DRAM olmaması zaten çok büyük eksiklik değil. Sadece işletim sistemi ve programlarını kurup, uzun ömürlü olmasını ve stabil performans vermesini bekleyenler için DRAM olmasını salık veririm. İnsanların esas dikkat etmesi gereken yer hangi tür NAND kullanıldığıdır. DRAM olmamasından daha kötüsü QLC NAND kullanılmasıdır. Bunlar hem daha kısa ömürlü hem de hızları -bilhassa önbellekleri dolduğunda- çok düşüyor.
Birinci kriter NAND demiştik. İkincisi kontrolcüsünün kimden alındığıdır. Isınma sorunu var mıdır, elektrik kesintisinde falan bozulma vakaları görülmüş müdür diye mümkünse araştırma yapmak lazım. Daha sonra DRAM varlığı ve SSD'yi üreten markaya bakmak lazım. MLD M300 modelinin TLC olarak tanıtılıp içinden QLC yonga çıkması gibi şikayetler görmüştüm. Bunun yapan markaya asla güvenmem.
Ben masaüstünde 3, laptopta 1 olmak üzere toplam 4 SSD kullanırım.
1- Kingston A2000 500GB. 1GB DRAM var. Üç yıla yakın masaüstünde kullandım. Taş gibi sağlam, ısınma sorunu yok. Yazma hızındaki düşüşler kabul edilebilir düzeydeydi. Şimdi zorunlu olarak laptopa aktardım.
2- Kioxia Exceria G2 1b. 1GB Samsung menşeli ve sanırım 2666 MHz DRAM var. Geçtiğimiz temmuz ayında aldım ve masaüstünde soğutucu kullanarak ikinci disk yaptım. Geçen ay laptop aldığımda ondaki tek yuvada gelen 256 GB SSD yetmez diye bununla takasladım. Sıcaklığı sadece oyun oynarken 69 dereceye ulaştığı için tekrar masaüstüne döndürdüm ve depolama diski olarak kullanmaya devam ediyorum.
3- Adata IM2P33F8 255GB. DRAM yok ve OEM ürün. Laptop içinde geldi. Çok serin çalışıyor. SM2263XT kontrolcüsü olduğunu gözümle doğruladım. Laptopa az geldiği için diğer SSD'lerle takasladım. Yukarıda bahsettiğim sebeplerden dolayı mecburen masaüstü bilgisayara Windows diski yaptım. Maksimum okuma yazma hızı önceden kullandığım A2000 modele yakın(2400-1700 MB/s) gibi gözükse de haffiten hissedilir bir yavaşlama var. Özellikle Windows açılışı 2-3 saniye uzun sürüyor. Ancak rahatsız edici değil. Ölünceye kadar kullanırım.
4- Kingston KC600 1TB(sahte ürün). Laptop ve içindeki Adata SSD gelmeden, hatta Exceria G2 gelmeden önce elime bedava olarak geçti. Normalinde olan DRAM bunda yok ve geri zekalılar 1TB alanının tamamını tek NAND ile sağlamış. Normalde 4 beklenirdi ama bari 2 koysalardı dedirtti. Ayrıca menşeisi belirlenemeyen bu NAND muhtemelen QLC olsa gerek ki uzun soluklu yazma işleminde bir süre sonra 40 MB/s değerlerine düşüyor hatta 0-60 arası dalgalı gidiyor. İçinde önemsiz veriler var. Üretilirken çevreyi kirletmişler bir kere, satsan da satılmaz. O yüzden ölene kadar kullanacağım. Oyun oynarken iş görüyordu. Kontrolcü yine XT uzantılı, arabellek desteği olmayan düşük bir silicon Motion modeliydi.
