Rehber RAM Overclock

Öncelikle selamlar. Çok fazla istenilen Ryzen 3. nesil için bellek OC rehberi oluşturmak istedim, forumda bununla alakalı pek konu bulamadım. Amacım aslında bu işin mantığını anlatmak. 3. nesil işlemciler için bellek frekansı, gecikme değerleri çok önemli. AMD’nin önerisi gecikmenin 70NS’in altında olması. Bununla alakalı AMD’nin tablosu;

5144B89B-E53B-4F70-AAFC-572F2175A0FC.jpeg


AMD’nin önerdiği bellekler 3600MHz CL16. Ama ülkemizdeki fiyatları malum. Ben XPG D60G 2x8GB 3200MHz CL16 bellekleri kullanıyorum. OC ile 3800MHz 16-19-19-22 1.4V’ta çalışıyor şu an. Stok hali ortalama 72NS gecikmeye sahip iken şu an 64.6ns gecikmeye sahipler. AMD’nin 70’in altının iyi olduğunu söylediğini düşünürsek çok iyi bir değer. Benim belleklerimden %40 daha pahalı olan Trident Z 3600MHz CL16’dan daha iyi performansa sahipler şu an.

746896E9-CF7A-48EC-8897-CA6CE8B36692.png


Burada sizin yapacağınız OC belleğiniz çipleri ve anakartınızla da alakalı. Benim belleğim Hynix CJR çipe sahip. Anakartım Gigabyte X570 Aorus Elite. Siz de belleğiniz çipini öğrenmek isterseniz Thaiphoon Burner programını kullanabilirsiniz. Her belleğin iyi kötü bir OC performansı var, biraz da şans işi. Şimdi öncelikle ben kendi BIOS görüntülerimi bırakayım. Onun üzerinden örnekler vereceğim.

47F177E6-1C93-4703-B2E2-061CA82D6F1F.jpeg


Burada gördüğünüz üzere XMP’yi kapatıyoruz. Manuel olarak benim size önerim ilk başta 3600MHz denemeniz.

BFA7A0BC-23FB-4C32-8B51-5BB3DD78A5F2.jpeg


Benim gecikme değerlerim bu şekilde. Bellekleriniz 3000 veya 3200MHz ise sırasıyla 16-22-22-42 denemeniz (tRCDRD ile tRCDWR değerlerini aynı gibi düşünebilirsiniz. Onun içi ekstradan yazmıyorum). 3000MHz’in altında belleklere sahipseniz de aynı değerleri deneyebilirsiniz. Sistem Boot etmezse CAS değerini 17 deneyin. Olmazsa 18’e kadar düşün. Bu arada denediğiniz değerler çalışmaz, sisteme açılmaz ve BIOS’a da ulaşamıyorsanız korkacak bir şey yok. BIOS pilini çıkarıp geri takarak BIOS’u sıfırlayabilirsiniz. Gecikme değerlerini girdikten sonra bellek voltajını gireceğiz. İlk başta yüksek bir değer olan 1.45V vereceğiz. Bellekler için 1.45V’a kadar sorun yoktur, hatta B-die çiplerin 1.55V’a kadar dayanabildiğini söylerler. Bu değerleri girdikten sonra Memtest 86 ile test ediyoruz. Çok uzun sürmesine gerek yok. İlk 2-3 dakika sorun çıkmazsa Memtest’ten çıkıp tekrar BIOS’a giriyoruz. Değerleri düşürmeye başlayabiliriz. 16-21-21-40'ya da direkt 16-20-20-40 girebilirsiniz. Voltaj aynı kalsın, onu en son ayarlayacağız. Ayarları kaydedip BIOS’tan çıkıyoruz. Memtest’e girip tekrardan birkaç dakikalık test yapıyoruz. Testte sorun çıkmazsa değerleri tekrar düşüreceğiz. 16-19-19-36 deneyin bu sefer ve tekrar test edin. Yine sorun çıkmazsa BIOS’a girip tekrar değerleri düşürebilirsiniz. Fark ettiyseniz CAS değerini düşürmüyoruz. Büyük ihtimal stabil çalışmayacaktır ama yine de CL15 deneyebilirsiniz. En son ulaşabildiğimiz değerlere ulaştığımız zaman Voltajı düşürebiliriz. 1.45V’tan aynı gecikme değerleriyle 1.43V, 1.42V, 1.41V, 1.4V gibi düşebildiği kadar düşün her seferinde Memtest ile test edin. Benim bellekler 3600MHz 16-19-19-36 1.35V yani XMP stok voltajıyla çalışmıştı stabil bir şekilde. Buraya kadar her şey sorunsuz olduysa ve frekans olarak daha da çıkmak isterseniz 3733MHz veya benim şu anki değerim olan 3800MHz’e çıkabilirsin. 3800MHz’in üstünde maalesef ki sistem 2:1 moda geçecek ve gecikme değeri direkt 80NS’lere çıkacak. Yani performans kaybı yaşayacağız. 3600MHz’in üstünde de normalde 2:1 moda geçiyor sistem. Ama FCLK’u manuel olarak ayarlarsanız ve biraz da şanslıysanız sistem 1:1 modda çalışabilir. Çalışmama ihtimali de var, 3600MHz’de yetinin o zaman.

