ARTES Q972 Orta sınıfta ilginç bir tablet. İncelememizde tableti sınıfına göre değerlendiriyoruz…
Tablet bilgisayarlar henüz günlük hayatın ayrılmaz bir parçası haline gelecek kadar rafine değiller, ancak emin adımlarla o yolda ilerliyorlar. Düzgün çalışan bir tableti kullanmaya alıştığınızda, pek çok gündelik iş için bilgisayar karşına geçmektense, tablete el atmayı tercih eder hale geliyorsunuz. Ne var ki üst sınıf bir tablet hiç ucuz değil, bu da özellikle çok yüksek gelire sahip olmayan tüketicilerin alım gücünü zorluyor. Ama tabii ki doğa boşluk kabul etmez, bu yüzden kısa sürede piyasada çok farklı türden tabletler sardı. Tabii ki Çin neredeyse gezegendeki tüm elektronik üretimini tek başına yaparken, girişimcilerin oradan farklı kalitede ve fiyatta ürünler getirmeleri kaçınılmazdı.
Ne var ki, piyasadaki tüm “yerli marka” tabletler aynı kalitede değiller. Bunlar arasında ayrım yapmak, sıradan bir tüketici için çok zor olabilir. Sonuçta büyük markalardan çok daha ucuza satılıyor olmaları, tamamen ücretsiz oldukları anlamına gelmiyor. Kötü bir tablete para yatırmak, hem paranızı sokağa atmanıza, hem de sinirlerinizi bozmanıza sebep olacaktır. Bu yüzden seçimi yaparken çok dikkatli olmanız, iyice araştırmanız gerekiyor. Aynı markanın pek çok modeli arasından bazıları gayet tatmin edici sonuçlar verirken, bazıları düşük bütçeli tasarımları yüzünden çok can sıkıcı bir kullanıcı tecrübesi yaşatabiliyor.
Bilmeyenler için söyleyelim, Artes piyasada çok sayıda tablet ürünü olan bir marka ve yakın geçmişte incelediğimiz Q1003 kodlu tabletleri de bizden gayet olumlu not aldı. Ama şunu unutmamak lazım ki, Q1003 fiyat olarak tam anlamıyla “orta sınıf” bir tablet, yani “çocuklar oynasın” diye alınan alt seviye cihazlardan çok daha kaliteli ve haliyle daha pahalı. Bu sınıfta mücadele eden çok fazla marka ve model var. Fakat bunların hepsinin Q1003 ile aynı kulvarda koşmadıklarını sık sık görüyoruz. Peki Artes’in Q972 modeli ne alemde, hangi fiyat aralığına giriyor, nasıl bir performans sergiliyor? İşte bu incelemede birlikte bunlara değineceğiz.
Tasarım
Artes Q972’nin kod adına dikkat edin, oradaki 97 rakamı gerçekte tabletin 9,7 inçlik bir ekrana sahip olduğuna işaret ediyor. 9,7 inç ve 10 inç ekran arasında kullanıcı açısından öyle büyük bir fark yok, çoğu kullanıcı bunu fark etmeyecektir. Ekran 4:3 oranına sahip ve 2048×1536 piksel çözünürlüğe sahip. IPS teknolojisine sahip olan panel, firmanın “sıfır ölü piksel” garantisiyle tüketiciye sunuluyor. Gerçekten de ekranı santim santim incelediğimde, tek bir ölü pikselle bir karşılaşmadım ki aynı şeyi bu fiyat aralığındaki her “yerli” tablet için söylemek mümkün değil. Ekranın farklı açılardan ve değişik ışık koşulları altındaki görüntü kalitesi de gayet iyi diyebiliriz.
Tabletin tasarımı köşeleri yuvarlatılmış çizgilere sahip, gövde tamamen plastikten mamul. Genel işçilik bu fiyat aralığı için gayet tatmin edici, elinize alıp kullanmaya başladığınızda rahatsızlık veren herhangi bir unsurla karşılaşmıyorsunuz. Tabletin ağırlığı 650 gram civarında, benzer 10 inç tabletlerden daha ağır değil. Artes, tabletle beraber kullanılmak üzere özel bir kılıf sunmuş. Bu deri kılıf arkaya katlandığında bir dok istasyonu gibi görev yapıyor ve tableti masa üzerinde rahatça kullanılabilecek bir açıyla tutuyor. Ancak bir istasyon gibi bağlantı ya da şarj seçenekleri sunmuyor, fakat yine de elde tutmaktan daha rahat bir çalışma sunduğu tartışılmaz.
