Giriş.
Bu makale laptop üreticilerinin soğutmayı nasıl dizayn ettiğini ele almakta.
Başarılı bir soğutmaya giden yol deneme-yanılma ve bolca tasarım denemesinden geçmekte.
Gaming laptop için soğutma tasarlama süreçlerinin anlatıldığı bir makale.
Donanımları analiz etmek.
Başarılı bir soğutma için ilk adım analiz.
İşlemci ve grafik kartı tarafından gerekilen TDP karşılaması gereken bir soğutma sistemi hatta daha üstünü karşılaması gerekmektedir.
Yetersiz tasarlanırsa, aşırı ısınma sistemin ömrünü çürütür ve daha düşük performansa sebep olur.
TDP değeri donanım konfigürasyonu önemlidir.
Eğer, çok TDP değeri yüksek donanımlar seçilir ve konfigüre edilirse buna bağlı olarak daha güçlü soğutma tasarlamak zorundasındır.
Yanlış tasarımın bedeli olarak: Müşteri kaybı, performans kaybı, marka imajına zarar.
Kısaca, çok etkisi var kimse ısınan bir cihazı almaz.
Bu yüzden Gaming laptoplar için soğutma tasarlamak önemli bir tasarım meselesidir.
Ar-Ge ve uzun süreç gerektiren tasarım sonucunda güçlü soğutmalı iyi oyun performanslı laptoplar oluşur.
Soğutulması gereken donanım/bileşenlerin analizi.
MSI, markalı bir laptopun soğutmasına bakıyoruz.
Bu laptopun soğutma tasarıma bakmak bize basit bir fikir ve mantık verecek.
Öncelikle, soğutma sadece CPU ve GPU tabanlı değil fark ettiyseniz GPU VRAM ve işlemci çevresi VRM'ler soğutmaya eklenmiş.
Bu sayede işlemci ile ekran kartı değil onları besleyen ve ekran kartı bellekleri soğumakta.
Soğutulan yüzey alanı genişlediği için sıcaklık yayılmakta ve fanlarca kolay bir şekilde halledilmekte.
Beyaz pasif soğutma desteğini anladıktan sonra gelin heatpipeların ne işi yaradığını anlatalım.
Türkçesi: Isı çubuğu.
Isı çubuğu çalışma prensibi ve önemi.
Ana hatlarıyla bir ısı borusu (sarı boru görselden anlamayanlar için) çalışma mantığı.
Devir-daim gibi çalışırlar.
Isınan taraf iç kısmın iç katmanıdır dış katman soğuktur böylece kendi içinde hem ısı aktarımı hem devir daim yaparak soğutma sağlanır.
Daha iyi bir soğutma için üreticiler daha büyük bloklar ekstra özel blok tasarımları veyahut fanın üstünden blok geçirmek gibi çözümler denemektedir.
Çoğu, başarılı olmakla beraber Ar-Ge süreci başarıyla geçerse soğutma tasarım sürecinin önemli bir kısmı tamamlanır.
Fan tasarımı ve konumlandırmak.
Belirtmekte yarar var, yeni fan tasarımları için gelişmiş fan yaprağı tasarımdan pek çok değer analiz edilmekte.
Laptop fanları için en önemli iki değer var CFM ve RPM.
Bu ikisi az olursa ısınma olur fazla olursa fan sesi rahatsız edici olabilir.
Üreticiler fan tasarlarken belli bir ses seviyesini makul gördükleri için genel olarak sese pek takmazlar.
Fanlar laptop kasasının sağ-sol olarak veya üretici bağlı şekilde konumlandırır.
Sağ-sol en çok tercih edilen çift fanlı tasarımdır.
Maliyetinin düşük oluşu ve başarılı bir hava aktarım kanalı açılması ile gayet verimlidir.
Fan yapraklarının önemi, fan yaprakları havayı tutar ve aşağı ve soğutması gereken yere çeker.
