Projeksiyonla Oyun Oynanır mı? “Gaming Projektör” ve Gecikme Meselesi bu incelememizin ana konusu. Sinema projeksiyonuyla oyuncu projeksiyonu arasındaki fark nedir, bütün cihazlarda var mıdır gibi soruları ve daha fazlasını yanıtlıyoruz…
Özellikle ofiste ya da okulda denediyseniz bir şeylerin yolunda gitmediğini hissetmiş olabilirsiniz. Çoğu projeksiyonla oyun oynamanın pek de zevkli bir deneyim olmadığını söyleyebiliriz. Bunun sebebi kontrollerin hantal hissetmesi, garip bir yavaşlık, gecikmenin özellikle de rekabetçi oyunlarda bizi yavaşlatması diyebiliriz. Bunun aslında teknik bir sebebi ve de çözümü var. Öğrenmek, ayrıca benzer ilginç bilgileri görmek, duymak ve haberdar olmak için kanalımıza abone olup bizi farklı sosyal medya kanallarında takip etmeyi unutmayın.
BenQ bu sorunu çözdüğünü iddia ettiği “Gaming Projektör” ile karşımızda. Model kodu TK700STi ile bir Türk Havayolları uçuşunu anımsatıyor. Adından daha ilginç olan elbette teknolojisi. Öncelikle ana özelliklere bakalım: 4K 60Hz ya da 1080p 240 Hz ile hızlı tazeleme, yüksek çözünürlük ve FPS sunan bu projektörün en önemli özelliği Low Input Lag yani düşük giriş gecikmesi.
Kontrollere geçer geçmez oyunların akıcı bir şekilde sizin komutlarınıza tepki verdiğini hissedebiliyorsunuz. Bu hissiyat eski nesil projeksiyon cihazlarına göre çok ciddi bir fark. Peki bu TK700STi ile oyun oynanıyor da, neden eski cihazların çoğunda hantallıktan oyunların zevki kaçıyor? Bir projeksiyon cihazını “Gaming projektör” yapan ne?
Bu soru gerçekten önemli, zira sinema projeksiyonlarıyla oyun oynamaya kalktığınızda ister klavye ve fare, ister Gamepad kullanın, kontrollerde geç tepki verme ve hantallık hissiyatı olur. Bunun sebebi Input Lag denen iç elektronik gecikmedir. Çözümü cihazı sadece HDMI portları üzerinden görüntü aktaracak şekilde değil, daha hızlı ve tepkisel çalışacak şekilde tasarlamaktır. Yani işin çözümü ne TV’de, ne monitörde, ne de projeksiyon cihazında biz son kullanıcının kendi başına alabileceği bir önlemde değil. Doğrudan elektronik tasarım aşamasında bunu engelleyecek bir tasarım kullanılmasında yatıyor. Bu açıdan oyuncu donanımı dediğimiz ürünler aslında bu ismi RGB yapıştırılınca değil, gecikme azaltıcı mühendisliğe sahip olunca kazanıyor diyebiliriz.
Filmlerde Neden Olmuyor?
Cevabı basit, elimizde bir kontrolcü yok. Normalde 24, 30 hatta 60 kare hızda akan film oynatırken kabul edilebilecek, bir saniyenin altındaki gecikmeleri de hissetmiyoruz. Gözümüzle elimiz birlikte çalışırken beynimiz ölçebiliyor.
Fakat iş oyuna gelince değişiyor. Evet biz kontrolcüyü konsola, klavye ve fareyi bilgisayara takıyoruz, ancak bilgisayardan projeksiyona da görüntüyü HDMI ile aktarıyoruz. Burada eski tasarımların gecikmesi pek de önemli değil ama oyuncular için milisaniyeler önemli.
BenQ TK700STi modelinde 4K 60 karede 16.67 ms, 4K 30 Hz’de 33, 1080 60’ta 16.67, 1080 120’de 8.33 ve 1080p 240 karede 4 ms Input Lag değeri vaadiyle şaşırtıcı derecede hızlı. PC ya da konsol ile ister 4K 60 FPS, ister 1080p 240 FPS’de oyun oynayabilmemiz bu projeksiyonu klasik sinema ya da sunum projeksiyonlarından ayıran en önemli özellik.
Ancak hemen konsolda da 1080p 240 Hz yaparım hayaline kapılmamak gerekiyor. Zira yeni nesil konsollarda FPS’ler ve çözünürlükler belirli. PC bağladığınızda ikinci monitör ya da ana monitör olarak projeksiyonun tazeleme hızını ayarlıyorsunuz.