Tablet üzerindeki tüm giriş portları sağ kenarda toplanmışlar. Bir adet mini HDMI, bir adet mikro USB, 3,5 mm kulaklık jakı ve microSD hafıza kartı girişi bulunuyor. Ayrıca cihazın hoparlörlerinin her ikisi de yine sağ alt köşede bulunuyor ki, burası aslında hoparlör koymak için pek ideal bir nokta değil. Tableti iki elinizle tuttuğunuzda sağ eliniz hoparlörlerin üzerini kapatıyor ve zaten zayıf olan ses çıkışını daha da boğuyor. Tabletin sol tarafında ise iki adet düğme var, ilki tabletin güç düğmesi, bunun da konumu çok ideal sayılmaz, elinizin hemen altına geliyor ve yanlışlıkla basıp ekranı kapatabiliyorsunuz. Onun üzerindeki düğme ise Android işletim sistemindeki “Home” tuşuna denk geliyor, bastığınızda “masaüstüne” geri dönüyorsunuz. Tabii tablet Android 4.1 çalıştırdığından fiziksel bir Home tuşuna aslında çok ihtiyaç yok. Hatta bu tablette ses tuşu bile fiziksel olarak konmamış, aksine ekranın altındaki Android menü tuşlarının yanına eklenmiş, bence gayet iyi de olmuş.
Q972 çoğu benzer tablet gibi mikro USB portu üzerinden şarj ediliyor, beraberinde gelen şarj cihazı ve USB kablosu ile 8000 mAh gücündeki bataryasını hayli hızlı doldurmak mümkün. Eğer zorda kalırsanız bilgisayar USB portu üzerinden de şarj edebilirsiniz ama çok daha yavaş doluyor. Firma cihazın yanında deri kılıfın yanı sıra OTG kablosu, kulaklık, ekran koruyucu gibi bir dizi aksesuarı da vermeyi unutmamış. Özellikle ekran koruyucusu önemli, bu fiyat aralığındaki tabletlerin hiçbirinde Gorilla Glass türü sertleştirilmiş ekran camı bulunmuyor ve ekran çok kolay çiziliyor.
Donanım ve Yazılım
Orta fiyat sınıfındaki tabletlerde genellikle karşımıza Allwinner ya da Rockchip markalı ana işlemciler çıkar. Her iki firma da lisanslı ARM uyumlu işlemciler ürettiğinden, uyumluluk sorunu yoktur. Artes’in tabletlerinde her iki firmanın da ürünlerini görmek mümkün, bu modelde Allwinner A31 modeli dört çekirdekli ve 1,2 GHz hızında çalışan bir işlemci kullanılmış. Bu işlemci ARM tarafından üretilen Cortex A7 modelinin bir kopyası. ARM A5 ve A7 serileri özellikle yüksek enerji verimliliği için tasarlanmış işlemciler. Nitekim kullanım esnasında ürettikleri ısının çok daha düşük olduğunu, daha güçlü bir A9 işlemcili tableti elinizde tuttuktan sonra daha iyi anlayabiliyorsunuz. Bu cihazda başka benzer fiyatlı tabletlerde gördüğüm aşırı ısınmayı görmedim.
Peki hiç mi ısınma yok? Var, uzun süre ekranı açık tuttuğunuzda tüm cihazın arka panelinde bariz bir ısı yükselmesinin farkına varacaksınız. Ancak bunun sebebi işlemcilerin değil, yüksek çözünürlüklü IPS panelin ürettiği ısı, gövdenin plastik olması da ısı transferini zorlaştırıyor haliyle. Ancak saf alüminyum gövde de bu fiyat aralığında pek mümkün değil tabii ki. Fakat cihazın çalışma esnasında ürettiği ısı, kullanımda insanı rahatsız edecek kadar yüksek değil, hatta bir zaman sonra tamamen alışıyorsunuz. Tabii bu kadar yüksek çözünürlüklü ekranı beslemek için sekiz çekirdekli PowerVR grafik işlemci kullanılmış.
