Tek yolu değil ama doğru adımları atıp doğru şekilde kendini geliştirebilirsen şansını en çok yükselten etken iyi bir öğretim hayatı. 2-3 yabancı dili iyi şekilde öğren, okullarını iyi şekilde bitir, öğretim hayatın bitmeden önce istediğin kariyer alanında kendini geliştirmeye devam et ve bir şeyler yapmaya çalış. Bunların hepsini yaptıktan sonra diğerlerine göre şansın çok daha yüksek olacak. Sadece üniversiteyi bitirmeyi marifet sayıp hayatında gelecek planlaması bile yapmamış çoğunluk gibi sonrasında sürünmezsin en azından.
Tam tersine okul o bahsettiklerinle seni ayıran bir olgu. Bahsi geçen kişi %99.99 hiçbir şey olamayacak hayatında, tersi olursan bir şey olma ihtimalin artacak. Zaten sen de öğretim hayatında da kariyer alanında da o tür tiplerin üstüne basarak yükseliyorsun. Hayatı merdiven gibi düşün, her basamakta tökezleyen bir çoğunluk olacak ki kalan azınlık onların üstünden bir üst basamağa geçsin. Sistem böyle işliyor, okullar da bu sistem için ön eleme kurumları sayılabilir. Tabii okul hayatında başarılı olmayıp da yukarıda dediğim gibi kendini dışarıdan geliştirip kariyer alanında başarı gösteren azınlık da yükselme şansı elde edebiliyor.
İş kurmak için bir sermaye gerekiyor, aileden gelecek bir sermaye yoksa da bu sermayeyi kendinin oluşturması gerekecek. En azından ilk başlarda bir şirkette çalışıp birkaç projede kendini kanıtlaman hem işin için birlikte çalışabileceğin bir çevre edinmeni sağlar hem de gerekli sermayeyi oluşturman için bir yöntem. Ayrıca yer aldığın projeler de sana gelecekte ekonomik kredibilite sağlar. Öğretim hayatından hemen sonra kurulan ilk işlerin başarılı olma oranı çok düşük, belli bir temel ve sırtını yaslayabileceğin kişiler edindiğinde kurduğun işin başarılı olma ihtimali daha yüksek.
Sabırlı olmanız lazım, çoğumuz okurken bundan keyif almadık. İyi düzeyde birkaç dil bilen, kariyer alanına çok iyi bir başlangıç yapmış hatta okul devam ederken iş çevresi oluşturmuş, okul bittiğinde küçümsenmeyecek iş tecrübesi edinebilmiş, bunun da üstüne öğretim hayatını sorunsuz atlatmış birinin psikolojik sorunlar hariç süründüğünü henüz görmedim. İstediğini burada bulamayanlar (benim gibi) yurt dışına iş yaparak mis gibi yaşayabiliyor.
Senin jenerasyonun için işler bizimkine göre biraz daha zor ama umutsuz olacak, hele hele kendini geliştirebileceğin imkanları ucundan da olsa veren bir öğretim sistemine burun kıvırmanızı gerektiren bir şey yok. Çalışın, kendinizi gerçekten geliştirin, ot gibi okumak yerine kariyer alanına giriş yapın, diller öğrenin, sosyalleşmeyi maalesef biraz azaltın. Sonunda mutsuz olana pek denk gelmedim. Sözün özü gelecekteki 50-60 yılınızı kurtarmak istiyorsanız bunun en iyi yolu hâlâ 14-15 yıl çalışmaktan (hem öğretim hem gelişim) geçiyor.