Merhaba. Transistörler uygulama yerlerine göre bazen 1- Anahtarlama (araçlardaki elektronik ateşleme sistemlerindeki uygulama yerleri gibi) bazen 2- Modülasyonla sinyal kuvvetlendirme (amplifikatör) işlevlerini ayrı ayrı fonksiyonlarla yapabilmiş olurlar.
NPN veya PNP transistör kendisine uygulanan DC akımı yükseltemez, ON/OFF anahtar görevli olarak da kullanılabilir. Amfi (yükselteç) işlevli kullanımdayken girişten uygulanan AC sinyalle DC besleme akımı transistör içinde modüle edilip (girişten uygulanan AC sinyali ile) çıkıştan DC kaynağın DC akımını ve giriş sinyalinin çıkışta orijinal AC dalga formunu koruyup kuvvetlendirilmiş orijinal hali olarak ses sinyali olarak hoparlörlerde dinlenmek üzere çıkması sağlanır. (Transistör modülasyonu)
1 A , 12 V veren bir AC/DC adaptörün amperi 2 A, 12 volta transistörlerle doğrudan doğruya çıkarılamaz, sadece AC/AC transformatörlerle AC akımının değeri olan örneğin 24 volt, 1 A trafo sarımının sekonderinde uygun sarımlı olmasında 12 volt, 2 A değerine bu yolla trafo ile olan dönüşümlerle veya DC/DC yükseltici/düşürücü anahtarlamalı elektronik devrelerle dönüştürülmüş olur.
Bir NPN transistör bu kuvvetlendirmeyi amfi işlevinde transistör içinde zayıf sinyalle DC akımıyla birleştirirken çıkışta kuvvetlendirilmiş AC sinyali DC 'den ayırarak onu transistör dışına çıkarmadan veya sızdırmadan nasıl yapabilir? Kondansatörlerin DC ve AC akımı üzerlerinden geçirirken AC akımı direk olarak iletken gibi geçirirken DC akımı ise içinden geçirmemesi prensibi (özelliği) sayesinde kuvvetlendirilmiş AC sinyali transistör çıkışından sadece AC formda kuvvetlendirilmiş ses sinyali olarak çıkmış, transistör besleme DC akımı ise transistörün içinde kalıp kondansatörden geçemeyip içinde kalmış kuvvetlendirilmiş AC sinyalle birlikte dışarıya çıkamamış oluyor. Transistörün kuvvetlendirme yaparken AC ve DC akımı birbirlerinden ayırması çıkışında hoparlörler ile transistör arsasında seri bağlı olan elektrolitik kondansatörlerle sağlanmış olur. (Dekuplaj)
Transistörlerde Modülasyon: Transistöre uygulanan DC akımının girişten uygulanman AC sinüs dalga formlu sinyaliyle eşzamanlı olarak transistör içinde bütünleşip çıkışta ise DC akımdan ayrışıp DC akımdan tam filtre olup ayrılışarak kuvvetlendirilmiş AC sinyaliyle çıkışta hoparlör/ kulaklıktan duyulacak ses sinyali olarak çıkabilmesidir.
Elektrolitik kondansatörlerin istisnai olarak dekuplaj görevli olarak kullanılmaması: TDA 1554Q amfi entegresi köprülenmiş olarak 4 ses çıkışı yerine 2 ses çıkışı olarak köprülenmiş olarak kullanılırsa dekuplaj görevli kullanılan elektrolitik kondansatörler çıkışta bu uygulamada kullanılmamış olur. Kullanılmamasının nedeni ses kanal çıkışlarında ayni polaritede (+, + veya -, -) olan çıkış sinyalinde ayni kutupların birbirlerini iterek DC akımının yine dışarıya sızdırılmamasıdır. Tek kanalda transistör veya OPAMP'ı kullanırken ise bu avantaj kaybolduğundan dekuplaj kondansatörünü DC akımının dışarı sızmasının olmaması için kullanmak durumundayız. Sinyal girişinde ise tek kutupsuz kondansatörler ortak olarak köprüden önce kullanılır. (Alttaki resimdeki amfi devresinde)
Not: MEB 'nın MEGEP dokümanlarında "transistörler" konusunu okuyarak mevcut bilginizi iyice pekiştirmiş olursunuz. Kolay gelsin.