600B1561-D238-4C4C-8A52-09E43DC252B6.jpeg


3733MHz için 1867, 3800MHz için 1900MHz seçiyoruz. Ardından tekrardan gecikme ve voltaj ayarı yapacağız. 3733MHz ve 3800MHz için yine 16-22-22-42 ve 1.45V başlangıç değerlerimiz. Değerleri girdikten sonra Windows’a girip AIDA64 Cache&Memory Benchmark üzerinden belleklerimizin gecikmesini test ediyoruz. 80NS civarındaysa sistem 2:1 moda geçmiştir. İstediğimiz bu değil. Eğer sistem açılmazsa CAS değerini 17’ye yükseltebilirsiniz. Buna rağmen açılmıyorsa şansınıza küs, 3600MHz’e yetinmek zorundasınız. 3600MHz’de yaptığımız gibi tek tek gecikme değerlerini düşüreceğiz. Benim için son değer 3800MHz 16-19-19-36 olmuştu ilk başta. Her seferinde Memtest ile test de yapacaksınız tabii ki. Ardından 3600MHz’de yaptığımız gibi voltajı düşürüyoruz. Ben ilk denediğimde 1.42V’a kadar düşmüştüm. Gecikme değerim 64.6’ya kadar düşmüştü. Bellek frekansının Cinebench R20 üzerindeki etkisi neredeyse 3800X’i 4.4GHz’den 4.45GHz’e OC yapmış kadar (normalde 4.45GHz için 5200 civarı puan alıyorum. Bu fotoğraf eski. 5081 çıkmış o zaman yani 4.4 ile neredeyse aynı, takılmayın ona).

14A9E95F-95FE-4E1B-834A-BEF2CEA7B5D3.png


Ardından bugün yaptığım son testlerimde de 3800MHz 16-19-19-22-42 1.4V değerlerine ulaştım. CAS değerini 15 yapsam bile sistem 16’da çalışıyor her türlü. @Tolga Samet bu konuda yardımcı olursa iyi olur, 3800MHz CL15 fena olmaz :) Arkadaşlar bellek OC dediğimiz şey değerleri gireyim çalışsın tarzı bir şey değil aynı işlemci OC gibi. Tek tek denemeniz lazım, vakit ayırmanız lazım. Gerek var mı yok mu size kalmış. Daha performanslı çalıştırabileceksem stok haliyle kullanmak bana mantıklı gelmiyor. Bu işlemler kolay kolay sisteme zarar vermez. Örnek olarak 1.6V gibi saçma değerler vermediğiniz sürece. Ama bir sıkıntı olma olasılığı da var, sonra benden hesap sormayın :) Bu rehberimde size RAM OC hakkında yardımcı olmaya çalıştım. Uzun bir yazı oldu ama buna değdi diye düşünüyorum. İşin mantığını anlatabilmişimdir umarım. Belli bir frekans, yüksek gecikme ve voltaj değerleri ardından test ederek tek tek voltaj ve gecikme değerlerini düşürmek tek yapmamız gereken. Son halini uzunca Memtest üzerinde test edin. Ben bir kere testin 10. dakikasında ilk defa hata almıştım mesela. Neyse daha fazla uzatmayayım. Sorularınız varsa sorun, cevaplarım. İhtiyacı olanlara bu rehberi yollayabilirsiniz. Ayrıca bütün bunlar hakkında bilgi sahibi olmamda ve benim belleklere OC yapmamda en büyük desteği olan @Tolga Samet ‘e tekrardan teşekkürler.
 