Be sayede soğutmanın CFM değeri artar yani, geçirilen hava değeri artar.
Fanların hava çıkışı ve girişi geniş olmak zorundadır.
Aksi durum için sıcaklıklar artabilir.
Ekstra soğutma için yapılanlar.
ASUS, MSI, Acer gibi pek çok oyun taraflı ürün üreten üreticiler sadece fan-termal boru-pasif soğutma desteği kısaca, bu 3'lüye bağlı kalmaz.
Soğutmayı arttırmak için termal ped ve daha kaliteli macun ile daha verimli soğutma olduğu bilinmekte.
ASUS, ROG ailesinin yeni çıkan laptoplarının sıvı metal macun kullandığı bilinmekte.
Soğutma sisteminin tasarlanmasına başlamak
Bütün değerler analiz edilip soğutma elemanlarını anladıktan sonra tasarıma başlanır.
Hava akışı simüle edilir.
Simülasyon sonucu eksik veya yetersiz çıkarsa tasarım gözden geçirilir.
Tasarım simülasyon için başarılı olursa gerçek testler için örnek model (prototip) üretilir.
Sonra örnek model üstünden testler devam eder.
Testlerin tamamlanması ve sonuç.
Testlerin sonucu analiz edilir.
Üretici ve işlemci ile ekran kartı üreticisi tarafından verilen maksimum çalışma sıcaklığı analiz edilir.
Genel olarak üreticiler işlemci 90-100 derece barajını aşmayacak.
Ekran kartları 80-85 üstüne çıkmayacak şekilde tasarlanır.
Bütün testler tamamlandıktan sonra üretime geçilir
Ve artık laptop modelinin soğutması tamamlanır.
Maksimum sıcaklık üreticiye göre değişebilir kriterler tamamıyla üreticiye bağlıdır.
Sonuç.
Tasarımı tamamlanan ve testleri geçen modeller satışa hazırdır.
Soğutma sistemi günümüz laptoplar için önemli bir konudur.
Bu makale laptop üreticilerinin soğutmayı nasıl dizayn ettiğini ele almakta.
Başarılı bir soğutmaya giden yol deneme-yanılma ve bolca tasarım denemesinden geçmekte.
Gaming laptop için soğutma tasarlama süreçlerinin anlatıldığı bir makale.
Donanımları analiz etmek.
Başarılı bir soğutma için ilk adım analiz.
İşlemci ve grafik kartı tarafından gerekilen TDP karşılaması gereken bir soğutma sistemi hatta daha üstünü karşılaması gerekmektedir.
Yetersiz tasarlanırsa, aşırı ısınma sistemin ömrünü çürütür ve daha düşük performansa sebep olur.
TDP değeri donanım konfigürasyonu önemlidir.
Eğer, çok TDP değeri yüksek donanımlar seçilir ve konfigüre edilirse buna bağlı olarak daha güçlü soğutma tasarlamak zorundasındır.
Yanlış tasarımın bedeli olarak: Müşteri kaybı, performans kaybı, marka imajına zarar.
Kısaca, çok etkisi var kimse ısınan bir cihazı almaz.
Bu yüzden Gaming laptoplar için soğutma tasarlamak önemli bir tasarım meselesidir.
Ar-Ge ve uzun süreç gerektiren tasarım sonucunda güçlü soğutmalı iyi oyun performanslı laptoplar oluşur.
Soğutulması gereken donanım/bileşenlerin analizi.
MSI, markalı bir laptopun soğutmasına bakıyoruz.
Bu laptopun soğutma tasarıma bakmak bize basit bir fikir ve mantık verecek.
Öncelikle, soğutma sadece CPU ve GPU tabanlı değil fark ettiyseniz GPU VRAM ve işlemci çevresi VRM'ler soğutmaya eklenmiş.
Bu sayede işlemci ile ekran kartı değil onları besleyen ve ekran kartı bellekleri soğumakta.
