Türkçe'de Sık Yapılan Hatalar

Sıklıkla hatalı yazılan bazı kelimeler:

Kesme işaretinin (') hatalı kullanımı:

Türkçe'de genel bir kural olarak özel isimlere getirilen çekim ekleri kesme işareti (') ile ayrılır: Ankara'nın, Türkiye'de, Mehmet'in vb. gibi. Bununla birlikte bu kuralın sıklıkla hatalı uygulanan bazı istisnaları vardır:

1. Kurum, kuruluş, kurul ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz: Türkiye Büyük Millet Meclisine, Türk Dil Kurumundan, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dekanlığına, Hacettepe Üniversitesi Rektörlüğüne, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanlığının; Bakanlar Kurulunun, Danışma Kurulundan, Yürütme Kuruluna; Mavi Köşe Bakkaliyesinden, İş Bankasında.

2. Akım, çağ ve dönem adlarından sonra gelen ekler kesmeyle ayrılmaz: Ortaçağda, Yükselme Döneminin, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatına.

3. Özel adlardan yapım ekleri ile türetilmiş kelimelerden sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz: Türkçede, Türkçenin, Türkleşmek, Konyalı, Avrupalı, Avrupalılaşmak, Müslümanlıkta, Hollandalıdan, Hristiyanlıktan. Bunlar arasında en sık hatalı kullanılanlar; Türkçede, İngilizcenin gibi dillerin sonuna gelen ekler ve Ankaralı, Suriyeli gibi yerleşim birimlerinin sonuna gelen -lı ekleridir.

• Atatürkçülük, Müslümanlık, Hristiyanlık gibi özel isimlerden yapım ekleri ile türetilmiş kelimelerin sonuna gelen ekler süreksiz sert sessizlerle (p, ç, t, k) bitiyorlarsa, söylenildiği gibi (yumuşatarak) ve kesmesiz yazılırlar: Atatürkçülüğün, Müslümanlığın, Hristiyanlığa.

4. Tekil özel isimlere gelen çoğul ekleri ve bunlardan sonra gelen ekler kesmeyle ayrılmaz: Ahmetler, Yakup Kadriler, Türklerde, İngilizlerin,.

"de" bağlacının ve "-de" ekinin yazılışları:

1. Bağlaç olan "-de/-da" her zaman ayrı yazılır: Kızım da geldi. Atina'daki yarışmalara Türkiye de katıldı. Güç de olsa bulunur. Konuşur da konuşur.

2. Bulunma hâl (durum) eki olan "-de/-da" her zaman birleşik yazılır: Araba yolda kalmış. Bir saattir ayakta duruyorum. Ankara'da havalar çok soğukmuş.

NOT 1: De'nin ayrı yazılıp yazılmadığını kontrol etmenin en kolay yolu de'yi çıkartıp cümleyi okumaktır. Eğer cümlenin anlamı "hemen hemen" aynı kalıyorsa cümledeki de bağlaçtır ve ayrı yazılmalıdır. Eğer cümlede ciddi bir anlam bozukluğu ya da anlam değişmesi gerçekleşiyorsa hâl ekidir ve birleşik yazılmalıdır. Örneğin "Ankara'da havalar çok soğukmuş." cümlesi, -da hâl eki çıkarıldığında anlamsız hâle gelir. Oysaki "Kızım da geldi." cümlesindeki de bağlacının çıkarılması anlamı "pek" değiştirmez.

NOT 2: De bağlacı konuşma dilinde bazen te veya ta olarak kullanılsa da, her zaman de veya da olarak yazılır. Aynı kural hâl eki olarak kullanılan -ta ve -te için geçerli değildir. Dolap da koltuk da orada kalsın [bağlaç]. Dolapta şeker var [hâl eki].

Sayıların yazımında yapılan bazı hatalar:

1. Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır: iki yüz, üç yüz altmış beş.

• Bununla birlikte, sayılardan oluşan oyun adları birleşik yazılır: Yirmibir, altmışaltı.
• Para miktarı bildiren sayılar, senet ve benzeri ticari belgelerin üzerine yazılırken yazıyla ve birleşik yazılır: DörtyüzelliTL

2. Sayılarda kesirler nokta ile değil, virgül ile ayrılır: 15,2

3. Dört ve dörtten çok rakamlı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve araya nokta konur: 49.750.812

Diğer bazı yaygın hatalar:

• Üç nokta yerine iki nokta veya üçten çok sayıda nokta kullanılmaz.
• Yanıtı belli olan (cevap beklenmeyen) ya da yanıtı içinde gizli olan cümlelerin sonunda soru işareti kullanılır: Haksız mıyım? Burası gibi memleket var mı?
• Anlamca soru cümlesi olmayan cümlelerde soru işareti kullanılmaz: Kaça aldım, şimdi hatırlamıyorum.
• "Ne ... ne" bağlacı cümlenin anlamını olumsuz yapar; bu nedenle yüklemi ayrıyeten olumsuz yapmaya gerek yoktur:

DOĞRU: "Ne annem ne de babam geliyor."
YANLIŞ: "Ne annem ne de babam gelmiyor."

Kaynak: Vikipedi:Türkçede sık yapılan hatalar - Vikipedi

1 yıl sonra mesaj yazsam da çok yararlı bir konu.

Size YGS de çıkan bir soruyu sormak istiyorum. Soruyu okuduğumda çok kolay diye direk işaretledim fakat yanlış yapmışım nedenini öğrenemedim size sormak istiyorum. (Cevap B)

@Dufiwn birinci parantez içine açıklamadan dolayı iki nokta gelecek. İkinci ve üçüncü parantez içlerine ise bir şeyleri sıraladığı için virgül kullanılacak. Üçüncüsüne ise ilk cümlede bazıları dediği için nokta değil üç nokta kullanılması gerekiyor.

Ben noktalı virgülü cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbirinden ayırmak için kullanılıyor diye biliyordum o yüzden noktalı virgül gelmesi lazım değil mi ?

Dufiwn dedi:

Ben noktalı virgülü cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbirinden ayırmak için kullanılıyor diye biliyordum o yüzden noktalı virgül gelmesi lazım değil mi ?

Genişletmek için tıkla...

Zaten kendin demişsin noktalı virgül tür ve takımları ayırmakta kullanılır. Burada açıklama yapma amacı güdüldüğü için iki nokta kullanman gerekiyor. İnternete noktalı virgülün kullanım alanları yazıp Türk Dil Kurumu'nun sitesine girersen daha detaylı görme imkanı bulabilirsin.

@Dufiwn İlk paranteze iki nokta üst üste gelemez. Çünkü iki nokta gelirse büyük harfle başlama zorunluluğu vardır.

Akaytazci dedi:

@Dufiwn İlk paranteze iki nokta üst üste gelemez. Çünkü iki nokta gelirse büyük harfle başlama zorunluluğu vardır.

Genişletmek için tıkla...

Bilgilendirme için teşekkür ederim. Cevabı öğrenmiştim yazmayı unutmuşum buraya

@Akaytazci
İki nokta işaretinden sonra cümle yazılacaksa büyük; örnekler sıralanacak ise küçük harfle başlanır.