Veri işleme ve depolama hafızasına gelince, firma bu modelde ana hafızadan kısıntıya gitmemiş. Android 4.1 çalıştıran bir cihazın rahat çalışabilmesi için gereken 2 GB RAM burada mevcut. Başka bazı tabletlerde 1 GB hafıza kullanıdığını gördüm, sonuçlar hiç parlak değildi. Veri depolamaya gelince, 16 GB NAND FLASH bellek var, ancak tabii ki microSD yuvasına 32 GB kapasiteye kadar bellek eklemek mümkün olabiliyor. Burada küçük bir sorunla karşılaştığımı belirtmem lazım, test esnasında hafızaya HD film atmak istediğimde, cihazın bellek formatının FAT32 olduğu ve bu yüzden atabileceğim en yüksek dosya boyunun 4 GB olduğuna dair bir uyarı aldım. Zaten elimdeki HD filmler genellikle 13-14 GB boyutlarda olduğundan hafızaya sığmasını beklemiyordum, ama 4 GB sınırla karşılaşmak doğrusu canımı sıktı. İşin ilginç tarafı, ilk kez FAT32 formatlı bir Android 4.1 tablete denk gelmiş oldum, genellikle EXFAT formatı kullanılır.
Cihazın veri aktarım özelliklerine gelince, fiziksel USB ve HDMI portları dışında, seçenek olarak sadece WiFi mevcut. 802.11 b/g/n standartlarını destekleyen tablette Bluetooth, GPS, NFC, 3G ya da başka benzeri teknolojiler bulunmuyor.
Q972 her iki tarafında birer adet 2 MP kameraya sahip, bunlarda herhangi bir LED flaş yok. Bu fiyat seviyesindeki neredeyse tüm tabletlerde olduğu üzere bu kameralar ancak en iyi ışık şartlarında ve en temel foto ve video çekimleri için kullanılabiliyorlar.
Yazılıma gelince, Q972 Android 4.1 (Jelly Bean) işletim sistemi kurulu olarak geliyor. Tablette temel yazılımlar dışında şişkinlik yapacak pek fazla deneme sürümü ya da sponsorlu yazılım mevcut değil. İhtiyacınız olan herşeyi kendiniz Google Store üzerinden girip indiriyorsunuz. Bu bence gayet iyi olmuş, Android için zaten ücretsiz yazılımdan bol bir şey yok, o yüzden hafızanın ıvır zıvırla doldurulmuş olmaması gayet iyi.
Performans
Artes’in bu model için seçtiği Allwinner A31 bir performans canavarı değil, temel aldığı Cortex A7 işlemci gibi o da enerji ve ısı verimliliği sağlamak için tasarlanmış. Ancak bu durum onun performansının düşük olduğu anlamına gelmiyor. Cihaz HD film seyretmekten tutun da, yeni nesil Android oyunlarını akıcı biçimde çalıştırmaya kadar istenen herşeyi öksürüp tıksırmadan yapıyor. Tabii bunun bir sebebi de 2 GB RAM ile geliyor olmasıdır. Çoğu firmanın pek çok tabletinde 1 GB RAM ile Android 4.1 çalıştırmaya kalkıldığından bahsetmiştim, tabii sonuçlar genellikle kötü oluyor. Özellikle birden fazla uygulama açıksa, mesela siz film seyretmeye çalışırken arka planda yazılım güncellemeleri yüklenmeye kalktığında, hangi işlemci olursa olsun, 1 GB RAM takılı bir sistem resmen çuvallıyor. Oysa Q972 gayet rahat çalışmaya devam ediyor. Tabii performans rekorları kırmasını beklemeyin, ancak elimde olduğu sürece hızından hiç şikayet etmediğimi de söylemem lazım.
Ekranı bu tabletin en önemli unsurlarından biri, piyasada IPS ekrana sahip olduğu söylenen pek çok benzer tablet var. Ancak şu ana dek gördüklerimiz içinde gerçekten de iddiasının ardında durabilen ekranlardan birini bu tablette gördüm. Çözünürlüğün yüksek olması bir yana, çok farklı açılardan bakıldığında da görüntü kaybı olmaması ekran kalitesini ortaya koyuyor. Daha önce dediğim gibi, sıfır ölü piksel garantisiyle piyasaya sürülen Q972’nin ekranında gerçekten de herhangi bir ölü piksel tespit etmek mümkün olmadı. Öte yandan, özellikle ekran parlıklığını en üst seviyeye çektiğinizde, bu kadar yüksek piksel sayısına sahip bir ekranın bataryayı nasıl da emip tükettiğine kendi gözünüzle şahit olabiliyorsunuz!