Düşük frekanslı bellekleri hayata döndürecek cinsten. Örnek vermek gerekirse:
Sizin konuyu görünce canım çekmişti ben de tekrar oturup gecikme düşüreyim en azından dedim :) Ama şimdi Reddit’te gezinirken Hynix C-die ile 3800MHz CL16’da 61-62ns‘e düşen birini gördüm. Yarın ilk iş bu değerleri benim de görmem lazım :D
 
Maalesef AMD'nin düzeltemediği bir hata. Bellekleri overclock yapsanız da sadece okuma, bellekler arası kopyalama ve latency değerlerini bir miktar düzeltebilmişsiniz. Yani tam manası ile overclock olmamış 3.200 MHz belleklerin teorik bant genişliği 25.400 Mb/sn Dual kanal ile teoride 50.800 Mb/sn maksimum hız elde etmeniz lazım. %85 verim ile 43-45 Gb/sn arası okuma yazma ve kopyalama değerlerini oturtmanız lazım. Yani kısaca okuma hızı artarken, yazma hızı düşüyorsa bu işlem çok ta başarılı değildir. İkisininde dengeli ve birbirine yakın olması gerekli. Benim sistemimden rapor:

10920x_corsair3200-cachemem.png


Aşağıda da Ryzen 3 platformunda başarı bir overclock görüntüsü vardır:

9bca5kqjw2m41.png
 
Benim belleklerin normal halinde de yazma hızları attığınız değerlere göre düşük zaten. Yazma hızı dahil bütün değerlerde iyileşme var. XMP profili değerleri:

xpg d60g xmp.png
 
Maalesef AMD sistem kullanıyorsanız bellekler için verdiğiniz paraya acımayacaksınız. Alabildiğiniz en yüksek zar kalitesine yani en düşük latency değerine sahip bellek almanız gerekiyor. Yukarıda paylaştığım resimdeki bellek zamanlamalarına bakarsanız 3.600 Mhz 14.14.14.28 CR 1 zamanlamalarına sahip yani neredeyse alınabilecek en kaliteli bellekler kullanılmış.

Yüksek kaliteli bellek kullanmak şu an mümkün değilse, mevcut belleklerinizin frekanslarını yükseltmektense XMP profillerindeki frekansta voltajlarını artırmak suretiyle CL değerlerini ve diğer zamanlama değerlerini düşürerek yazma hızı ile okuma hızı arasındaki farkı kapatmak. Çünkü yazma hızı okuma hızı kadar hatta bir miktar daha önemli.
 
Tek CCD işlemcilerde (R5 3600/3600X, R7 3700X/3800X) yazma hızının yarı yarıya çıkması normal. AMD'nin açıklamasına göre herhangi bir sorun teşkil etmiyor. Sırf yazma hızının okumaya yakın olmasını görmek istiyorsanız 3900X veya 3950X alabilirsiniz. Buradaki tek önemli husus, gecikme değerini olabildiğince düşürmek. Yüksek gecikme, ilk nesil Ryzen'dan beri var. Burada RAM'i overclocklayıp gecikme süresini düşürmek ciddi bir performans artışı sunacaktır, ayrıca düşük frekanslı bellekler için hayat kurtarıcı bir işlem. Ayrıca yüksek gecikmelerin 4000 ile düzeltildiği söyleniyor, yüksek frekanslı bellekler şart koşulmayacaktır yeni seri ile :)

Memtest86'da overclock yaparken zaman kazanmak için ilk 6 testi yapıp durdurabilirsiniz. Ayrıca 3800-3733MHz için CL değeri biraz agresif geldi, 16'da kalabilen sayılı model vardır herhalde, Samsung B-die varsa voltaja abanarak 14 bile yapabilirsiniz gerçi. Sıradan bellekler için olsun bu lafım :) Bunun dışında fikir oluşması için faydalı olmuş yazı, tekrardan eline sağlık.
 
