BIOS, İşletim Sistemi ve Sürücü Güncellemeleri

Forumda son günlerde güncellemelerden kaynaklı sistem sorunları hakkında yardım talep edilen konular mevcut bulunmakta. Bu yazıda ortalama kullanıcılar için güncelleme yapılırken dikkat edilmesi gereken detayları anlatmaya çalışacağım.

Hangi güncellemeyi yapıyorsanız yapın sürüm notlarını okuyun, mevcut donanımınız veya kullandığınız yazılım ile alakalı değilse, özellikle X işlemcisi ile alakalı bir Hotfix, veya destek paketi olarak çıkmış bir güncelleme ise ve mevcut sisteminizde X işlemcisi, yazılımı bulunmuyorsa, ayrıca herhangi bir sorun yok ise bu ve benzeri yama güncellemelerini yapmamanızı tavsiye ederim. Kanaatim bu güncellemelerin aceleyle çıkartıldığı ve herhangi bilinmeyen bir sorunu olabileceği yönündedir. Ancak tam sürüm veya "Recomended" olan güncellemeleri yapmanızı öneririm.
Öncelikle BIOS güncellemeleri ile başlayalım, AMD Ryzen sistemler için BIOS güncellemesi yapılacaksa, dikkat edilmesi gereken noktalardan birisi, güncellemek istediğiniz BIOS sürümünde AGESA mikro kodunun güncellemesi olması olacaktır. Intel sistemlerde özel bir isme rastlamadım ancak Intel sistemlerde de Mikro Kod güncellemesi olarak geçiyor.

Windows güncellemelerine kısaca değinicek olursak, Windows 10 dan önceki versiyonlarda mevcut en güncel sürümü kullanmanızı öneririm. Windows 10 için ise İşlemci, Ekran Kartı vb. bileşenlerinizin çıkış tarihinden sonraki bir sürümü kullanmalısınız, örneğin Ryzen 2400G işlemci kullanıyorsanız, Sürüm 1709 versiyonunu kullanmalısınız ki sorun yaşamayın. Alternatif olarak Intel i9 9900K, 9700K gibi bir işlemci için ise Sürüm 1809 versiyonuna güncelleştirme yapmanız gerekiyor. Windows 10 güncelleştirmelerinde, Microsoft artık öncelikle 1803 vb. isimlerle yayınladığı güncellemeler genellikle hotfix ve destek güncellemeleri oluyor, toplu güncelleştirme adına yayınladığı Sürüm 1709, 1809 isimlerle adlandırdığı güncelleştirmeler ise tam sürüm olarak adlandırılabilir. Bu tam sürüm güncelleştirmelerinin yapılmasını tavsiye ederim. Ancak, Windows birçok farklı donanımla birlikte çalışmak üzere tasarlandığı için, donanımlarınızla alakalı olarak arada yayınlanan hotfix güncelleştirmelerini de yapmak zorunda kalabilirsiniz. Sisteminiz ve kullandığınız yazılımlarla ilgili bir sorun yaşamıyorsanız tam sürüm güncelleştirmeleri haricindeki güncelleştirmeleri yapmamanızı tavsiye ederim.

Sürücü güncelleştirmeleri, özellikle ekran kartı sürücüleri için, yeni çıkan oyunlar vb. yazımlılar için hotfix güncellemeleri çıkmakta bu güncellemeleri ilgili oyun vb. yazılımlara sahip değilseniz yapmamanızı öneririm. AMD Radeon tarafında, bazı güncelleştirmelerin "Optional" (Opsiyonel) bazılarının ise "Recomended" (Önerilen) olarak adlandırıldığını görüyoruz. Opsiyonel güncelleştirmeler genellikle yeni çıkan bir oyun vb. yazılımsal sorun için hotfix, veya beta sürücüleri oluyor genellikle, Önerilen güncelleştirmeler ise tam sürüm sürücü güncelleştirmeleridir. Önerilen sürücü güncelleştirmelerinin yapılmasını öneririm. NVIDIA kanadında da NVIDIA sürücülerinin yanına Beta ibaresi ile belirtmekte. Tabi ki burada dikkat edilmesi gereken sürüm notlarını okumak ve mevcut donanımlarınızın güncelliği, örneğin RTX 2070 gibi yeni çıkmış, güncel bir ekran kartı ile hotfix vb. dahi olsa sürücü güncelleştirmelerini takip etmenizi öneririm. Nispeten daha eski bir model ekran kartı kullanıyorsanız, en güncel tam sürüm sürücülere güncelleştirme yapabilirsiniz, herhangi bir sorun yaşar iseniz, bir önceki tam sürüm sürücüye geri çekebilirsiniz.
Gözden kaçanlar, chipset sürücüleri, özellikle dizüstü sistemlerde, performans, batarya ömrü, bluetooth bağlantıları vb. gibi kullanıcı deneyimini doğrudan etkileyebilecek bu sürücülerin temiz bir Windows kurulumu sonrasına yapılması gerekiyor. Ardından, ekran kartı, ses kartı vb. sürücü kurulumlarını yapmakta fayda var.

Mavi ekransız günler dileklerimle.

Dün bilgisayarına 1803 update geldi. Update aldım ve bilgisayar yeniden başlatılacağını söyledi. Kapandı ve güncellemeler yükleniyor %0 da kaldı. Yaklaşık yarım saat bu durumda kaldı ve bende düğmesinden kapattım belki takılmıştır diye. Sonra sistemi geri açtığımda mavi ekranla karşılaştım. (SYSTEM_CRITICAL_FAILED)
Bu hatayı sürekli veriyor ve masaüstüne ulaşamıyordum. Bilgisayarı sıfırlamaya çalışmak yada güvenli mod da çare olmadı bilgisayar açılmıyor hiçbir şekilde. En son CD den tekrar Windows 10 Home 64 bit yükledim ve bütün dosyalarım silindi. Bu yüzden güncelleme alırken dikkatli olmak lazım. Faydalı bir rehber.

Ek olarak belirtmek isterim ki BIOS güncellemesi yaptıktan sonra %10-15 ihtimalle cihaz açılmayabiliyor ve anakart değişmesi gerekebiliyor. Bu durum bazı markalar tarafından kullanıcı hatası kapsamında değerlendirilebiliyor. Bu nedenle Anakart değişim işlemleri garanti dışında yapılabiliyor.

Sizlere önerim ise BIOS güncellemesi yapmadan önce marka ile iletişime geçerek durumu bildirerek BIOS güncellemesi yapmanızdır.