kısa Süreli Uzaklaştırma, Okuldan Tasdikname ile uzaklaştırma ve en ağır olanı örgün eğitim dışına çıkarma şeklinde düzenlenmiştir. Bu cezalar, öyle bir öğretmenin tutanak tutup idareye vermesiyle uygulanmaz. Yine yönetmeliğe bunun için bir sürü kriter ve sübjektif unsurlar eklenmiştir. Eğer bir ceza verilecekse öğrenci önce disiplin kuruluna sevk edilir ama bu kurulun amacı bilindiği gibi sırf ceza vermek değil öğrencinin davranışlarının sebeplerinin araştırılması imkan varsa ortadan kaldırılması için önlemlerin alınmasıdır. Nitekim yönetmelikte bu husus "Bir disiplin olayının meydana geldiğinin gerek doğrudan, gerekse ihbar veya şikâyet üzerine anlaşılması hâlinde, rehberlik ve psikolojik danışma servisi olan okullarda disiplin konusu öncelikle bu servise intikal ettirilir. Rehberlik ve psikolojik danışma servisi, davranışın yapıldığında öğrencinin psikolojik durumuna ilişkin raporu okul müdürüne verir." şeklinde düzenlenmiştir. Artık her okulda da pdr bölümü zorunlu olduğundan bu konuda bir bahis yok.
Bundan sonra bütün koşullar gerçekleşse bile ceza verildikten sonra öğrenci 18 yaşından büyükse kendisi değilse velileri aracılığıyla il ve ilçe disiplin kurullarına itiraz edebilir.
Sicile geçme durumunda ise düzenleme şu şekilde ;
Cezaların dosyalara işlenmesi, silinmesi ve dosyaların saklanma süresi
MADDE 19 – (1) Öğrencilerin aldıkları ceza, öğrenci dosyalarına işlenir. Daha sonraki ders yıllarında aynı davranışları tekrarlamayan ve iyi hâlleri görülenlerin durumları, okul öğrenci ödül ve disiplin kurulunca değerlendirilir. Öğretmenler kurulu kararına bağlı olarak cezaları, mezun olacakları ders yılı sonunda öğrenci dosyalarından silinir ve sonuç yazılı olarak velilerine bildirilir.
(2) Dosyadan silme işlemi, dosyanın uygun bir yerine kararın tarih ve sayısı yazılıp silinme gerekçeleri açıklanarak gerçekleştirilir. Bu açıklama dışında dosyanın üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmaz.
(3) Yetkili kurumlarca öğrencinin disiplin durumuna ilişkin bilgi istendiğinde ilgili kuruma, öğrencinin disiplin cezası bulunmadığı bildirilir.
İşlemin kesinleşmesinden itibaren 60 gün içerisinde de söz konusu idari işlem için Milli Eğitim Bakanlığına karşı İdare Mahkemelerinde dava açma hakkı saklıdır.