Erzurum’da 3 bin 170 rakımlı Konaklı Karakaya Tepeleri’ne inşa edilen, Türkiye’nin ilk kızıl ötesi teleskobu DAG, 2021 yılında insanlığa bilim ve teknoloji alanında yepyeni ufuklar açmaya hazırlanıyor.
Şili’de inşası hala devam eden 39 metrelik Extremely Large Telescope (ELT) ve Hawaii’de oldukça tartışılan Thirty Meter Telescope’a (TMT) göre, Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG) 4 metrelik ayna çapıyla küçük boyutta olsa da, astronomi alanında hizmet vermeye hazırlanan yeni teleskoplar arasında yerini aldı.
Türk bilim insanları, gelecek yıl açılması beklenen 4 metre boyunda, optik ve kızılötesi teleskop olan Doğu Anadolu Gözlemevi’nin tamamlanması için sabırsızlıkla beklemeye devam ediyor. Atatürk Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) bünyesinde, Erzurum’daki Konaklı Karakaya Tepeleri’ne inşa edilen DAG’ın yapımına 2012 yılında başlanmıştı, bugün ise tamamlanmasına yönelik çalışmalarda neredeyse sona gelindi.
Türkiye’nin en büyük bilim projelerinden biri
Şimdilerde, ülkemizin en büyük teleskobu olan TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi, 1,5 metrelik aynasıyla Antalya’da bulunuyor. Ancak görünür ve kızılötesi bölgede çalışacak olan DAG hizmete girdiğinde, Türkiye’nin en büyük teleskobu unvanına o sahip olacak. Gözlemevi aynı zamanda, Asya’nın en büyük optik teleskopları arasında yer alacak.
Türk bilim insanları, Doğu Anadolu Gözlemevi’nin, Türkiye’yi bölgesel bir astronomi merkezi haline getireceğini belirtiyor. Ankara Üniversitesi’nden ötegezegen bilimcisi Özgür Baştürk, “DAG’daki araç gereçleri kullanmanın hayalini kuruyoruz. 4 metrelik teleskopla çok daha iyisini yapabilir, alanımızda daha rekabetçi olabiliriz” şeklinde konuştu.
“DAG uluslararası bir gözlemevidir”
Erzurum Atatürk Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından yürütülecek olan proje, bulunduğu konum bakımından da nem, sis ve şehir ışıklarından uzakta bulunan bir alana yerleştirildi. Bu açıdan da teleskop faaliyetlerinin engel tanımaz olması amaçlanıyor.
DAG özellik açısından bakılacak olursa geniş diyafram açıklığı, yüksek kırmızıya kayma galaksileri gibi uzak ve soluk nesnelerden ışık yakalamayı sağlayabilecek. ATASAM Müdürü Doç. Dr. Cahit Yeşilyaprak, DAG’ı uluslararası bir gözlemevi olarak gördüklerinin özellikle altını çiziyor.
Hem ülke hem de dünya çapında yeni ufuklar açacak olan gözlemevinin, 2021 yılında açılması bekleniyor.
İlginizi çekebilir: TESS Uzay Teleskobu, İlk Bilimsel Fotoğrafını Çekti