Maalesef AMD sistem kullanıyorsanız bellekler için verdiğiniz paraya acımayacaksınız. Alabildiğiniz en yüksek zar kalitesine yani en düşük latency değerine sahip bellek almanız gerekiyor. Yukarıda paylaştığım resimdeki bellek zamanlamalarına bakarsanız 3.600 Mhz 14.14.14.28 CR 1 zamanlamalarına sahip yani neredeyse alınabilecek en kaliteli bellekler kullanılmış.

Yüksek kaliteli bellek kullanmak şu an mümkün değilse, mevcut belleklerinizin frekanslarını yükseltmektense XMP profillerindeki frekansta voltajlarını artırmak suretiyle CL değerlerini ve diğer zamanlama değerlerini düşürerek yazma hızı ile okuma hızı arasındaki farkı kapatmak. Çünkü yazma hızı okuma hızı kadar hatta bir miktar daha önemli.
Bütçem doğrultusunda aldığım bellekler bunlar. Bir belleğe yüksek fiyatlar ödemektense o bütçeyi ekran kartı işlemci gibi ana parçalara yatırırım. Ki kullandığım bellekler de 3200MHz CL16. Hynix C-die zara sahip. Samsung B-die kadar olmasa da kaliteli bir zar. Belleklerimden fazlasıyla memnunum. Zaten sistemim oyun amaçlı bir sistem. Yazma hızının bana bir eksisi olacağını düşünmüyorum. Rehberde paylaştığım Cinebench testinde de görebileceğiniz üzere performans artışı var. Aynı şekilde oyunlarda da böyle. Yazma hızının düşük olma sebebini modum cevaplamış zaten.
Tek CCD işlemcilerde (R5 3600/3600X, R7 3700X/3800X) yazma hızının yarı yarıya çıkması normal. AMD'nin açıklamasına göre herhangi bir sorun teşkil etmiyor. Sırf yazma hızının okumaya yakın olmasını görmek istiyorsanız 3900X veya 3950X alabilirsiniz. Buradaki tek önemli husus, gecikme değerini olabildiğince düşürmek. Yüksek gecikme, ilk nesil Ryzen'dan beri var. Burada RAM'i overclocklayıp gecikme süresini düşürmek ciddi bir performans artışı sunacaktır, ayrıca düşük frekanslı bellekler için hayat kurtarıcı bir işlem. Ayrıca yüksek gecikmelerin 4000 ile düzeltildiği söyleniyor, yüksek frekanslı bellekler şart koşulmayacaktır yeni seri ile :)

Memtest86'da overclock yaparken zaman kazanmak için ilk 6 testi yapıp durdurabilirsiniz. Ayrıca 3800-3733MHz için CL değeri biraz agresif geldi, 16'da kalabilen sayılı model vardır herhalde, Samsung B-die varsa voltaja abanarak 14 bile yapabilirsiniz gerçi. Sıradan bellekler için olsun bu lafım :) Bunun dışında fikir oluşması için faydalı olmuş yazı, tekrardan eline sağlık.
Reddit’te 4400MHz CL18 B-die bellekleri 3800MHz CL14’te çalıştıran birini gördüm geçen benim işlemci ile. 4.5GHz OC yapmış işlemciye, R20 testinde 5500 puan almış. Kıskanmadım değil :D
 
Çok teşekkür ederim, dediklerinizi izleyerek sabah saatlerine kadar sıkı testlerle iyi sonuçlar aldım. CPU O. C. rehberi gibi bir kaynak da var mı bilginizde; yabancı da olsa fark etmez CPU'yu da zorlamak istiyorum az.
 

Technopat Haberler

Yeni konular

Yeni mesajlar

Geri
Yukarı