Wayland ile X11 farkı nedir?

EinstYou

Decapat
Katılım
26 Mart 2023
Mesajlar
72
Daha fazla  
Cinsiyet
Erkek
Merhaba, Linux'a geçtim. Fedora kullanıyorum ve şunu anlamak istiyorum: Wayland ile X11 arasındaki fark nedir? Bana bunu detaylıca ve 6 yaşındaki çocuğa anlatır gibi anlatabilecek birisi var mı ve neden NVIDIA Wayland'de X11'deki kadar stabil çalışmıyor? Wayland'de birçok donmayla karşılaştım, X11'e geçince bunların çoğu çözüldü.
 
Hocam, basitçe anlatmak gerekirse Wayland ve X11, Linux'ta ekranın nasıl çizileceğini ve pencerelerin nasıl gösterileceğini yöneten iki farklı sistemdir. X11 çok eski (yaklaşık 40 yıllık) bir yapı, uzun süredir kullanıldığı için sürücü desteği oturmuş durumda. Wayland ise daha modern, güvenli ve verimli olmayı hedefliyor ama hâlâ gelişme aşamasında. Yani Wayland aslında geleceğin sistemi ama şu an her donanım ve sürücüyle tam uyumlu değil. Özellikle NVIDIA sürücüleri Wayland ile hâlâ tam optimize çalışmadığı için donmalar, gecikmeler veya ekran yenileme sorunları yaşanabiliyor. X11 tarafı ise daha olgun ve NVIDIA tarafından uzun süredir desteklendiği için daha stabil hissediliyor. Özetle: Wayland yeni ve hızlı ama tam oturmadı; X11 eski ama hâlâ daha kararlı, özellikle NVIDIA kullanıcıları için.
 

Çok teşekkür ederim efendim sağ olun.
 
Isletim sisteminde ayni anda birden fazla uygulama calisir.

Calisan uygulamalar ekranda bir seyler gostermek isterler.

Eger her uygulama kafasina gore ekranin saginda su gorunsun, su kadar pencere olsun vs seklinde bir seyler gostermek icin birbirleriyle yarisirsa ortalik kaotik bir yere donusur.

Bu sorunu cozmek icin cizmek istedigini bir "display manager" sisteme soyler uygulamalar, o da gerekeni cizer. Bir nevi trafik polisinin kavsakta araclari yonlendirmesi gibi.

X11 ve Wayland iste bu isi yapiyor kabaca. Arasinda tasarimsal ve islevsek ciddi fark var. O sebeple uygulamalarin sacmalamasi normal bu durum degisince. Ancak spesifikasyonlari belli, test edilmis ve duzgun ship edilmis olmalari gerekiyor ama Linux camiasinda standart empoze etmek zor.
 
Herkes ayrintilariyla bilgi vermisler. Ben de kucuk bir kac bilgi/deneyim vermek istiyorum.

Su anda maximum 12 GB Ram'e yukseltilebilen 8 GB Ramli bir Laptop'ta X11 i3wm + Arch Linux kullanicisiyim.

Wayland + Hyprland uzun sure deneyimledim ve sunu soylemem gerekirse. Eger kullanicinin sistem kaynaklari dusukse benimkisi gibi i3wm + X11 kullanabilir. Eger orta halli yada yuksek bir Bilgisayara sahipse kesinlikle Wayland + Hyprland kurulumu yapabilir.

Ben hem Wayland'de hem de X11'de Tarayici coklu tab acma, oyun, sarj deneyimlerine sahibim. Sayisal olarak aciklayamasam da X11 hem daha performansli hem de sarji uzun sure gidiyor. Hyprland'de bu sure 4 saat iken; i3wm'de 5, 5.5 saat olabiliyor.

i3wm'de oynadigim oyunlar Hyprland'e kiyasla daha performansli, kaliteli ve cok isinmiyordu Bilgisayar.

Ve Discord'da ekran aciyorum mesela X11'de ekran aciliyor, ses karsi tarafa gidiyor, hicbir sekilde ekran gelmeme durumu yok Wayland gibi extradan paket kurmuyorum.
 

Hyprland kullanmayı çok istiyorum aslında insanların yaptığı o mükemmel gözüken masaüstüleri hoşuma gidiyor NVIDIA ile sıkıntı varmış galiba ama.

Şu anda KDE'i yi biraz düzenledim ve bayağı iyi oldu bence.

 
KDE'de Krohnkite var Yusuf Ipek anlatiyor bu eklentiyi. KDE'de tiling yapabiliyorsun illa Hyprland kullanmana gerek yok, KDE'nin hazir yapisini seviyorsundur ustune de tiling istiyorsundur Krohnkite bu yuzden var.

Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.

Farkli tiling extensionlari da var eger bu senin bilgisayarina yavas gelirse (ki gelmez bence) diger Acik-kaynak cozumlere yonelebilirsin.

Ayrica daha da fazla ozellestirmek istiyorsan Reddit - The heart of the internet var burada diger Dagitim ve DE kullanicilarinin ve ozellikle senin icin KDE ozellestirmeleri yapanlarin neleri yaptiklarini postlarin altina yaziyorlar. Ilgilenebilirsin.
 

Hyprland öğrenemez miyim yükledim şimdilik te.
 
Konuyu cevapla
Menü
Giriş yap
Kaydol
Bu siteyi kullanmak için çerezler gereklidir. Siteyi kullanmaya devam etmek için çerezleri kabul etmelisiniz. Daha Fazlasını Öğren.…