Mehmettotales
Picopat
- Katılım
- 20 Mayıs 2023
- Mesajlar
- 16
Benlik olgusu
Bu yazı ‘benlik' kavramı üzerine düşüncelerimi bildirir.
Benlik veya varlığın farkındalığı çok uzun dönemlerce filozofların en büyük arayışlarının başında gelmiştir. Ben olduğumuzu bilmek, Benin ne olduğunu bilmek, başkası olmadığımızı bilmek gibi sorunlar bu filozofların en büyük uğraşları içerisindedir. Öncelikle konuya şöyle giriş yapmak istiyorum. “ben nedir?” “ben olduğumun nasıl farkındayım?”
Öncelimle benlik yaşadığının, bu yaşantının anlam yükünün farkındalığında olmakta gizlidir. Farkında olmayan bilemez. Bilemeyen bir -şey- “ben” olduğunu da bilemez bu durumda muhakeme ve farkındalık benliğin farkındalığının en temel prensipleridir. “ben” olduğunu bilmek “ben” olmayan -şeylerin- de “ben” olduğunu bilmekte saklıdır. Yani sadece kendi benliğinizin farkında olmak size bir şey kazandırmaz aynı zamanda başkalarının da “ben” olduğunu bildiğini bilmeniz gerekir. Elinizde siyah yokken beyazın farkını bilemezsiniz. Başkalarının varlığının farkındalığı, kendi varlığınızın farkındalığının anahtarıdır. Peki ben “ben” olmasaydım da başkası olsaydım ne olurdu? Yani kısaca şöyle kendinizin varlığının farkındalığındayken başkasının varlığının içerisinde olmayı düşünelim burada tabii şöyle bir sorunla karşılaşıyoruz; biz kendimiz olduğumuzu bildiğimiz için kendimizin benliğindeyiz o yüzden başkasının benliğinde olsaydık o aslında başkasının benliği değil gene kendi benliğimiz olurdu. İşte bu da yukarıdaki hipotezimi destekler niteliktedir. Biz benliğimizin ölçütüyüz bizim farkındalığımız olmasa benliğimizden söz edilemez. Mesela çocuklar gibi henüz farkındalığı olmayan küçük yaştaki çocuklar benliklerinden bir haberdirler. Bir düşünün ilk ne zaman kendinizi hissettiniz? Çoğu insan 4 veya 5 yaşından önceki anılarını pek hatırlamaz işte bunun nedeni benim kanaatimce benliğin farkındalığında olmamaktır. Bu yazıyı da yazmamdaki en büyük neden olan soruna gelelim “diğer hayvanlar ve insan arasındaki fark neden kaynaklıdır?” öncelikle bu soruya cevabım -konu dahilinde – kesinlikle farkındalık düzeyidir. İnsanoğlu belli bir düzeye kadar- ki bu çok yakın bir geçmiştir- diğer hayvanlardan farksız bir şekilde yaşamını sürdürmüştür. Belirli bir noktada ise bir üst farkındalık seviyesine çıkmıştır işte o seviye “ben farkındalığı” seviyesidir. Bana göre farkında olmanın belli düzeyleri vardır. Bahsettiğim gibi ilk ayrım “ben farkındalığı”'nda olur. Diğer hayvanların bizim gibi olamamasının en büyük nedenlerinden biri insan bebeklerinin farkındalık düzeyinde olup “ben farkındalığı” aşamamış olmalarıdır. Ben farkındalığı aşıldıktan sonra ikinci farkındalık düzeyi daha az yol kat etmenizi ister.
