Windows XP format atma ve kurulum rehberi.
Format, format, format… Her bilgisayar kullanıcısının kâbusu olan format atma konusunu bu yazıda enine boyuna bir masaya yatıracağız. İşin özü nedir? Format nasıl atılır, dosyalarım silinir mi, format atmak sabit diske zarar verir mi gibi soruları cevaplayalım ve şu hurafeleri kafanızdan bir silelim artık. Eğer hazırsanız ilk adım olarak dosyalarınızı yedeklemekle başlıyoruz.
Format, sistem çöktükten sonra değil, çökmeden önce yapılması gereken bir işlemdir. Zira sistem çöktükten sonra verilerinizi kurtarmak için ikinci bir bilgisayara ihtiyaç duyarsınız. Sabit diskinizi sökmeniz ve diğer bilgisayara takmanız gerekir ve bu da zahmetli bir iş olur. Öncelikle format atmadan önce verilerin yedeklenmesi şart. Verilerinizi yedeklemek için birçok yöntem mevcut. Bunlardan en basiti, eğer varsa, bilgisayarınızdaki “D” sürücüsünü kullanmaktır. “D” sürücüsü genelde aynı sabit disk üzerindeki ikinci bölümdür ve format esnasında dokunulmaz. Fakat şunu da unutmamak gerekir ki “D” sürücüsü içine gizlenmiş virüsler, siz format attıktan sonra aynen çalışmaya devam edeceklerdir. Bu durumda verilerinizi harici bir sabit diske yedeklersiniz, format atarsınız, etkili bir Anti-Virüs yazılımı kurduktan ve güncelledikten sonra (güncel değilse hiçbir işe yaramayacaktır) harici diski tekrar geri takıp bir virüs taramasından sonra dosyalarınızı tekrar istediğiniz yerlere geri yüklersiniz. Verilerinizi DVD’ ye de yazabilirsiniz fakat bu esnada virüsler de gizliden gizliye araya kaynayıp kendilerini DVD’ ye kopyalayabilirler. Yedeklenecek dosyalara gelecek olursak “Belgelerim” klasöründeki önemli gördüğünüz dosyalar, varsa oyun Save dosyalarınız ve “Masaüstü”ndeki önemli dosyalarınızı kopyala /yapıştır yöntemi ile bir başka ortama aktarabilirsiniz.
Verilerinizi yedekledikten sonra size ikinci tavsiyemiz ethernet kartınızın sürücüsünün güncel bir sürümünü anakart üreticinizin web sayfasından indirmektir. Malum XP sürücüleri otomatik tanıyamadığı için (Ya bu XP neymiş böyle, Windows 7 mis gibi her şeyi kendi yüklüyor, tam otomatik mübarek.) sistemi kurduktan sonra internetsiz kalmayın. Eğer USB modem kullanıyorsanız yine modemin sürücüsünü ve ADSL kullanıcı adınız ile şifrenizi de hazırlamayı unutmayın. Her ne kadar bu sürücüler anakart CD’si ile birlikte gelse de internetten indirilen güncel sürücülerin performans ve kararlılık açısından ne kadar önemli olduğunu hep vurgulamışızdır.
Yedeklerinizi aldınız ve sürücülerinizi hazırladınız; o zaman format atmaya hazır sayılırsınız. Biz yine de ilgilenen kullanıcılar için bir link vermek istiyoruz. Her zaman olduğu gibi XP CD’sinde de güncel olma taraftarı olduğumuz için SP3 entegreli bir XP CD’si nasıl yapılır konusu üzerine bir makale hazırladık. Makaleye buradan ulaşabilirsiniz. Konumuza dönecek olursak artık tek yapmanız gereken CD’yi takıp format işlemine başlamak kalıyor. O zaman ilk yapmamız gereken BIOS’a girip ön yükleme (Boot) sırasını değiştirmek ve optik sürücü en başa almak. Bunun için de ilk olarak bilgisayarı yeniden başlatın ve siyah ekranlı başlangıç esnasında “Del” veya “Delete” tuşuna basın. BIOS’a girmiş olacaksınız. Kimi anakartlarda bu işlem “F2” tuşu ile yapılmakta.
Not: Bazı anakartlarda PC’nin başlaması esnasında “ESC”, “F9” veya “F12” tuşuna basarak bir BOOT Menüsü açabilirsiniz. Bu şekilde BIOS ayarlarını değiştirmeye gerek kalmadan ilk olarak optik sürücüden ön yükleme yapılmasını sağlayabilirsiniz.
BIOS’a girdikten sonra “Advanced BIOS Settings”e (Bazı anakartlarda “Advanced BIOS Features” olarak da geçebilir.) girin ve buradaki “First Boot Device” seçeneğine gelin. BIOS tipine bağlı olarak ya “Enter”a basıp ya da “+” veya “-“ tuşları ile optik sürücüyü ilk sıraya yani “First Boot Device” kısmına getirin. “Second Boot Device” ise “HDD 0” olmalıdır. Optik sürücüyü ilk sıraya aldığımıza göre “F10”a ardından da “Y” tuşuna basarak ayarları kaydedip BIOS’tan çıkabiliriz.
Burada alternatif olarak ana menüye dönüp “Save & Exit” komutunu da kullanabilirsiniz. Bu işlemden sonra sistem yeniden başlayacaktır. Karşınıza “CD’den önyükleme için bir tuşa basın” yazısı çıkacaktır. Herhangi bir tuşa basıp kurulumu başlatın. Karşınıza ilk gelen ekranda “Windows XP’yi şimdi kurmak için Enter’a basın” yazacaktır. “Enter”a basın ve bir sonraki adıma geçin. “F8” ile sözleşmeyi kabul ettikten sonra karşınıza onarma seçeneği gelir. Bu esnada “Esc” tuşuna basıp Onarma seçeneğinden çıkın. Daha sonra ekrana disk biçimlendirme bölümü gelecektir. Burada karşınızda “C” sürücüsü “D” sürücüsü ve bir de 8 MB’lık boş alan göreceksiniz. Format işlemi sadece “C” sürücüsünde yapılacağı için C sürücüsünün üstüne gelin ve “D” tuşuna basın. Daha sonra iki defa onaylama için “Enter” ve “L” tuşlarına basın. Artık “C” sürücüsü silinmiş olacaktır.
Eğer dosyalarınızı harici bir diske yedeklediyseniz iki bölümü de silebilir ve bu bölümleri yeniden oluşturabilirsiniz. Şimdi bu boş alan seçili iken “Enter”a basın ve formatlama biçimi olarak “NTFS Çabuk” seçeneğini seçip “Enter”a basın. Artık format işlemi başlayacaktır. İşlem bitiminde dosyalar %100 kopyalanacak ve sistem yeniden başlayacaktır. Bir sonraki başlangıçta “CD’den önyükleme için bir tuşa basın” yazısı çıkınca kesinlikle bir tuşa basmayın. Bu ekran gittikten sonra kurulumun ikinci aşaması başlayacaktır. Artık bu kısımda istenilen verileri girerek kurulumu ilerletip tamamlayabilirsiniz. Eğer tüm bu işlemler sonucunda “C” ve “D” sürücünüzün boyutlarından memnun kalmaz iseniz Partition Wizard Home Edition ile hard diskinizi bölebilir ve sürücülerin boyutlarını değiştirebilirsiniz.
