Merhaba. Bu rehberde Clear CMOS işleminin nasıl yapılacağına değineceğiz. Clear CMOS işlemi, anakart üzerindeki, BIOS'un yapılandırma verilerini saklayan hafıza biriminin, fiziksel bir müdahale aracılığıyla sıfırlanması demektir. Bu işlem sonucunda, kullanıcı tarafından daha önce yapılan tüm özelleştirilmiş ayarlar üretici tarafından tanımlanmış varsayılan parametrelere geri döndürülür.
Özellikle sistemin başlatılamadığı ya da BIOS arayüzüne erişimin sağlanamadığı senaryolarda Clear CMOS, yazılım tabanlı “BIOS'u sıfırla” seçeneğine işlevsel bir alternatif oluşturur. Yani yazılım üzerinden erişim mümkün değilse donanımsal bir müdahale yoluyla anakartın belleği sıfırlanır ve sistem yeniden başlatıldığında hatasız, temiz bir konfigürasyonla açılması sağlanır.
Clear CMOS işleminin avantajı, geleneksel yöntemlerde olduğu gibi BIOS pilinin çıkarılmasına ve belirli bir süre beklenmesine gerek kalmadan gerçekleştirilebilmesidir. Ayrıca işlem sırasında sistemin gücünün tamamen kesilmesi de zorunlu değildir. Sistemin kapalı konumda bulunması yeterlidir.
Öte yandan, bütçe dostu veya daha geleneksel tasarıma sahip anakartlarda ise aynı işlev anakart üzerinde konumlandırılmış iki pinin kısa devre edilmesi ile yapılır.
Bu kısa devre işlemi, pinler tornavida gibi iletken bir araçla kısa devre yapılarak veya üretici tarafından sunulan küçük “jumper cap” parçalarıyla birleştirilerek etkinleştirilir. Bu yöntem kullanıcının donanım üzerinde doğrudan etkileşimde bulunmasını gerektirir ve dolayısıyla dikkatli uygulanmadığında, düşük ihtimalle de olsa hatalı temas veya farklı pinlerin yanlışlıkla kısa devre edilmesi gibi riskler barındırır.
Bu farklılıklara rağmen, her iki yaklaşımın da yaptığı temel şey aynıdır. BIOS’un sakladığı konfigürasyon değerlerini fabrika çıkışı varsayılan değerlerine döndürmek.
Üretici firmalar, bu pinlerin tanımlanmasını kolaylaştırmak amacıyla farklı isimler koyuyorlar. Bunları özetlemek gerekirse:
Clear CMOS işlemini gerçekleştirmek isteyen kullanıcının ilk görevi, anakart üzerindeki devre baskısını dikkatlice inceleyerek bu pinleri tespit etmektir. Çoğu durumda üretici tarafından sağlanan kullanım kılavuzu, pinlerin konumunu açık biçimde gösterir.
Bu adımları düzenli ve dikkatli bir şekilde takip ederek, sisteminizdeki BIOS’u güvenli ve başarılı bir şekilde sıfırlayabilirsiniz.
Bu rehber @GKD tarafından hazırlanmıştır.
Özellikle sistemin başlatılamadığı ya da BIOS arayüzüne erişimin sağlanamadığı senaryolarda Clear CMOS, yazılım tabanlı “BIOS'u sıfırla” seçeneğine işlevsel bir alternatif oluşturur. Yani yazılım üzerinden erişim mümkün değilse donanımsal bir müdahale yoluyla anakartın belleği sıfırlanır ve sistem yeniden başlatıldığında hatasız, temiz bir konfigürasyonla açılması sağlanır.
Clear CMOS işleminin avantajı, geleneksel yöntemlerde olduğu gibi BIOS pilinin çıkarılmasına ve belirli bir süre beklenmesine gerek kalmadan gerçekleştirilebilmesidir. Ayrıca işlem sırasında sistemin gücünün tamamen kesilmesi de zorunlu değildir. Sistemin kapalı konumda bulunması yeterlidir.
Clear CMOS işlemi nasıl yapılır?
Bazı anakartlarda Clear CMOS işlemi, kullanıcı deneyimini basitleştirmek ve hata payını minimize etmek amacıyla doğrudan arka giriş/çıkış paneline entegre edilmiş bir buton aracılığıyla gerçekleştirilebilir.
Öte yandan, bütçe dostu veya daha geleneksel tasarıma sahip anakartlarda ise aynı işlev anakart üzerinde konumlandırılmış iki pinin kısa devre edilmesi ile yapılır.
Bu kısa devre işlemi, pinler tornavida gibi iletken bir araçla kısa devre yapılarak veya üretici tarafından sunulan küçük “jumper cap” parçalarıyla birleştirilerek etkinleştirilir. Bu yöntem kullanıcının donanım üzerinde doğrudan etkileşimde bulunmasını gerektirir ve dolayısıyla dikkatli uygulanmadığında, düşük ihtimalle de olsa hatalı temas veya farklı pinlerin yanlışlıkla kısa devre edilmesi gibi riskler barındırır.
Bu farklılıklara rağmen, her iki yaklaşımın da yaptığı temel şey aynıdır. BIOS’un sakladığı konfigürasyon değerlerini fabrika çıkışı varsayılan değerlerine döndürmek.
Üretici firmalar, bu pinlerin tanımlanmasını kolaylaştırmak amacıyla farklı isimler koyuyorlar. Bunları özetlemek gerekirse:
- MSI → JBAT1
- ASUS → CLRTC (bazı modellerde CLR_CMOS)
- Gigabyte → CLR_CMOS ya da CMOS_SW
- ASRock → CLRMOS1
- Biostar → JCMOS1
- EVGA → CMOS_SW
Clear CMOS işlemini gerçekleştirmek isteyen kullanıcının ilk görevi, anakart üzerindeki devre baskısını dikkatlice inceleyerek bu pinleri tespit etmektir. Çoğu durumda üretici tarafından sağlanan kullanım kılavuzu, pinlerin konumunu açık biçimde gösterir.
Clear CMOS işlemi adımları:
- Öncelikle, anakart üzerinde yer alan Clear CMOS pinlerini dikkatlice tespit edin. Bu pinler genellikle birbirine yakın konumlandırılmış iki küçük metal uç şeklinde olur. Kullanım kılavuzundan da destek alarak pinlerin yerini doğru bulduğunuzdan emin olun.
- Ardından, bu iki pin arasına iletken bir metal temas ettirin. Bu işlem için çoğu kullanıcı tornavida benzeri basit bir araçtan yararlanır, ancak uygun boyutlarda bir anahtar da aynı işlevi görür. Burada önemli olan, pinlerin kısa süreliğine birbirine temas ettirilmesi ve devrenin kapanmasıdır. Temas sağlandığında sıfırlama süreci başlamış olacaktır. Bu işlem sonrası LED göstergenin yanıp sönmesi, işlemin başarıyla gerçekleştiğini işaret eder.
- İşlem tamamlandıktan sonra sisteminiz açılmaya çalıştığında, BIOS yapılandırması sıfırlanmış olacağından bilgisayar doğrudan işletim sistemine geçmeyebilir. Bunun yerine genellikle ekranda bir uyarı mesajı ile karşılaşırsınız. Bu noktada klavyenizden BIOS'a girmek için gerekli tuşa basarak BIOS arayüzüne giriş yapmanız gerekir. BIOS'a girdiğinizde tarih, saat ve diğer ayarların fabrika varsayılanlarına döndüğünü göreceksiniz; buradan XMP ayarları gibi kendi ihtiyaçlarınıza uygun düzenlemeleri yeniden yapabilirsiniz ve kaydedip çıktığınızda bilgisayarınız sorunsuz şekilde açılacaktır.
Bu adımları düzenli ve dikkatli bir şekilde takip ederek, sisteminizdeki BIOS’u güvenli ve başarılı bir şekilde sıfırlayabilirsiniz.
Bu rehber @GKD tarafından hazırlanmıştır.