Bu ikinci farkındalık düzeyi ise toplum içerisinde çok şeyin değişmesinin temelidir. Çoğu maymun veya nazaran diğer çok zeki hayvan türleri bu iki farkındalığın arafında kalmıştır. İkinci farkındalık düzeyinin ismi ise “toplumsal-diğer- farkındalık”tır. Bu farkındalık düzeyinde birey kendisinin farkındalığından ziyade diğer birim veya toplumların farkındalığının farkındadır. Bu bireye üst düzey düşünme ve muhakeme yeteneği kazandırır. Birey bu aşamada çokça düşünüp analiz eder. İnsanoğlu bu düzeyde ateşin sıcaklığının farkındalığına varmıştır ve ziyadesiyle onu kullanabileceğinin de farkındadır. Bir sopanın sivrileşebileceğinin farkındadır ve onu kullanır. Zeki diyebileceğimiz diğer hayvan türleri de bu tarz aksiyonları gösterirler ancak bunun farkındalığının farkında olup olmadıklarını bilemeyiz. Bu farkındalık düzeyinden sonra insanoğlu çokça değişir ve yeryüzünün hakimi haline gelir. Bu nedenle diğer hayvanların farkındalık düzeylerinin gelişimi büyük oranda düşer. Bu da şu hipotezimin çıkış kaynağıdır; “bir gezegen veya yaşam parçası üzerinde üstün farkındalığa sahip yalnızca 1 topluluk olabilir.” tabii ki bu evren çok büyük ve bu durumun çiğnenmiş olması gayet olası. İnsanoğlu başka farkındalık düzeylerinin farkına vardıktan sonra tekrardan kendi farkındalığının üst seviyesine geçer bu seviye ise müthiş bir analiz kabiliyeti gerektirir bu düzeye ise “ benliğin analizi” demenin doğru olacağını düşünüyorum. Bu düzeyde ilk sorgulamalar ve felsefe ortaya çıkmaya başlar kişi öncelikle “neden” sorusunu sormayı öğrenir. Neden buradayım? Peki burası da neresi? Bu sorgulamalar diğer benlik düzeylerinde de artarak devam eder ve artık ilk cevaplar gelmeye başlar. “ben varım” bu cevaplarla birlikte artık insanoğlu bir düzey daha atlamıştır. “anlaşılmış farkındalık” ve işte asıl felsefe ve düşünme burada başlar sorular artık yanıtlanmaya veya soruların yanıtları aranmaya başlanmıştır. Devamında sürekli yeni sorular çıkar ve bu durum çok hızlı gelişmeyi ve anlamayı beraberinde getirir. İnsanlar artık bir şeyler ‘yapmaya' başlarlar ve bu yapımlar ilkel yapımlara nazaran daha üst düzeydedir. Keşifler yapılır, sanayi gelişir, bombalar atılır, silahlar patlar. Lakin bu düşünce seviyesinde sorun şudur; sorulan sorunun cevabının farklı gerçeklere çıkmasıdır- ki bakış açısı değişse de gerçek birdir- işte tam da bu durum çatışmalara ve ayrılıklara yol açar. İnsanoğlu halen daha bu farkındalık düzeyinde yüzmektedir. Bana kalırsa bir sonraki farkındalık düzeyi “ tek gerçek farkındalık” düzeyidir. Bu düzeyde artık ayrılıklar olamaz çünkü tek gerçeğin farkındadır bu topluluk ve artık bilinebilecek gerçeklere hakim olmaya başlar. Tip 3 veya üstü var olabilirse tip 3 üstü medeniyet düzeyleri bu farkındalıkta olabilir ve bu düzey için ‘kötü' veya ‘iyi' kavramları yoktur. Bu durumda ahlaktan söz edilemez- aslında bu evrensel ve değişemez ahlakın göstergesidir-ve artık bu düzeydeki topluluklar altdüzey için Tanrı rolünü oynayabilirler. Bir üst farkındalık düzeyi ise kesinlikle bilinemez farkındalık düzeyidir. Bu düzey eğer varsa tamamen Tanrı'ya ait olmalıdır. Yani tanrısal farkındalık düzeyi de denebilir. Bu düzeyde tanrısal varlık var olan veya varolmayan her şeyin varlığının farkındalığındadır ve farkındalığın farkındalığının da üzerinde bir farkındalıkta olmalıdır ki farkındalığı da düzenleyenin o olması gerekir. Bu durumda yazının sonunda farkına varıyoruz ki insanın temelde varlığının nedeni farkındalığıdır ve bu farkındalık diğer hayvanlar ve insan bebeklerinin aralarındaki farkın da temelidir. İnsan tükettiği enerji kadar değil analiz edebildiği kadar, düşünebildiği kadar daha doğrusu farkında olabildiği kadar gelişmiştir. Nice şeylerin farkındalığını kazanmak dileğiyle.
Not: Fazladan farkındalık Tanrı'nın bir insana verebileceği en büyük azaplardandır fazladan farkında olan insanlar için mutluluğun varlığı veya yokluğu önemsiz olmakla beraber çoğu konuda duygusal analiz dışında mantıksal analiz yapıldığından diğerlerine göre daha acımasız veya kabul edilemez sonuçlara çıkılabilir bu durum ise dışlanmalara yol açacağından hayatı oldukça çıkmaza sürükleyebilir.
Son düzenleyen: Moderatör:
