Bugün sizlerle AMD'nin 2016 da duyurduğu ve 2017 yılında çıkış yapmış olduğu Zen1 mimarisi adı altında sunulan Ryzen işlemcilere bakacağız.
Öncellikle Ryzen işlemciler yeni bir çekirdek motorunu alıp, performans için ince ayar çektikten sonra yüksek bant genişliğine sahip düşük gecikmeli önbellek eklediklerini belirten Mike CLARK, ihtiyaç duyulduğu zaman yüksek performans çıkışı elde edebilmek için mimariyi SMT (Simultaneous Multithreading) ile güçlendirdiklerini de açıklamasına ekledi. Clark ayrıca 14nm FinFET üretim süreci sayesinde daha fazla güç tasarrufunun elde edileceğini de belirtti.
Tabi ki Intel kanadı için pek de Ryzen işlemciler umurlarında bile değildi. Zaten işlemci pazarında çok uzun süredir tekel haline gelen Intel, 2000'li yılların başındaki gibi bir kapışma olabileceğini bile düşünmüyordu. Lakin öyle olmadı. Ryzen işlemciler vaat edilenden de iyi bir şekilde çıkış yapmıştı. Özellikle çoklu çekirdek performansı ve fazlaca çekirdek fazlalığı ile göz dolduruyordu bu işlemciler. Türkiye'de ki kullanıcıları ise daha fazla sevindirecek bir olay da bu işlemcilerin Intel pazarına kıyasla satış fiyatının daha ucuz olacağı idi. Özellikle Intel kullanan ve çoklu çekirdek ve iş üzerine bilgisayar kuracak insanlar aniden gözünü Ryzen işlemcilere dikmişti.
Avantajları: Ryzen işlemciler rakibi karşısında çoklu çekirdek formunda oldukça güçlü durumdaydılar. Fiyatının ucuz olması ve Intel'in stok fanından biraz daha iyi olan bir fanla gelmesi de son kullanıcıyı adeta cezp ediyordu desek yanlış olmaz. Oyun performansı ise ilk etapta yeterli idi. Her türden işlemciye OC yapma olanağı veren AMD bir de üstüne anakart A serisi hariç bütün anakartlarda OC yapma izni vermesi de son kullanıcının takdirini toplamıştır. (Ah Intel keşke sende böyle bir olanak sağlayabilsen bize.)
Dezavantajları: Tek çekirdek performansında hala Intel'in gerisinde olan Ryzen işlemciler bir de stabilizasyon problemi ile karşı karşıyaydı. Öyle ki halen bu problem aşırı minimalde olsa birkaç ufak ayar ile de bu sorun kalkıyordu. Bütçesi iyi olup da oyun bilgisayarı toplayacak kişiler halen Intel'i de bırakamaması ayrı bir problemdi. Ryzen'lerin Intel karşısında ise OC potansiyelleri daha azdı. Bana kalırsa en büyük eksiklik intele göre AMD'nin, kendi yarıiletkenini üretememesidir. Öyleki İntel kendi yarıiletkenini kendisi ürettiği için. Transistör yoğunluğu fazlalığı ile AMD'nin önündedir. Örnek verecek olursak, Intel'in 10Nm ile çıkış yapacak yeni işlemcileri AMD'nin TMSC ile yaptığı 7Nm iletkenine denktir. Bu konuda özellikle ilerleyen yıllarda AMD'nin ciddi bir adım atacağını da düşünüyorum.
Alım gücünün az olduğu ülkelerde Ryzen'lerin satış patlaması yaşandığı bilinen bir gerçektir. Özellikle F/P klasmanında o dönemde bir numara AMD idi. Günümüzde Tek ve çoklu çekirdekte Intel'i geride bırakan AMD artık F/P klasmanından çıkıp ciddi bir fiyat artışına gitmiştir. Günümüzde artık F/P kaidesi AMD için geçerli değildir.
AF Modelleri: Bu modeller 2019'un 4. çeyreğinde çıkış yakalamıştır. Özellikle 12nm yarıiletken mesafesi ile çıkmış olması 1. Nesil Ryzen işlemcilerin 2. Nesil Ryzen işlemcilerin kırpılmış bir model olarak satışa sunulması da herkesi heyecanlandırmıştı. Öyle ki Ryzen 5 1600 AF modeli performans ve sıcaklık olarak neredeyse R5 2600 ile aynı ölçüde boy gösteriyordu. Bir de üstüne 1. nesil işlemcilerin fiyatları da aynı kalması. Son kullanıcı için mükemmel bir olay olmuştu.
Dipnot: Ryzen'lerin çıkış yapması itibari ile geçen süre zarfında Intel tekelliğini yitirmiş ve AMD tıpkı 2000'li yılların başında ki bir CPU yarışının fitilini ateşlemişti. En son çıkan Zen3 mimarisine kadar bu çekişme devam etmiş ve Zen3 mimarisi ile tekrar 2002'deki gibi AMD zirveye tekrar oturmuştur. Zen2 ve Zen3 mimarileriyle de ilgili bir makale yayınlamayı düşünüyorum.