Oyun Modları
Buna ek olarak farklı oyunlar için FPS, RPG ve SPG yani spor oyunları görüntü modları da var. Renkler canlı, kontrast belirgin, siyahlar oldukça koyu. Sinematik ya da oyun modlarında denediğimizde görüntü kalitesi sağlam.
Ancak elbette siyah koyu alanlardaki detay seviyesi ve siyah performansı bu sınıftaki projektörlerde standart. Karakter olarak standart dinamik aralıktaki görüntülerde benzer cihazlarda alıştığımız üzere olması gerekenden daha koyu siyah veriyor diyebiliriz. Yabancılar buna Crushing Blacks yani siyahları ezme ve düzleştirme diyor. Abartı seviyede değil.
Görüntü parlaklığı, gama ayarları ve detaylı renk ayarlarıyla sevdiğiniz hale getirebilirsiniz ancak ben varsayılanlardan memnun kaldım. Oyunlardaki görüntü kalitesi kesinlikle çok iyiydi. Video uzmanı ekip üyelerimiz yakından baktığında Sharpening yani keskinleştirmenin biraz güçlü olduğunu düşündü ancak bu normal oturma mesafesinde pek de dikkat çekmiyor.
Neden Bir TV Değil de Projeksiyon Alanlar var?
Ya da farklı ifade edersek oyun için ya da sinema için neden varsayılan ayarımızda bir TV değil de projeksiyon bakalım? Cevap fiyat/ekran genişliğinde yatıyor.
4K 55 inç bir TV fiyat ve performans olarak oldukça iyi olsa da 65 inç, 75 inç ve üzerindeki TV fiyatlarına baktığınızda durum kendiliğinden anlaşılacaktır. Bu projeksiyon cihazıyla düzgün bir duvara ya da güzel bir projeksiyon perdesine 100 inç sinema kurabilir, film ve oyunlarda fantastik bir atmosferi daha iyi fiyata sağlayabilirsiniz. Bu model 30 inç ila 300 inç arası bir ekran alanı sunabiliyor ve 100 inç civarında bizce ideal görüntüsünü sağlıyor. Daha üzerinde de güzel ama 85 inç ve sonrasında 8K çözünürlüğün yararlı olabileceği bir dünyaya adım atıyoruz.
Konsolunuzu ya da medya oynatıcınızı HDMI 1 ve HDMI 2 portlarından bağlayabilir, ufak cihazlar için de USB 1.5 V güç veren Type-A portundan yararlanabilirsiniz. HDMI portları 2.0b sürümünde. Aslında içinde bir de gizli 3. HDMI yuvası var, buna geleceğiz.
Bizim bir Blu-Ray film oynatıcımız yok, ancak sizin varsa takabilirsiniz. Ses sistemi için de HDMI 2 portu ARC destekli. Kendi içerisinde 5 Watt’lık çok net ve sayısal değerinin düşündürdüğünden daha güçlü hoparlörü var. Neodimyum mıknatıs kullanılmış ve çoğu televizyondan daha kaliteli.
Android TV Yetenekleri: Akıllı Projeksiyon
Bir de üzerinde kendi içerisinde takılı Android TV’si var, bu aslında ayrı bir kutuda gelen ve gizli HDMI 3 portuna takılan SQ01 cihazı. 4K bir Android TV çubuğu. Bu sayede Google Play Store’a girip, Amazon Prime uygulamasını indirip doğrudan projeksiyonu kablosuz ağa bağlı şekilde akıllı bir TV gibi kullanabiliyorsunuz. Tek eksisi Netflix’in cihaza özel sertifikasyon zorlaması yüzünden bir Netflix uygulaması kuramamanız, konsoldan açıp kullanabilir ya da PC’den, HDMI’dan, kablosuz Chromecast üzerinden yansıtabilirsiniz. Sertifikasyon yüzünden çevresinden dolaşılan Netflix haricinde hemen hemen aradığımız bütün uygulamalar var diyebiliriz.
Denemedik ancak herhangi bir monitör ve TV gibi HDMI üzerinden bir uydu alıcı bağlarsanız televizyon kanallarına da erişebilirsiniz. Biz daha ziyade konsol ve PC ile ya da sadece kendi içindeki Android TV’den kullanmayı tercih ettik. Uygulama kurmak, kullanmak ve genel olarak uygulama deneyimi çok iyi, ancak bunların elbette hepsi HDMI üzerinden takılan aparatın maharetleri. Genel olarak kullanımı bana Philips Android TV’mi hatırlattı.
