298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun Kapsamında:
"Oy kullanamıyacak olanlar
Madde 7 –
Aşağıda yazılı olanlar oy kullanamazlar:
1. Silah altında bulunan erler, onbaşılar ve kıta çavuşları (Her ne sebeple olursa olsun, izinli bulunanlar da bu hükme tabidir),
3. (Ek: 10/6/1983-2839/44 md.; Değişik: 27/10/1995- 4125/2 md.) Ceza infaz kurumlarında hükümlü olarak bulunanlar.
Tanımlar
Madde 28 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.)
8. (Ek: 13/3/2008-5749/3 md.) Bu Kanuna göre seçmen olup, yurt dışında bulunan vatandaşların adres kayıt sistemindeki bilgilerine dayalı olarak oluşturulan bilgiler topluluğuna "Yurt Dışı Seçmen Kütüğü" denilir.
Seçmen kütüğü düzenlenmesi
Madde 33 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.)
Yazım ve denetlemede toplanan bilgileri, seçmene ait bilgilerin verilerindeki değişimleri belirleyen ad, soyad, yaş, cinsiyet tashihi, seçme ehliyetini kaybetme, (kısıtlanma, kamu hizmetinden yasaklanma) veya yeniden kazanma gibi yargı kararlarına, vatandaşlıktan ıskat veya yeniden vatandaşlık hakkını kazandığını gösteren bilgiler ile vefat ettiğini tespit eden bilgilere seçim bölgesi içinde ve dışında vukubulan ikametgah değişikliklerine ait verilere, Yüksek Seçim Kurulunun belirleyeceği kural ve yönteme uygun olarak toplanacak diğer belgelere dayanılarak, seçmen kütüğü kurulur ve güncelleştirilir.
Kütüğe yazılma esasları:
Madde 34 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.)
Seçmen kütüğünde; seçmenin; adı, soyadı, baba adı, ana adı doğum yılı, doğduğu ilçe adı, oturduğu yer adresi bulunması esastır.
Seçmene ait bilgi eksik ise; bilgi tamamlanıncaya kadar seçmen, sandık seçmen listesine yazılmaz.
Sandık seçmen listesinde yazılı olmayan seçmen oy veremez.
Yurt dışı seçmenlerin oy verme yöntemleri ve genel ilkeler
Madde 94/A - (Ek: 13/3/2008-5749/10 md.)
Yurt dışı seçmenler, milletvekili genel seçimi, Cumhurbaşkanı seçimi ve halkoylamasında oy verebilirler."
2972 Sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun Kapsamında:
"Seçim sistemi ve usulü
Madde 2 –
Mahalli idareler seçimleri serbest, eşit, gizli, tek dereceli, genel oy, açık sayım ve döküm esaslarına göre, yargı yönetim ve denetimi altında yapılır. İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır.
Seçim çevresi
Madde 3 –
İl genel meclisi üyeleri seçimi için her ilçe bir seçim çevresidir. Belediye başkanı ve belediye meclis üyeleri seçimi için, her belde bir seçim çevresidir.
Büyük şehirlerdeki seçim çevresi
Madde 4 – (Değişik: 12/11/2012-6360/29 md.)
Büyükşehir belediye başkanının seçiminde seçim çevresi, büyükşehir belediye sınırlarından oluşur."
İlgili kanunların maddeleri bağlamında toparlayacak olursak Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili Genel Seçimi sonuçları ile Mahalli İdareler Seçimi sonuçları arasındaki farklar:
- Toplumsal farkındalığın Mahalli İdareler Seçimi'nde düşük olması,
- Mahalli İdareler Seçimi'nde oy kullanması gereken bireyin ikametgah adresinin farklı olması sebebiyle oy kullanamaması,
- Yurt dışında ikameti bulunan bireylerin Mahalli İdareler Seçimi'nde oy kullanma hakkına sahip olmaması,
- Çeşitli hükümlüler,
- Güvenlik bürokrasisinde pozisyon alan aktif personeller,
örnek unsur olarak verilebilirler.
Tabi benim şahsi düşüncem burada Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili Genel Seçimi'nin Mahalli İdareler Seçimi'ne oranla toplumsal farkındalığının çok üstün seviyede olmasıdır. Ek olarak tabi ciddi miktarda olmasada azımsanamayacak derecede yurt dışı seçmeninin Mahalli İdareler Seçimi'nde oy kullanma gibi bir hakka sahip olmamasıdır.
Eksik bir konuyu/maddeyi geride bıraktığımı düşünmüyorum ancak yine de idare edin. Umarım açıklayıcı olmuştur...
Kaynakça