Öncellikle Ryzen işlemciler yeni bir çekirdek motorunu alıp, performans için ince ayar çektikten sonra yüksek bant genişliğine sahip düşük gecikmeli önbellek eklediklerini belirten Mike CLARK, ihtiyaç duyulduğu zaman yüksek performans çıkışı elde edebilmek için mimariyi SMT (Simultaneous Multithreading) ile güçlendirdiklerini de açıklamasına ekledi. Clark ayrıca 14nm FinFET üretim süreci sayesinde daha fazla güç tasarrufunun elde edileceğini de belirtti.
Tabi ki Intel kanadı için pek de Ryzen işlemciler umurlarında bile değildi. Zaten işlemci pazarında çok uzun süredir tekel haline gelen Intel, 2000'li yılların başındaki gibi bir kapışma olabileceğini bile düşünmüyordu. Lakin öyle olmadı. Ryzen işlemciler vaat edilenden de iyi bir şekilde çıkış yapmıştı. Özellikle çoklu çekirdek performansı ve fazlaca çekirdek fazlalığı ile göz dolduruyordu bu işlemciler. Türkiye'de ki kullanıcıları ise daha fazla sevindirecek bir olay da bu işlemcilerin Intel pazarına kıyasla satış fiyatının daha ucuz olacağı idi. Özellikle Intel kullanan ve çoklu çekirdek ve iş üzerine bilgisayar kuracak insanlar aniden gözünü Ryzen işlemcilere dikmişti.
Avantajları: Ryzen işlemciler rakibi karşısında çoklu çekirdek formunda oldukça güçlü durumdaydılar. Fiyatının ucuz olması ve Intel'in stok fanından biraz daha iyi olan bir fanla gelmesi de son kullanıcıyı adeta cezp ediyordu desek yanlış olmaz. Oyun performansı ise ilk etapta yeterli idi. Her türden işlemciye OC yapma olanağı veren AMD bir de üstüne anakart A serisi hariç bütün anakartlarda OC yapma izni vermesi de son kullanıcının takdirini toplamıştır. (Ah Intel keşke sende böyle bir olanak sağlayabilsen bize.)
Dezavantajları: Tek çekirdek performansında hala Intel'in gerisinde olan Ryzen işlemciler bir de stabilizasyon problemi ile karşı karşıyaydı. Öyle ki halen bu problem aşırı minimalde olsa birkaç ufak ayar ile de bu sorun kalkıyordu. Bütçesi iyi olup da oyun bilgisayarı toplayacak kişiler halen Intel'i de bırakamaması ayrı bir problemdi. Ryzen'lerin Intel karşısında ise OC potansiyelleri daha azdı. Bana kalırsa en büyük eksiklik intele göre AMD'nin, kendi yarıiletkenini üretememesidir. Öyleki İntel kendi yarıiletkenini kendisi ürettiği için. Transistör yoğunluğu fazlalığı ile AMD'nin önündedir. Örnek verecek olursak, Intel'in 10Nm ile çıkış yapacak yeni işlemcileri AMD'nin TMSC ile yaptığı 7Nm iletkenine denktir. Bu konuda özellikle ilerleyen yıllarda AMD'nin ciddi bir adım atacağını da düşünüyorum.
Alım gücünün az olduğu ülkelerde Ryzen'lerin satış patlaması yaşandığı bilinen bir gerçektir. Özellikle F/P klasmanında o dönemde bir numara AMD idi. Günümüzde Tek ve çoklu çekirdekte Intel'i geride bırakan AMD artık F/P klasmanından çıkıp ciddi bir fiyat artışına gitmiştir. Günümüzde artık F/P kaidesi AMD için geçerli değildir.
AF Modelleri: Bu modeller 2019'un 4. çeyreğinde çıkış yakalamıştır. Özellikle 12nm yarıiletken mesafesi ile çıkmış olması 1. Nesil Ryzen işlemcilerin 2. Nesil Ryzen işlemcilerin kırpılmış bir model olarak satışa sunulması da herkesi heyecanlandırmıştı. Öyle ki Ryzen 5 1600 AF modeli performans ve sıcaklık olarak neredeyse R5 2600 ile aynı ölçüde boy gösteriyordu. Bir de üstüne 1. nesil işlemcilerin fiyatları da aynı kalması. Son kullanıcı için mükemmel bir olay olmuştu.
Dipnot: Ryzen'lerin çıkış yapması itibari ile geçen süre zarfında Intel tekelliğini yitirmiş ve AMD tıpkı 2000'li yılların başında ki bir CPU yarışının fitilini ateşlemişti. En son çıkan Zen3 mimarisine kadar bu çekişme devam etmiş ve Zen3 mimarisi ile tekrar 2002'deki gibi AMD zirveye tekrar oturmuştur. Zen2 ve Zen3 mimarileriyle de ilgili bir makale yayınlamayı düşünüyorum.