Soğutulan yüzey alanı genişlediği için sıcaklık yayılmakta ve fanlarca kolay bir şekilde halledilmekte.
Beyaz pasif soğutma desteğini anladıktan sonra gelin heatpipeların ne işi yaradığını anlatalım.
Türkçesi: Isı çubuğu.
Isı çubuğu çalışma prensibi ve önemi.
Ana hatlarıyla bir ısı borusu (sarı boru görselden anlamayanlar için) çalışma mantığı.
Devir-daim gibi çalışırlar.
Isınan taraf iç kısmın iç katmanıdır dış katman soğuktur böylece kendi içinde hem ısı aktarımı hem devir daim yaparak soğutma sağlanır.
Daha iyi bir soğutma için üreticiler daha büyük bloklar ekstra özel blok tasarımları veyahut fanın üstünden blok geçirmek gibi çözümler denemektedir.
Çoğu, başarılı olmakla beraber Ar-Ge süreci başarıyla geçerse soğutma tasarım sürecinin önemli bir kısmı tamamlanır.
Fan tasarımı ve konumlandırmak.
Belirtmekte yarar var, yeni fan tasarımları için gelişmiş fan yaprağı tasarımdan pek çok değer analiz edilmekte.
Laptop fanları için en önemli iki değer var CFM ve RPM.
Bu ikisi az olursa ısınma olur fazla olursa fan sesi rahatsız edici olabilir.
Üreticiler fan tasarlarken belli bir ses seviyesini makul gördükleri için genel olarak sese pek takmazlar.
Fanlar laptop kasasının sağ-sol olarak veya üretici bağlı şekilde konumlandırır.
Sağ-sol en çok tercih edilen çift fanlı tasarımdır.
Maliyetinin düşük oluşu ve başarılı bir hava aktarım kanalı açılması ile gayet verimlidir.
Fan yapraklarının önemi, fan yaprakları havayı tutar ve aşağı ve soğutması gereken yere çeker.
Be sayede soğutmanın CFM değeri artar yani, geçirilen hava değeri artar.
Fanların hava çıkışı ve girişi geniş olmak zorundadır.
Aksi durum için sıcaklıklar artabilir.
Ekstra soğutma için yapılanlar.
ASUS, MSI, Acer gibi pek çok oyun taraflı ürün üreten üreticiler sadece fan-termal boru-pasif soğutma desteği kısaca, bu 3'lüye bağlı kalmaz.
Soğutmayı arttırmak için termal ped ve daha kaliteli macun ile daha verimli soğutma olduğu bilinmekte.
ASUS, ROG ailesinin yeni çıkan laptoplarının sıvı metal macun kullandığı bilinmekte.
Soğutma sisteminin tasarlanmasına başlamak
Bütün değerler analiz edilip soğutma elemanlarını anladıktan sonra tasarıma başlanır.
Hava akışı simüle edilir.
Simülasyon sonucu eksik veya yetersiz çıkarsa tasarım gözden geçirilir.
Tasarım simülasyon için başarılı olursa gerçek testler için örnek model (prototip) üretilir.
Sonra örnek model üstünden testler devam eder.
Testlerin tamamlanması ve sonuç.
Testlerin sonucu analiz edilir.
Üretici ve işlemci ile ekran kartı üreticisi tarafından verilen maksimum çalışma sıcaklığı analiz edilir.
Genel olarak üreticiler işlemci 90-100 derece barajını aşmayacak.
Ekran kartları 80-85 üstüne çıkmayacak şekilde tasarlanır.
Bütün testler tamamlandıktan sonra üretime geçilir
Ve artık laptop modelinin soğutması tamamlanır.
Maksimum sıcaklık üreticiye göre değişebilir kriterler tamamıyla üreticiye bağlıdır.
Sonuç.
Tasarımı tamamlanan ve testleri geçen modeller satışa hazırdır.
Soğutma sistemi günümüz laptoplar için önemli bir konudur.
Son düzenleme:
