Ses sistemleri ve teknikleri

Uzmanlık alanım olan ses frekans konusu ve ses kayıt (recording) teknikleri, konusunda her türlü bilgi paylaşımlarınızı ve sorularınızı beklerim.
Çok kanallı ses kayıt (encoding) ve dinleme (decoding) sistemleri. Bu konuyla ilgili dünyaca bilinen firmalar. DOLBY DIGITAL (Tm) DTS (Tm) ve SRS teknikleri konusunda bilmek istedikleriniz.
Çok kanallı ses sistemlerinin evlerde ya da yayın (Broadcasting) sistemlerinde kullanımı ve bilinmesi gerekenler.
Ses kalite, ölçüm, özellikler ve benzeri alanlarda merak ettiklerinizi sorabilir veya bilgilerinizi paylaşabilirsiniz.
Aşağıdaki resimde bazı digital kayıtların kıyaslaması yapılmıştır.

tekir2611 dedi:

Yamyam abi benim samsung notebookta SRS yazan hoparlör var. Bi alakası yok deme ?

Genişletmek için tıkla...

Srs ile ilgilidir.

Srs yi daha iyi tanımak gereklidir.

Öncelikle bilmelisin ki tek bir hoparlörün olduğu durumlarda ve yerlerde çoğu arkadaşımız yanılırlar. Çünki Gerek SRS gerek DTS gerekse DOLBY firmasının yayınlamış olduğu decoding sistemleri tek bir hoparlörde asla geçerli olmayacaktır. Çünki bu decoding olayı firmalara göre değişik uygulansa da genel prensipte çevresel (SURROUND) ses elde etmek ya da bu şekilde yapılmış bir kaydı decode ederek (açarak) dinleyiciye sunmak için geliştirilmişlerdir.
SRS firmasından örnek verelim.

SRS firması genel olarak stereo seste bulunan ve genellikle ters fazlı bileşenler işlenerek arka hoparlörler varmış gibi bir imaj oluşturma prensibine dayanan sistemler sunmaktadır. Bu sistemin genel adı virtual surround sistemleridir. Eski quadrophonik tekniğine yakın bir sistemdir.
Eğer önümüzde bulunan stereo hoparlörlerde (veya kulaklıkta) uygun kalite ile kaydedilmiş bir eser dinliyorsak, sazların yerleşim şeklini ve sanatçıyı hatta arka fona çarpıp gelen farklı fazlardaki enstrumanları bile algılamamız mümkündür.

İşte bu farklı fazlardaki sesleri daha önplana çıkartmak için ve sadece iki hoparlörle en ideal şekilde dinlememiz için SRS firmasının decoderleri dünyaca en bilinen en ideal decoderdir.
Test etmek için.

Bilgisayarında iyi kaydedilmiş bir eseri mümkünse orijinal CD ile dinlemeye başla. İki hoparlör tam karşında ve 30 ar derecelik açı ile kulaklarına bakacak şekilde yerleştirilmiş olsun. Bu şekilde dinlediğin eserdeki enstrumanları veya sanatçıları hisstemeye ve yerlerini algılamaya çalış. Daha sonra srs efektlerini aç. Hoparlörünün büyüklüğüne göre bass sesleri ve WOW efektlerini uygun bir şekilde ayarla. Sesin açıldığını, santçının sesinin daha önplana çıktığını, bazı enstrumanların daha sağa ya da daha sola kaydıklarını göreceksin. Hatta bazı enstrumanları arkadan geliyormuş gibi duyabilirsin de.

Eğer telefonunda srs özelliği var ise telefona bir kulaklık takmalı ve yukarda yazdığım önerileri iyi kalite kaydedilmiş bir müzikle test etmelisin.

Yamyam abi Audition çalışmalarına burdan devam edebilir miyiz ?

Audition çok geniş bir konu olduğu için farklı bir konu altında toplamak istiyorum. Oldukça fazla teknik döküman ve resimlemeye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu yüzden bir süre sonra, ilgilenen arkadaşlar doğrultusunda birlikte açabiliriz.