Evet, gelelim en önemli konulardan birine, yani bataryanın performansına. Bu cihazda 8000 mAh gücünde lityum-iyon bir batarya kullanılmış. Artes’in kendi ürün portföyünde bulunan daha büyük ekranlı bazı tabletlerdekinden bile daha büyük kapasiteli olan bu batarya, özellikle ekranı beslemek için elzem. Zaten tableti kullanırken bunu anlıyorsunuz. Parlaklığı sonuna kadar kökleyip, ekranı da açık bırakarak tableti bir kenara bıraktığımda, 5 saat civarında bataryanın dibe vurduğunu gördüm. Tekrar şarj edip yeniden kullanmaya başladığımda ise tableti boş bırakmak yerine biraz oyun oynamak, film izlemek, internette gezinmek gibi işlerle uğraştım. Tabii bu süre boyunca ekran devamlı açıktı, arada bir elimden bıraktığımda bile kapatmadım. Ve batarya yine 5 saat civarında dayandı. Yani aslında sistemdeki en ciddi enerji tüketen birim ekran, işlemciler genellikle pek o kadar açgözlü değiller. Tabii ekran parlaklığını kısar ve ekranı kullanılmadığında devre dışı kalacak şekilde ayarlarsanız, devamlı elinizde tutmuyorsanız, tablet bir şarjla tüm günü de çıkarabiliyor. Dediğim gibi, gayet başarılı bir IPS ekran paneli var, ama elektriği emip tüketmeyi seven bir ekran bu.
Ekrandan bahsetmişken, dokunmatiğin performansından söz etmek lazım. Q972’de beş noktadan dokunmayı algılayan, kapasitif bir dokunmatik ekran kaplaması kullanılmış. Bu sistem artık en ucuz tabletlerde bile standart oldu. Ancak düzgün imal edilmemiş dokunmatik ekran, teknolojisi ne olursa olsun, kullanıcıya kök söktürebilir. Neyse ki bu fiyat aralığında o kadar kötü bir dokunmatik ekran artık pek kalmadı, nitekim Q972’nin dokunmatiği de olması gerektiği gibi düzgün çalışıyor. Tabii en üst seviye tablet ve telefonlardaki çok yüksek dokunmatik hassasiyet bunda yok, arka arkaya kullanınca farkı anlıyorsunuz. Ama düzgün çalışıyor ve ekranı yumruklama arzusu kesinlikle duymuyorsunuz.
Bu tabletin en zayıf yanlarından biri ses sistemi, diğeri de kameraları. Bu fiyat aralığında zaten çok üstün kamerası olan bir tablet bulmak pek mümkün değil, ancak en azından arka panelde bir LED flaş olabilirdi. Tabii kameraların genel çekim kapasitesi dikkate alındığında, flaş bile lüzumsuz bir lüks olarak görünebilir. Yine de gördüğüm bazı tabletlerle kıyaslandığında, en azından düzgün biçimde çalışıyor olmaları ve çektikleri fotoların bakınca anlaşılır olması bile sanırım hiç yoktan iyidir. Ama şuna da emin olun ki, eğer fotoğraf çekmek istiyorsanız, tabletler zaten genel olarak pek iyi seçenekler değiller, fiyatları ne kadar yüksek olursa olsun. Hele bu fiyat seviyesinde, hiç başarılı değiller. O yüzden bana kalsa firmalar kamera bile koymasın isterim, onun yerine biraz daha hafıza daha makbul geçer. Ama tabii piyasada trend her mobil cihazda illa kamera olması yönünde, orası da ayrı.
