Öncelikle selamlar. Çok fazla istenilen Ryzen 3. nesil için bellek OC rehberi oluşturmak istedim, forumda bununla alakalı pek konu bulamadım. Amacım aslında bu işin mantığını anlatmak. 3. nesil işlemciler için bellek frekansı, gecikme değerleri çok önemli. AMD’nin önerisi gecikmenin 70NS’in altında olması. Bununla alakalı AMD’nin tablosu;
AMD’nin önerdiği bellekler 3600MHz CL16. Ama ülkemizdeki fiyatları malum. Ben XPG D60G 2x8GB 3200MHz CL16 bellekleri kullanıyorum. OC ile 3800MHz 16-19-19-22 1.4V’ta çalışıyor şu an. Stok hali ortalama 72NS gecikmeye sahip iken şu an 64.6ns gecikmeye sahipler. AMD’nin 70’in altının iyi olduğunu söylediğini düşünürsek çok iyi bir değer. Benim belleklerimden %40 daha pahalı olan Trident Z 3600MHz CL16’dan daha iyi performansa sahipler şu an.
Burada sizin yapacağınız OC belleğiniz çipleri ve anakartınızla da alakalı. Benim belleğim Hynix CJR çipe sahip. Anakartım Gigabyte X570 Aorus Elite. Siz de belleğiniz çipini öğrenmek isterseniz Thaiphoon Burner programını kullanabilirsiniz. Her belleğin iyi kötü bir OC performansı var, biraz da şans işi. Şimdi öncelikle ben kendi BIOS görüntülerimi bırakayım. Onun üzerinden örnekler vereceğim.
Burada gördüğünüz üzere XMP’yi kapatıyoruz. Manuel olarak benim size önerim ilk başta 3600MHz denemeniz.
Benim gecikme değerlerim bu şekilde. Bellekleriniz 3000 veya 3200MHz ise sırasıyla 16-22-22-42 denemeniz (tRCDRD ile tRCDWR değerlerini aynı gibi düşünebilirsiniz. Onun içi ekstradan yazmıyorum). 3000MHz’in altında belleklere sahipseniz de aynı değerleri deneyebilirsiniz. Sistem Boot etmezse CAS değerini 17 deneyin. Olmazsa 18’e kadar düşün. Bu arada denediğiniz değerler çalışmaz, sisteme açılmaz ve BIOS’a da ulaşamıyorsanız korkacak bir şey yok. BIOS pilini çıkarıp geri takarak BIOS’u sıfırlayabilirsiniz. Gecikme değerlerini girdikten sonra bellek voltajını gireceğiz. İlk başta yüksek bir değer olan 1.45V vereceğiz. Bellekler için 1.45V’a kadar sorun yoktur, hatta B-die çiplerin 1.55V’a kadar dayanabildiğini söylerler. Bu değerleri girdikten sonra Memtest 86 ile test ediyoruz. Çok uzun sürmesine gerek yok. İlk 2-3 dakika sorun çıkmazsa Memtest’ten çıkıp tekrar BIOS’a giriyoruz. Değerleri düşürmeye başlayabiliriz. 16-21-21-40'ya da direkt 16-20-20-40 girebilirsiniz. Voltaj aynı kalsın, onu en son ayarlayacağız. Ayarları kaydedip BIOS’tan çıkıyoruz. Memtest’e girip tekrardan birkaç dakikalık test yapıyoruz. Testte sorun çıkmazsa değerleri tekrar düşüreceğiz. 16-19-19-36 deneyin bu sefer ve tekrar test edin. Yine sorun çıkmazsa BIOS’a girip tekrar değerleri düşürebilirsiniz. Fark ettiyseniz CAS değerini düşürmüyoruz. Büyük ihtimal stabil çalışmayacaktır ama yine de CL15 deneyebilirsiniz. En son ulaşabildiğimiz değerlere ulaştığımız zaman Voltajı düşürebiliriz. 1.45V’tan aynı gecikme değerleriyle 1.43V, 1.42V, 1.41V, 1.4V gibi düşebildiği kadar düşün her seferinde Memtest ile test edin. Benim bellekler 3600MHz 16-19-19-36 1.35V yani XMP stok voltajıyla çalışmıştı stabil bir şekilde. Buraya kadar her şey sorunsuz olduysa ve frekans olarak daha da çıkmak isterseniz 3733MHz veya benim şu anki değerim olan 3800MHz’e çıkabilirsin. 3800MHz’in üstünde maalesef ki sistem 2:1 moda geçecek ve gecikme değeri direkt 80NS’lere çıkacak. Yani performans kaybı yaşayacağız. 3600MHz’in üstünde de normalde 2:1 moda geçiyor sistem. Ama FCLK’u manuel olarak ayarlarsanız ve biraz da şanslıysanız sistem 1:1 modda çalışabilir. Çalışmama ihtimali de var, 3600MHz’de yetinin o zaman.