Bağladığımız aygıtta 10 Hz ile 1000 Khz frekans aralığı varsa, 44100 Khz ve 128 Bitrate oranı ile kaydedilmiş bir parçadaki 10 Hz' i Hoparlörümüzden duyabilirmiyiz. (Subwoofer 10 Hertze Kadar İniyor)

hakean dedi:

Bağladığımız aygıtta 10 Hz ile 1000 Khz frekans aralığı varsa, 44100 Khz ve 128 Bitrate oranı ile kaydedilmiş bir parçadaki 10 Hz' i Hoparlörümüzden duyabilirmiyiz. (Subwoofer 10 Hertze Kadar İniyor)

Genişletmek için tıkla...

Alçak frekanslı seslerin örnekleme ile ilgisi yoktur. Örnekleme, frekans bölgesini daha geniş hale getirmek içindir. Tüm örnekleme tekniğinde öncelik alçak frekanslardan başlar üst frekanslara doğru gider. Stream değerinin atması ise (128KB/sn değil de 1411Kb/sn) daha üst frekansların daha iyi örneklenmesi anlamına gelmektedir.

Bahsetmiş olduğun 10Hz lik bu frekansları öncelikle kulağınla duyman pek mümkün değildir. Ancak algılayabilirsin. Bunun için sesin kulağa yaptığı basınç seviyesi önemlidir. Bunun için 10Hz lik frekansın en az 120-130 db/spl olması gereklidir ki bu değere ulaşmak için oldukça fazla güçlü sistemler kullanılmalıdır.

Sağolun bu bayağı açıklayıcı oldu. Teşekkürler.Bendeki subwooferı biliyorsunuz. 10 Hz ye kadar inebiliyor. Fakat bunu evde nasıl ölçebilirim veya kaç w rms olduğunu nasıl ölçebilirim. Teşekkürler, Saygılar......

Sinyal jeneratörü adı verilen aygıt olmadan sağlıklı ölçemezsin. Ayrıca çıkışı bir osilaskopa bağlayıp hoparlör üzerindeki gerilimi ve akımı da voltmetre ve ampermetre bağlayarakta ölçmelisin.
Sinyal jeneratörü ve osilaskoplar pahalı aletler olduğu için sana basit ölçme anlatımı yapıyorum.
Şekilde görüldüğü gibi hoparlöre bir adet ac voltmetre ve bir adet seri ac ampermetre bağlarsın.
Bu ölçüm aletleri ibreli olmalıdır. Çünki dijital aletlerle rms ölçüm yapamayabilirsin.

Anfiden müziği dinlerken sesi yavaş yavaş açarsın. Bozulmaya uğramadan kabaca geldiği yerde bırakırsın. Bu esnadaki ölçü aletlerini takip edersin. Ampermetrenin ve voltmetrenin en yüksek bass seste gösterdiği en yüksek ölçümlerin değerlerini yazarsın.
Formulü I*V dir yani akım ile voltajın çarpımı bize o andaki gücü gösterecektir.
Örnek: Ampermetremizin gösterdiği en yüksek akım 10 A olsun. Voltmetremizin gösterdiği en yüksek değer de20V olsun. 10*20=200Watt eder.
Ölçü aletlerimiz ibreli olduğu için RMS değer ölçmektedir. Bu yüzden elde ettiğimiz sonuç direkt RMS olacaktır. Eğer bu değerler Peak to Peak olsaydı o zaman çok farklı hesap yapacaktık. Peak to peak voltajın RMS değeri, elde edilen gerilim değerinin 2 ye bölünüp 0.707 ile (Cosq katsayısı) çarpmakla bulunacaktır.

Benim de bir sorum olacaktı. Bir ödev konum vardı Dolby Digital sistemlerde ses düzeltme yöntemleri nelerdir? Hangi entegreler kullanılır? Hangi sınıfları var gibi birkaç soru