Wayland ile X11 farkı nedir?

EinstYou · Dün 20:30

Merhaba, Linux'a geçtim. Fedora kullanıyorum ve şunu anlamak istiyorum: Wayland ile X11 arasındaki fark nedir? Bana bunu detaylıca ve 6 yaşındaki çocuğa anlatır gibi anlatabilecek birisi var mı ve neden NVIDIA Wayland'de X11'deki kadar stabil çalışmıyor? Wayland'de birçok donmayla karşılaştım, X11'e geçince bunların çoğu çözüldü.

Kaan_X_X · Dün 20:32

Hocam, basitçe anlatmak gerekirse Wayland ve X11, Linux'ta ekranın nasıl çizileceğini ve pencerelerin nasıl gösterileceğini yöneten iki farklı sistemdir. X11 çok eski (yaklaşık 40 yıllık) bir yapı, uzun süredir kullanıldığı için sürücü desteği oturmuş durumda. Wayland ise daha modern, güvenli ve verimli olmayı hedefliyor ama hâlâ gelişme aşamasında. Yani Wayland aslında geleceğin sistemi ama şu an her donanım ve sürücüyle tam uyumlu değil. Özellikle NVIDIA sürücüleri Wayland ile hâlâ tam optimize çalışmadığı için donmalar, gecikmeler veya ekran yenileme sorunları yaşanabiliyor. X11 tarafı ise daha olgun ve NVIDIA tarafından uzun süredir desteklendiği için daha stabil hissediliyor. Özetle: Wayland yeni ve hızlı ama tam oturmadı; X11 eski ama hâlâ daha kararlı, özellikle NVIDIA kullanıcıları için.

EinstYou · Dün 20:34

Kaan_X_X dedi:
Hocam, basitçe anlatmak gerekirse Wayland ve X11, Linux'ta ekranın nasıl çizileceğini ve pencerelerin nasıl gösterileceğini yöneten iki farklı sistemdir. X11 çok eski (yaklaşık 40 yıllık) bir yapı, uzun süredir kullanıldığı için sürücü desteği oturmuş durumda. Wayland ise daha modern, güvenli ve verimli olmayı hedefliyor ama hâlâ gelişme aşamasında. Yani Wayland aslında geleceğin sistemi ama şu an her donanım ve sürücüyle tam uyumlu değil. Özellikle NVIDIA sürücüleri Wayland ile hâlâ tam optimize çalışmadığı için donmalar, gecikmeler veya ekran yenileme sorunları yaşanabiliyor. X11 tarafı ise daha olgun ve NVIDIA tarafından uzun süredir desteklendiği için daha stabil hissediliyor. Özetle: Wayland yeni ve hızlı ama tam oturmadı; X11 eski ama hâlâ daha kararlı, özellikle NVIDIA kullanıcıları için.

Çok teşekkür ederim efendim sağ olun.

Kaan_X_X · Dün 20:35

EinstYou dedi:
Çok teşekkür ederim efendim sağ olun.

Bir şey değil hocam hayırlı akşamlar.

bitwise · Dün 23:37

Isletim sisteminde ayni anda birden fazla uygulama calisir.

Calisan uygulamalar ekranda bir seyler gostermek isterler.

Eger her uygulama kafasina gore ekranin saginda su gorunsun, su kadar pencere olsun vs seklinde bir seyler gostermek icin birbirleriyle yarisirsa ortalik kaotik bir yere donusur.

Bu sorunu cozmek icin cizmek istedigini bir "display manager" sisteme soyler uygulamalar, o da gerekeni cizer. Bir nevi trafik polisinin kavsakta araclari yonlendirmesi gibi.

X11 ve Wayland iste bu isi yapiyor kabaca. Arasinda tasarimsal ve islevsek ciddi fark var. O sebeple uygulamalarin sacmalamasi normal bu durum degisince. Ancak spesifikasyonlari belli, test edilmis ve duzgun ship edilmis olmalari gerekiyor ama Linux camiasinda standart empoze etmek zor.

Wayland ile X11 farkı nedir?

EinstYou

Decapat

Kaan_X_X

Picopat

EinstYou

Decapat

Kaan_X_X

Picopat

bitwise

Gigapat