@Jesse Pinkmann
Özet tahminen yaklasik 1.500-1.900 lira arasi zam ile yeni kira bedeli 4 bin kusur olacak kadar zam yapabilir (tbk m. 344). Yeni anlasilan bedeli sakin 1 lira eksik veya 1 gun gec degil zamaninda ve tam olarak yatirim. Doğal gaz sizi ilgilendirmez, demirbastir kendi evine yapiyor size bunun bedelini yansitamaz.
Uzun cevap;
Eger sozlesmeniz 1 Temmuz 2024'ten once bitiyorsa %25 ama anladığım sizin 1 Temmuz'dan sonra bir yiliniz dolmus olacak. Sozlesme suresi dolunca siz kiraci olarak evden cikacaginizi soylemezseniz ev sahibi sizi atamaz, aranızdaki kira sözleşmesi belirsiz sureli kira sözleşmesine döner. O zaman mesela 5 Agustos'ta bitiyorsa her ay aciklanan TÜİK'in enflasyonu da hesaba katilarak 12 aylik ortalama belirlenir (
mesela bak bu haber gibi) yilda bir kere de zam en fazla bu 12 aylik ortalamaya gore yapilir (borclar kanunu m. 344). 5 Ağustos'ta ortalama tam kac olur bilmiyorum ama afaki hadi %65 olsun o zaman 5 agustos 2024'te 2400 olan kira bedeliniz en fazla + 1.590 lira zam ile 3.960 kusur olur (tabii tam sayi agustos ayinda soylenebilir, bu olmaz da 400 lira ustu veya alti da olabilir).
Sozlesmeniz bittiginde yasal olarak bu tahmini 4 bin kusur liradan daha fazla yapamaz ama tabii sozlesme serbestliği ilkesi geregi siz aranizda anlasip bu tahmini 4 bin kusurden daha yuksek bir fiyata da rıza gösterip anlasabilirsiniz. Sizin, kiracinin zevkine kalmis.
Bu konutta 5 agustos 2023 yilindan ta ki 5 agustos 2028 yilina gelene kadar (yani belirli, belirsiz sureli fark etmez neticede 5 yil bu konutta kiraci olarak kaldiysaniz) bu artis orani hep 12 aylik TUF'e ortalamasina gore gerceklesir (bk m
344) yani gene tamamen afaki 5 agustos 2025 yilinda da 12 aylik TUF'e ortalamasi da %65 olsun onceden aylik 4000 lira olan kiraniz 2025-2026 yillari icin aylik +2.600 zam ile 6.600 lira olur gibi duzenle ta ki 5 agustos 2028'e yani 5 yil kiraci olarak kaldiginiz zaman kadar devam eder. 5 yilllik sure dolduktan sonra kiraya veren (ev sahibi) "
kira tespit davasi" acarak hakim o anki durumu, cevre evlerin fiyatini degerlendirip TUF'e oranindan fazla kira bedeline karralastirabilir ama bunu simdilik düşünmenize gerek yok, 4 yil sonra düşünürsünüz.
Eve doğal gaz yapma masrafi sizi ilgilendirmez, demirbastir. Ev sahbi kendi cebinden maarafi karsilar, sizden bunun bedelini isteyemez, kiraniza yansitamaz (
ornek bir haber)
Sizin bilmeniz gereken çok önemli iki husus var. Birincisi aranizda anlaşarak veya TUF'e ust limit olacak sekilde yeniden bir kira bedeli belirlendiği de o bedeli 1 bile gün geç veya 1 lira bile bak 1 lira bile (çünkü böyle örnek bir olay da var) eksik veya geç yatırmayın gününde yatırın, erken yatırmak sorun oluyor mu bilmiyorum tahminen olmuyordur ama gec veya eksik sakin yatırmayın.
İkinci husus da tahliye tahuutnamesi (yani su tarihte cikacagim diye bir sozlesme) size zorla imzalatamaz. Zaten siz halihazırda kiracisiniz ama olmasaniz bile "bunu imzalamazsan evi vermem" diyemezdi ama bu kısmı da pek dusunmenize gerek yok siz zaten kiracisiniz. Olur da tahliye taahhütnamesi imzala falan derse diye söylüyorum o konuda hiçbir hakki yok, 12 aylik TUF'e ortalamasina gore bedeli soylesin veya siz hesaplayin simdiye kadar nasıl odediyseniz o sekilde odemeye devam edin. Bu isin teorik hukuk kısmı.
Teorik hukukta kiraci kraldir, kanun koyucu bu sözleşmede gucsuz taraf, evi olmayan taraf her zaman savunacak sekilde kanunlarimiz düzenlenmiştir cunku siz kanun korumazsa ne yapacak milyonlarca insan sokakta mi yaşayacak.
Teorik hukuk bu ancak pratik hayat gerçeği Blackrawen'in da bahsettigi gibi maalesef insanlarin can ve mal güvenliği yok bu hususu da degerlendirerek kendinizi, huzurunuzu koruyacak sekilde bir orta yolda anlasmaya calisin. Ev sahibine borclar kanunu 344'ten bahsedip yasal ust limit oldugunu, şimdiye kadar kiraniz duzenli ödediğiniz, evi temiz ve hasarsiz kullandiginiz gibi hususlari belirterek anlasma yolunuz oncelikli olsun ama yok anlasmaya gelmiyorsa en azindan önümüzdeki 9 yil boyunca hukuken size bir şey yapamaz (oglum geldi veya evi sattim gibi istisnalar haric), evden cikartamaz, kiraya vermiyorum diyemez. 9 yil sonra hiçbir gerekce gostermeden çıkarabiliyor ama bu da bir kucuk bilgi.
