iPhone yeni konsept arayışları içerisinde, bu arayışlar biraz alışılmadık gelebiliyor ancak zamanla pratikte avantajları ortaya çıkıyor.
iPhone normal bir telefona bakıldığında çok az sayıda tuş kullanıyor. Açma-kapama tuşu, ses yüksekliği tuşları, sesli/sessiz anahtarı ve büyük bir ana ekran düğmesi, hepsi bu kadar.
Ekran
Tüm işlemler iPhone’un büyük ekranı üzerinde gerçekleştirilebiliyor. Burada uygulamayı başlatabilirsiniz, verileri girebilirsiniz ve tabii ki telefon numaralarını tuşlayabilirsiniz(en çok ihtiyaç duyulan bu tuşlar ihtiyaca göre ekranda açılıyor). Görüntü akışı dokunmatik yani Touchscreen olarak adlandırılan bir yüzeyde gerçekleşiyor.
Benzer özelliği diğer cihazlarda da görmüş olabilirsiniz ancak iPhone’un dokunmatik ekranı çitayı biraz daha yükseğe çekiyor. Çünkü ekran önceki alışık olduğumuz biçimde dokunmaya (dirençsel ekran) değil, elektriksel dürtülerle(kapasitif ekran) parmak ucunuzla kullanabilme kadar rahat bir kullanım sunuyor.
Burada ekran basınca tepki vermediği için, ekrana sabırsızca daha sıkı basmanızın bir faydası olmayacak. Bu sistem vücudumuzun iletkenliğinden yararlandığı için sadece çıplak parmak uçlarınızla kullanabilirsiniz, bu nedenle eldiven ya da bir kalem işe yaramıyor.
iPhone’da ekrana ne kadar sıkı değil ne kadar uzun bastığınız önemlidir. iPhone sadece tepki hızı alanında ya da ekran dokunmatikte değil, aynı zamanda ekrana ne kadar uzun süre basıldığına göre de tepki verebiliyor.
Sürgü: iPhone ya da iPad’i açmanızın hemen ardından tipik bir kontrol elemanı olan ve gerçek anahtar gibi hareket ettirebileceğimiz sürgü anahtarı bizi karşılıyor.
Bunlarda yeterli gelmeyecek olursa çoklu dokunmatik ekrandan bahsedebiliriz. Bu özellik sadece bir parmağınızla dokunma sürükleme değil aynı zamanda iki, üç ya da daha fazla parmak ile dokunduğunuzda algılayabiliyor.
Programları başlatma ve geçiş
Windows’da çift tık olarak bildiğimiz işlevi, iPhone’da parmak ucuyla dokunarak çalıştırabiliyorsunuz. Bir programı başlatmak için simgenin üzerine gelip bir kere dokunmanız yeterli oluyor. Program başlar ve iPad’de de olduğu gibi tüm ekranı kaplar. Yani Windows’ta alışageldiğiniz pencereyi göremiyorsunuz.
Başka bir programa geçiş yapmak için ana ekran tuşuna basarak kullanmakta olduğunuz uygulamadan ayrılın. Sonra çalıştırmak istediğiniz uygulamayı dokunarak başlatın. iOS 3 işletim sistemi olan iPhone’larda çıkış yapmanızın ardından program otomatik olarak sonlanıyor. iOS 4 kullanan iPhone’larda ise uygulama sonlandırılmıyor, donduruluyor ve bir dahaki başlatılacağı süreye kadar bekliyor.
Hızlı geçiş: iPhone’un görev çubuğu en son kullanılan tüm programları gösterir ve programlar arası (daha fazla uygulama görebilmek için pencereyi sağdan sola doğru sürükleyin) hızlı geçişe olanak kılar.
iOS 4 ile birlikte Apple programlar arası hızlı geçişi sağlayabilmek için “Fast App Switching” özelliğini kullanıyor. Örneğin notları ve ardından e-posta programını çalıştırdınız, tekrar notlara dönmek istiyorsunuz. Ana ekran duşuna iki kere hızlı bir şekilde basmanızın ardından en son kullanılan uygulamaların simgelerinin yer aldığı görev çubuğu ekrana gelecek. Notlar uygulamasının üzerine tekrar dokunmanızın ardından uygulama daha önceki bıraktığınız konumdan çalışmasına devam edecek.
İpucu: Yukarıya daha hızlı ulaşma
Uzun listelerde ya da web sayfalarında ekranın altından yukarı doğru sürükleyerek çıkmak yorucu olabiliyor. Bu nedenle bir kısa yol oluşturulmuş. Sadece sayfa ya da listenin en başına gelebilmek için durum çubuğu üzerine dokunun. Bu özellik hepsinde olmasa da, birçok uygulama tarafından destekleniyor. Denemeye değer!
Programı sonlandırma
Her şey Apple’ın düşündüğü gibi çalışsa ve siz program açık mı, kapalı mı diye endişe etmeseniz. İşletim sisteminiz tüm bunları sizin için düşünüyor. Tabi her zaman beklentileri tam karşılamayabiliyor. Bazen programı kapatmanızın gerektiği durumlarla karşılaşıyorsunuz. Örneğin ayarları değiştirmenizin ardından değişiklikleri kaydetme amaçlı ya da inatçı bir şekilde kendini güncellemeye çalışan bir programı sonlandırmak amaçlı kapatmak isteyebilirsiniz. Program yönetiminde düzensizliklerde, programı tamamen sonlandırmanız ya da yeniden başlatmanız önerilir.
Programları kapatma: Aslında programların kapanıp kapanmamasıyla uğraşmanıza gerek yok ancak bazı durumlarda elle kapatmak gerekebiliyor.
iOS 3 kullanan iPad’lerde ana ekran tuşunu kullanmanızın ardından program sonlanıyordu. iOS 4 kullanan iPhone’da ise program arkaplana gidiyor ve beklemeye alınıyor. Arka planda çalışan uygulamayı gerçekten sonlandırmak istiyorsanız;
Kaydırma yerine sürükleme
Windows ya da Mac OS X’de uzun belgeler ya da web sayfalarında bir fare yardımıyla metin kaydırılabiliyor. iPhone’da da aynı işlevi gerçekleştirebiliyorsunuz ancak kaydırma sürgüsü kullanılmıyor, bunun için parmağınızı ekran üzerinde hareket ettirerek ilerletiyorsunuz.
Farklı bir sayfaya geçiş yapmak için parmağınızı sola ya da benzer şekilde sağa doğru ilerletin. Uzun bir listeyi görüntüleyebilmek için de parmağınızı ekran üzerinde aşağı ya da yukarı yönde hareket ettirin.
Windows’da fare tıklamasını, iPhone’da parmakla dokunma karşılıyor. Bu nedenle bir düğmeyi aktif edebilmek için, onay kutularını etkinleştirebilmek ya da seçim yapabilmek için parmağınızla dokunmanız yeterli oluyor.
iPhone’daki sürgü kilidini açabilmek için, parmaklarınızı gerçek bir sürgüyü açıyor gibi hareket ettirmelisiniz. Başlangıç sayfası sola doğru hareket eder ve ikinci ekranı görürsünüz. Sayfayı soldan sağa doğru bir yönde hareket ettirdiğinizde iPhone’un metin arama özelliğini (“Spotlight”) göreceksiniz.
Parmağınızı ekran üzerinde ne kadar hızlı ilerletirseniz sayfa değişimindeki hızda aynı oranda değişiklik gösterir. Yani sayfayı yumuşak bir hareketle hafifçe itebilir ya da hızlı bir şekilde sürükleyebilirsiniz.
Konum nasıl olmalı? : iPhone’u tutuş şeklinize göre dik ya da yatay konumda ekranınız yön değiştirir. iPad’de bu konum değişikliği için dik ya da yatay tutmanız gerekmiyor.
Ve zoom’luyoruz..
iPhone’un ekranı mükemmel ancak sınırlandırılmış bir boyutu var. Örneğin bütün bir web sayfasını ya da fotoğrafı nasıl görüntüleyebiliriz? Çok basit: sayfaya yakınlaşarak ve uzaklaşarak.
Çoğu uygulama büyütme-küçültme özelliğini destekliyor. Bir fotoğrafı görüntülemek istiyorsunuz ya da bir web sayfasına göz gezdirmek istiyorsunuz, bunun için iki parmağınızı kullanarak sayfayı büyütebilir ya da küçültebilirsiniz (Apple bu özellik için “pinch to zoom” yani “yakınlaşmak için çimdikleyin” sloganını kullanıyor). Herhangi bir metni büyütebilmek için baş ve işaret parmağınızı bir araya getirin, ekran üzerine parmaklarını koyun ve parmaklarınızı aralayın. Tersi yönde içeriği küçültmek içinde, parmaklarınızı ekran üzerindeyken bir araya getirin. Bazı durumlarda, öğeleri büyütüp küçültmek için ekrana çift tıklamakta yeterli olabiliyor.
Eldiven ve Kalem
iPhone’u kış koşullarında da kullanabilmek için özel üretim eldivenleri kullanabilirsiniz ya da iPad ve iPhone’da çizim yapabilmek için özel üretim kalemleri edinebilirsiniz. “Dot Gloves” (iTap Gloves, The iPhone Glove. Warmer and more precise than ever.) eldivenleri yaklaşık 15 €’ya, Hama ve Pogo gibi üreticilerin programında olana iPhone için özel kalemlerin fiyatı da yaklaşık 10€ ila 20€ arasında değişebilir.
iPhone’a uyar: Pogo Stylus gibi özel bir kalem de iPhone’da kullanılabilir.
iPhone normal bir telefona bakıldığında çok az sayıda tuş kullanıyor. Açma-kapama tuşu, ses yüksekliği tuşları, sesli/sessiz anahtarı ve büyük bir ana ekran düğmesi, hepsi bu kadar.
Ekran
Tüm işlemler iPhone’un büyük ekranı üzerinde gerçekleştirilebiliyor. Burada uygulamayı başlatabilirsiniz, verileri girebilirsiniz ve tabii ki telefon numaralarını tuşlayabilirsiniz(en çok ihtiyaç duyulan bu tuşlar ihtiyaca göre ekranda açılıyor). Görüntü akışı dokunmatik yani Touchscreen olarak adlandırılan bir yüzeyde gerçekleşiyor.
Benzer özelliği diğer cihazlarda da görmüş olabilirsiniz ancak iPhone’un dokunmatik ekranı çitayı biraz daha yükseğe çekiyor. Çünkü ekran önceki alışık olduğumuz biçimde dokunmaya (dirençsel ekran) değil, elektriksel dürtülerle(kapasitif ekran) parmak ucunuzla kullanabilme kadar rahat bir kullanım sunuyor.
Burada ekran basınca tepki vermediği için, ekrana sabırsızca daha sıkı basmanızın bir faydası olmayacak. Bu sistem vücudumuzun iletkenliğinden yararlandığı için sadece çıplak parmak uçlarınızla kullanabilirsiniz, bu nedenle eldiven ya da bir kalem işe yaramıyor.
iPhone’da ekrana ne kadar sıkı değil ne kadar uzun bastığınız önemlidir. iPhone sadece tepki hızı alanında ya da ekran dokunmatikte değil, aynı zamanda ekrana ne kadar uzun süre basıldığına göre de tepki verebiliyor.
Sürgü: iPhone ya da iPad’i açmanızın hemen ardından tipik bir kontrol elemanı olan ve gerçek anahtar gibi hareket ettirebileceğimiz sürgü anahtarı bizi karşılıyor.
Bunlarda yeterli gelmeyecek olursa çoklu dokunmatik ekrandan bahsedebiliriz. Bu özellik sadece bir parmağınızla dokunma sürükleme değil aynı zamanda iki, üç ya da daha fazla parmak ile dokunduğunuzda algılayabiliyor.
Programları başlatma ve geçiş
Windows’da çift tık olarak bildiğimiz işlevi, iPhone’da parmak ucuyla dokunarak çalıştırabiliyorsunuz. Bir programı başlatmak için simgenin üzerine gelip bir kere dokunmanız yeterli oluyor. Program başlar ve iPad’de de olduğu gibi tüm ekranı kaplar. Yani Windows’ta alışageldiğiniz pencereyi göremiyorsunuz.
Başka bir programa geçiş yapmak için ana ekran tuşuna basarak kullanmakta olduğunuz uygulamadan ayrılın. Sonra çalıştırmak istediğiniz uygulamayı dokunarak başlatın. iOS 3 işletim sistemi olan iPhone’larda çıkış yapmanızın ardından program otomatik olarak sonlanıyor. iOS 4 kullanan iPhone’larda ise uygulama sonlandırılmıyor, donduruluyor ve bir dahaki başlatılacağı süreye kadar bekliyor.
Hızlı geçiş: iPhone’un görev çubuğu en son kullanılan tüm programları gösterir ve programlar arası (daha fazla uygulama görebilmek için pencereyi sağdan sola doğru sürükleyin) hızlı geçişe olanak kılar.
iOS 4 ile birlikte Apple programlar arası hızlı geçişi sağlayabilmek için “Fast App Switching” özelliğini kullanıyor. Örneğin notları ve ardından e-posta programını çalıştırdınız, tekrar notlara dönmek istiyorsunuz. Ana ekran duşuna iki kere hızlı bir şekilde basmanızın ardından en son kullanılan uygulamaların simgelerinin yer aldığı görev çubuğu ekrana gelecek. Notlar uygulamasının üzerine tekrar dokunmanızın ardından uygulama daha önceki bıraktığınız konumdan çalışmasına devam edecek.
İpucu: Yukarıya daha hızlı ulaşma
Uzun listelerde ya da web sayfalarında ekranın altından yukarı doğru sürükleyerek çıkmak yorucu olabiliyor. Bu nedenle bir kısa yol oluşturulmuş. Sadece sayfa ya da listenin en başına gelebilmek için durum çubuğu üzerine dokunun. Bu özellik hepsinde olmasa da, birçok uygulama tarafından destekleniyor. Denemeye değer!
Programı sonlandırma
Her şey Apple’ın düşündüğü gibi çalışsa ve siz program açık mı, kapalı mı diye endişe etmeseniz. İşletim sisteminiz tüm bunları sizin için düşünüyor. Tabi her zaman beklentileri tam karşılamayabiliyor. Bazen programı kapatmanızın gerektiği durumlarla karşılaşıyorsunuz. Örneğin ayarları değiştirmenizin ardından değişiklikleri kaydetme amaçlı ya da inatçı bir şekilde kendini güncellemeye çalışan bir programı sonlandırmak amaçlı kapatmak isteyebilirsiniz. Program yönetiminde düzensizliklerde, programı tamamen sonlandırmanız ya da yeniden başlatmanız önerilir.
Programları kapatma: Aslında programların kapanıp kapanmamasıyla uğraşmanıza gerek yok ancak bazı durumlarda elle kapatmak gerekebiliyor.
iOS 3 kullanan iPad’lerde ana ekran tuşunu kullanmanızın ardından program sonlanıyordu. iOS 4 kullanan iPhone’da ise program arkaplana gidiyor ve beklemeye alınıyor. Arka planda çalışan uygulamayı gerçekten sonlandırmak istiyorsanız;
- Ana ekran tuşuna basarak programdan çıkın
- Ev tuşuna hızlıca iki kere basın ve görev çubuğunu çağırın.
- Elinizi görev çubuğunda herhangi bir simge üzerinde, simgeler hareketli hale gelene kadar basılı tutun.