Ancak kumanda kesinlikle çok iyi düşünülmüş. Infrared değil, Bluetooth ve çok tepkisel, görüş alanına ihtiyaç duymadan her noktadan çalışabiliyor. Mükemmel olmuş dememizi engelleyen tek şey ses açma ve kısmanın basılı tutarak değil tık tık tek tek tıklayarak adım adım ilerlemesi.
Ek olarak RS-232 portu, 3.5 mm ses çıkışı, üzerinde kontrol tuşları, son derece kullanışlı bir uzaktan kumandaya sahip. Keystone düzeltme gibi projeksiyon ayarları ve menüsü de çok hızlı tepki veriyor. Gerçekten her açıdan hızlı bir cihaz bu. Sadece kontroller değil, menüler, diğer ayarlar ve genel kullanımda her alanda hızını hissettiriyor.
Özetle projeksiyonla oyun oynanır, hatta herhangi bir projeksiyonlar oyun oynanır. Ancak zevkle oyun oynamak istediğinizde hızlı projeksiyonlarla rekabetçi bir şekilde oyun oynayabiliyorsunuz. Takılmasız, görüntü kalitesi yüksek ve modern bir projeksiyon cihazında olması gereken her özelliği BenQ TK700STi modelinde görüyoruz.
Projeksiyonda Önemli Diğer Teknik Detaylar
3000 ANSI lümen parlaklık 240 Watt lamba ile sağlanıyor. Tam güçte lamba ömrü 4.000, Eco modda 10.000, SmartEco 8000 ve LampSave 15.000 saat sunuyor. Ortalama kullanımda çoğu kullanıcının bu tarz cihazlarda 4 yıl civarı bir lamba kullanımı var.
8 segmentli RGBWRGBW renk tekeri var ve renk gamı Rec.709 ile sinema tarzında ayarlanmış ve renk gamının yüzde 95’ini rahatça kapsıyor. DCI-P3 ve Rec.2020 elbette daha geniş renk standartları ve salt sinema deneyimi odaklı modellerde tercih edilebilirler. Ancak Rec.709 deneyimi de küçümsenmemeli, günümüzde ev kullanıcılarının deneyimi için halen fazlasıyla yeterli ve çoğu cihaz bu derece geniş bir renk sunmuyor.
Kullandığı Texas Instruments 0.47 inç DLP yongası ile teknik özellikleri üst seviyede, aydınlık ortamda bile kullanılabilen bir projeksiyon. Bu tarz neredeyse bütün üst seviye 4K projeksiyonlardaki gibi yongası 1080p Native ve bunu ayna hareketleriyle 4K yapıyor, yani yüksek tazeleme hızını ya da yüksek çözünürlüğü sunması şaşırtıcı değil. Öte yandan bu yonga değişmeden gelecek modellerde 4K 120 Hz göremeyeceğiz, bu tarz tazelemeler için daha hızlı ve yüksek çözünürlüklü Ti yongaları gerekecek.
30 inç ya da 300 inç ekran elde edebilirsiniz, bunun için BenQ’nun oda projeksiyon yerleşim ve perde boyutu hesap makinesi var. Tavsiye edilen ölçüler ise 100 inç civarında ekranlar, sunduğu çözünürlükle net ve güzel görüntü bu alanda rahatlıkla elde edilebiliyor.
Doğal olarak hem oyun, hem sinema, hem de genel kullanımda her türlü ihtiyaca fazlasıyla yetiyor ve artıyor. Klasik okul projeksiyonlarından ya da ofis cihazlarından geçiş yapıyorsanız çağ atlamış gibi hissedeceksiniz.
Artılar: Düşük gecikme, 4K 60 ya da 1080 240 seçenekleri, S01 ile Android TV yetenekleri, görüntü kalitesi, parlaklık ve görülebilirlik, hızlı menüler ve ayarlar, yüksek performans, ses kalitesi, HDR desteği, eski BenQ projeksiyon tavan askılarının pek çoğuyla uyumlu.
Eksiler: En parlak modda renkler normal moda göre daha farklı, lens kaydırma yok ve zoom seviyesi standart 1.2X bu yüzden fiziksel konum ayarlaması önemli.