3733MHz için 1867, 3800MHz için 1900MHz seçiyoruz. Ardından tekrardan gecikme ve voltaj ayarı yapacağız. 3733MHz ve 3800MHz için yine 16-22-22-42 ve 1.45V başlangıç değerlerimiz. Değerleri girdikten sonra Windows’a girip AIDA64 Cache&Memory Benchmark üzerinden belleklerimizin gecikmesini test ediyoruz. 80NS civarındaysa sistem 2:1 moda geçmiştir. İstediğimiz bu değil. Eğer sistem açılmazsa CAS değerini 17’ye yükseltebilirsiniz. Buna rağmen açılmıyorsa şansınıza küs, 3600MHz’e yetinmek zorundasınız. 3600MHz’de yaptığımız gibi tek tek gecikme değerlerini düşüreceğiz. Benim için son değer 3800MHz 16-19-19-36 olmuştu ilk başta. Her seferinde Memtest ile test de yapacaksınız tabii ki. Ardından 3600MHz’de yaptığımız gibi voltajı düşürüyoruz. Ben ilk denediğimde 1.42V’a kadar düşmüştüm. Gecikme değerim 64.6’ya kadar düşmüştü. Bellek frekansının Cinebench R20 üzerindeki etkisi neredeyse 3800X’i 4.4GHz’den 4.45GHz’e OC yapmış kadar (normalde 4.45GHz için 5200 civarı puan alıyorum. Bu fotoğraf eski. 5081 çıkmış o zaman yani 4.4 ile neredeyse aynı, takılmayın ona).
Ardından bugün yaptığım son testlerimde de 3800MHz 16-19-19-22-42 1.4V değerlerine ulaştım. CAS değerini 15 yapsam bile sistem 16’da çalışıyor her türlü. @Tolga Samet bu konuda yardımcı olursa iyi olur, 3800MHz CL15 fena olmaz
AMD’nin önerdiği bellekler 3600MHz CL16. Ama ülkemizdeki fiyatları malum. Ben XPG D60G 2x8GB 3200MHz CL16 bellekleri kullanıyorum. OC ile 3800MHz 16-19-19-22 1.4V’ta çalışıyor şu an. Stok hali ortalama 72NS gecikmeye sahip iken şu an 64.6ns gecikmeye sahipler. AMD’nin 70’in altının iyi olduğunu söylediğini düşünürsek çok iyi bir değer. Benim belleklerimden %40 daha pahalı olan Trident Z 3600MHz CL16’dan daha iyi performansa sahipler şu an.
Burada sizin yapacağınız OC belleğiniz çipleri ve anakartınızla da alakalı. Benim belleğim Hynix CJR çipe sahip. Anakartım Gigabyte X570 Aorus Elite. Siz de belleğiniz çipini öğrenmek isterseniz Thaiphoon Burner programını kullanabilirsiniz. Her belleğin iyi kötü bir OC performansı var, biraz da şans işi. Şimdi öncelikle ben kendi BIOS görüntülerimi bırakayım. Onun üzerinden örnekler vereceğim.
Burada gördüğünüz üzere XMP’yi kapatıyoruz. Manuel olarak benim size önerim ilk başta 3600MHz denemeniz.