Ses sistemine gelince, en pahalı tabletlerde bile kaliteli ses almak pek mümkün değildir. Sonuçta elinizde çok ince bir aygıt var ve eğer çok sıra dışı, pahalı ve hatta deneysel nitelikte bir ses sistemi kullanmıyorsanız, o hacimden düzgün ses almanız mümkün değil. Ne var ki Q972’nin ses sistemi bana benzerlerinden de zayıf geldi. Angry Birds gibi oyunları oynarken zaten çok yüksek ses gerekmiyor, öyle çok karmaşık ses efektleri de yok. Ne var ki müzik dinlemek ya da film izlemek istediğinizde işin rengi değişiyor. Q972 bu konuda gerçekten çok zayıf kalmış, sesi kökleseniz bile dışarıya yeterince ses veremiyor. Hoparlörlerin sağ tarafa yanyana yerleştirilmesi de pek iyi bir fikir değilmiş. İkisi de aynı yerde olunca stereo denen şeyin bir anlamı kalmıyor. Kaldı ki zaten elinize aldığınız anda hoparlörleri kapatmış ve sesi daha da boğmuş oluyorsunuz. Beraberinde gelen kulaklıkla rahatlıkla film izlemek, müzik dinlemek mümkün ama kulaklık olmadan zor.
Cihazın performansıyla değil ama tasarımıyla ilgili bir diğer can sıkıcı sorun da veri depolama kapasitesinin sınırlı olması. Tabii ki bu fiyat aralığındaki bir tablette 128 GB SSD bulmayı kimse beklemez, 16 GB NAND performansı biraz düşürse de kabul edilmiş standarttır. Ne var ki microSD kart yuvasının sadece 32 GB kapasiteye kadar olan hafıza kartlarını destekleyecek şekilde tasarlanmış olması bence ciddi bir tasarım hatasıdır, özellikle de bu tablette. Neden? Çok basit, tabletin çok kaliteli bir ekranı var, iyi, güzel. Ama iyi kalitede bir HD film ciddi bir depolama alanı istiyor. 32 GB bellek kartına çok fazla HD film sığdırmak mümkün değil. Arşivimizdeki 1080p filmlerin hiçbiri 13 GB altında yer tutmuyordu, yani 32 GB microSD karta iki film ancak sığıyor. Tatile çıkarken yanınıza birden fazla hafıza kartı almak mecburiyetinde kalıyorsunuz. Bu fiyat aralığındaki çoğu tablette durum pek farklı değil, işin doğrusu çoğunun ekranı da bu çözünürlükte olmadığından pek sorun da değil. Ama Q972 bariz bir şekilde kaliteli video içerik izleyebilmek için tasarlanmış ve bu hafıza kartı kısıtlaması insanı cidden rahatsız ediyor.
Sonuç
Artes Q972 piyasada 500-600 TL arasında fiyatlarla bulunuyor, genellikle internet üzerinde 560 TL civarında ortalama rakamlar gördüm. Bir alışveriş sitesinde 660 TL etiket vardı, ancak orada da tabletin yanında 100 TL hediye çeki veriliyordu, yani hesap gene 560 TL’ye denk geliyordu. Cihazın genel kalitesine ve özellikle de sistem performasına baktığımızda, bu fiyat aralığındaki tabletler arasında gayet iyi bir seçim olduğunu söyleyebilirim. Özellikle yüksek çözünürlüklü ekran çok kaliteli ve dokunmatiği de iyi çalışıyor. Kameraların ve ses sisteminin zayıflığı beklenmedik bir unsur değil. Eğer evde ya da ofiste günlük ihtiyaçlar ve eğlence için kullanacağınız bir tablet istiyorsanız, ancak bir dizüstü bilgisayar parası da harcamaktan kaçınıyorsanız, sizi tatmin edecektir. Bundan daha fazlasını yapacak bir tablet istiyorsanız, o zaman zaten yanlış fiyat aralığına bakıyorsunuz demektir. Daha da ucuzunu almak isterseniz, hiç tavsiye etmem. Bu fiyat aralığındaki Q972 gibi tabletler, en azından kabul edilebilir bir kalite ve performans sağlıyorlar.
Teknik Özellikler:
Ekran: 9,7 inç IPS panel (2048×1536)
Dokunmatik: 5 noktadan kapasitif
İşlemci: Allwinner A31 (Cortex A7) / PowerVR 8 çekirdek grafik
RAM: 2 GB
Veri Depolama: 16 GB NAND Flash / 32 GB microSD soketi
Bağlantı portları: mini HDMI, mikro USB, 3,5 mm kulaklık
Kablosuz Bağlantı: 802.11 b/g/n WiFi
İşletim Sistemi: Android 4.1 (Jelly Bean)