- Kapatmak istediğiniz programın simgesinin üzerinde bulunan kırmızı eksi işaretlerine tıklayın
- Hareketliliği durdurmak için ana ekran tuşunu basılı tutun
- Görev yöneticisinden çıkmak için, ekrana dokunun ya da ana ekran tuşuna basın.
Kaydırma yerine sürükleme
Windows ya da Mac OS X’de uzun belgeler ya da web sayfalarında bir fare yardımıyla metin kaydırılabiliyor. iPhone’da da aynı işlevi gerçekleştirebiliyorsunuz ancak kaydırma sürgüsü kullanılmıyor, bunun için parmağınızı ekran üzerinde hareket ettirerek ilerletiyorsunuz.
Farklı bir sayfaya geçiş yapmak için parmağınızı sola ya da benzer şekilde sağa doğru ilerletin. Uzun bir listeyi görüntüleyebilmek için de parmağınızı ekran üzerinde aşağı ya da yukarı yönde hareket ettirin.
Windows’da fare tıklamasını, iPhone’da parmakla dokunma karşılıyor. Bu nedenle bir düğmeyi aktif edebilmek için, onay kutularını etkinleştirebilmek ya da seçim yapabilmek için parmağınızla dokunmanız yeterli oluyor.
iPhone’daki sürgü kilidini açabilmek için, parmaklarınızı gerçek bir sürgüyü açıyor gibi hareket ettirmelisiniz. Başlangıç sayfası sola doğru hareket eder ve ikinci ekranı görürsünüz. Sayfayı soldan sağa doğru bir yönde hareket ettirdiğinizde iPhone’un metin arama özelliğini (“Spotlight”) göreceksiniz.
Parmağınızı ekran üzerinde ne kadar hızlı ilerletirseniz sayfa değişimindeki hızda aynı oranda değişiklik gösterir. Yani sayfayı yumuşak bir hareketle hafifçe itebilir ya da hızlı bir şekilde sürükleyebilirsiniz.
Konum nasıl olmalı? : iPhone’u tutuş şeklinize göre dik ya da yatay konumda ekranınız yön değiştirir. iPad’de bu konum değişikliği için dik ya da yatay tutmanız gerekmiyor.
Ve zoom’luyoruz..
iPhone’un ekranı mükemmel ancak sınırlandırılmış bir boyutu var. Örneğin bütün bir web sayfasını ya da fotoğrafı nasıl görüntüleyebiliriz? Çok basit: sayfaya yakınlaşarak ve uzaklaşarak.
Çoğu uygulama büyütme-küçültme özelliğini destekliyor. Bir fotoğrafı görüntülemek istiyorsunuz ya da bir web sayfasına göz gezdirmek istiyorsunuz, bunun için iki parmağınızı kullanarak sayfayı büyütebilir ya da küçültebilirsiniz (Apple bu özellik için “pinch to zoom” yani “yakınlaşmak için çimdikleyin” sloganını kullanıyor). Herhangi bir metni büyütebilmek için baş ve işaret parmağınızı bir araya getirin, ekran üzerine parmaklarını koyun ve parmaklarınızı aralayın. Tersi yönde içeriği küçültmek içinde, parmaklarınızı ekran üzerindeyken bir araya getirin. Bazı durumlarda, öğeleri büyütüp küçültmek için ekrana çift tıklamakta yeterli olabiliyor.
Eldiven ve Kalem
iPhone’u kış koşullarında da kullanabilmek için özel üretim eldivenleri kullanabilirsiniz ya da iPad ve iPhone’da çizim yapabilmek için özel üretim kalemleri edinebilirsiniz. “Dot Gloves” (iTap Gloves, The iPhone Glove. Warmer and more precise than ever.) eldivenleri yaklaşık 15 €’ya, Hama ve Pogo gibi üreticilerin programında olana iPhone için özel kalemlerin fiyatı da yaklaşık 10€ ila 20€ arasında değişebilir.
iPhone’a uyar: Pogo Stylus gibi özel bir kalem de iPhone’da kullanılabilir.