Benim gecikme değerlerim bu şekilde. Bellekleriniz 3000 veya 3200MHz ise sırasıyla 16-22-22-42 denemeniz (tRCDRD ile tRCDWR değerlerini aynı gibi düşünebilirsiniz. Onun içi ekstradan yazmıyorum). 3000MHz’in altında belleklere sahipseniz de aynı değerleri deneyebilirsiniz. Sistem Boot etmezse CAS değerini 17 deneyin. Olmazsa 18’e kadar düşün. Bu arada denediğiniz değerler çalışmaz, sisteme açılmaz ve BIOS’a da ulaşamıyorsanız korkacak bir şey yok. BIOS pilini çıkarıp geri takarak BIOS’u sıfırlayabilirsiniz. Gecikme değerlerini girdikten sonra bellek voltajını gireceğiz. İlk başta yüksek bir değer olan 1.45V vereceğiz. Bellekler için 1.45V’a kadar sorun yoktur, hatta B-die çiplerin 1.55V’a kadar dayanabildiğini söylerler. Bu değerleri girdikten sonra Memtest 86 ile test ediyoruz. Çok uzun sürmesine gerek yok. İlk 2-3 dakika sorun çıkmazsa Memtest’ten çıkıp tekrar BIOS’a giriyoruz. Değerleri düşürmeye başlayabiliriz. 16-21-21-40'ya da direkt 16-20-20-40 girebilirsiniz. Voltaj aynı kalsın, onu en son ayarlayacağız. Ayarları kaydedip BIOS’tan çıkıyoruz. Memtest’e girip tekrardan birkaç dakikalık test yapıyoruz. Testte sorun çıkmazsa değerleri tekrar düşüreceğiz. 16-19-19-36 deneyin bu sefer ve tekrar test edin. Yine sorun çıkmazsa BIOS’a girip tekrar değerleri düşürebilirsiniz. Fark ettiyseniz CAS değerini düşürmüyoruz. Büyük ihtimal stabil çalışmayacaktır ama yine de CL15 deneyebilirsiniz. En son ulaşabildiğimiz değerlere ulaştığımız zaman Voltajı düşürebiliriz. 1.45V’tan aynı gecikme değerleriyle 1.43V, 1.42V, 1.41V, 1.4V gibi düşebildiği kadar düşün her seferinde Memtest ile test edin. Benim bellekler 3600MHz 16-19-19-36 1.35V yani XMP stok voltajıyla çalışmıştı stabil bir şekilde. Buraya kadar her şey sorunsuz olduysa ve frekans olarak daha da çıkmak isterseniz 3733MHz veya benim şu anki değerim olan 3800MHz’e çıkabilirsin. 3800MHz’in üstünde maalesef ki sistem 2:1 moda geçecek ve gecikme değeri direkt 80NS’lere çıkacak. Yani performans kaybı yaşayacağız. 3600MHz’in üstünde de normalde 2:1 moda geçiyor sistem. Ama FCLK’u manuel olarak ayarlarsanız ve biraz da şanslıysanız sistem 1:1 modda çalışabilir. Çalışmama ihtimali de var, 3600MHz’de yetinin o zaman.
3733MHz için 1867, 3800MHz için 1900MHz seçiyoruz. Ardından tekrardan gecikme ve voltaj ayarı yapacağız. 3733MHz ve 3800MHz için yine 16-22-22-42 ve 1.45V başlangıç değerlerimiz. Değerleri girdikten sonra Windows’a girip AIDA64 Cache&Memory Benchmark üzerinden belleklerimizin gecikmesini test ediyoruz. 80NS civarındaysa sistem 2:1 moda geçmiştir. İstediğimiz bu değil. Eğer sistem açılmazsa CAS değerini 17’ye yükseltebilirsiniz. Buna rağmen açılmıyorsa şansınıza küs, 3600MHz’e yetinmek zorundasınız. 3600MHz’de yaptığımız gibi tek tek gecikme değerlerini düşüreceğiz. Benim için son değer 3800MHz 16-19-19-36 olmuştu ilk başta. Her seferinde Memtest ile test de yapacaksınız tabii ki. Ardından 3600MHz’de yaptığımız gibi voltajı düşürüyoruz. Ben ilk denediğimde 1.42V’a kadar düşmüştüm. Gecikme değerim 64.6’ya kadar düşmüştü. Bellek frekansının Cinebench R20 üzerindeki etkisi neredeyse 3800X’i 4.4GHz’den 4.45GHz’e OC yapmış kadar (normalde 4.45GHz için 5200 civarı puan alıyorum. Bu fotoğraf eski. 5081 çıkmış o zaman yani 4.4 ile neredeyse aynı, takılmayın ona).
Ardından bugün yaptığım son testlerimde de 3800MHz 16-19-19-22-42 1.4V değerlerine ulaştım. CAS değerini 15 yapsam bile sistem 16’da çalışıyor her türlü. @Tolga Samet bu konuda yardımcı olursa iyi olur, 3800MHz CL15 fena olmaz