Rehber GNU/Linux dağıtımlarında paket yönetimi nasıl çalışır?

İyi akşamlar sevgili Technopat ailesi.

Bugün GNU/Linux'ta paket yöneticilerinin nasıl çalıştığını anlatacağım.

Paket yöneticileri arkaplanda ne yapar?

Paket yöneticileri arasında bu işlemlerin sırası değişebilse ve bazı farklar olsa da paket yöneticileri genel olarak arkaplanda sırasıyla bu işlemleri yaparlar:
  1. Veritabanı kilitli değilse işlem başlatılır. Paket yöneticisi her kullanıldığında veritabanı kilitlenir bu nedenle işlemi bitirmeden yeni paket yöneticisi komutu çalıştıramazsınız. Veritabanının kilitli olduğuyla ilgili hata alırsınız.
  2. Paket yöneticisi hangi paketlerin kurulacağını, kaldırılacağını veya yükseltileceğini inceler.
  3. Belirlenen paketlerin bağımlılıkları aranır.
  4. Kullanıcının istediği paketler indirilir.
  5. Çakışan veya değiştirilmesi gereken paketler tespit edilerek kaldırılır.
  6. Paketin önceki sürümünden kalan dosyalar silinir. Config dosyaları hariçtir.
  7. Veritabanı kilidi yeniden açılır.
GNU/Linux'ta uygulamalar nereye kurulur?

/sbin/
: Root yani yönetici kullanımına sunulan komutlar /sbin/ içerisinde kuruludur. /sbin/ içerisinde kurulu olan paketler bakım ve yönetim için kullanılan önemli komutlardır.

/usr/sbin/ : Daha az öneme sahip bakım ve yönetim komutları burada kuruludur.

/usr/local/sbin/ : Yerel kullanıcı için olan bakım ve yönetim komutları burada kuruludur.

/usr/ : İşletim sistemiyle gelen paketler burada tutulmaktadır. /usr/ dizini eskiden kullanıcı diziniydi ancak /home dizini ortaya çıktığından beri bu amaçla kullanılıyor.

/opt/ : İşletim sisteminden bağımsız, 3. parti programlar burada kuruludur.

/var/lib/flatpak/ : Flatpak uygulamaları bu dizinde kurulur.

/snap/bin/ : Snap uygulamaları bu dizinde kurulur.

Paketin hangi dizine kurulduğu nasıl bulunur?

Bir paketin hangi dizine kurulduğunu öğrenmek için whereis komutunu kullanabiliriz.

Örnek kullanım:



Umarım yeni kullanıcılar için de anlaşılır biçimde anlatabilmişimdir. Aklınıza takılan soruları sorabilirsiniz.

Not: Kısa sürede hangi paket yöneticisinin nasıl kullanıldığıyla ilgili rehberler hazırlayacağım. Onlar bu rehbere göre daha basit anlatıma sahip olacağından dolayı ayrı ayrı yayınlamak istedim.
 
Windows ve Android'te dosyaların nerede saklandığını bildiğim için rahatça istediğime ulaşabiliyordum. Linux'ta da öğrendiğime göre aklıma takılan çoğu şeyi bulabileceğim. Rehber için teşekkür ederim hocam.
 
Yeni başlayan herkesin işini göreceğini düşünüyorum.
Rehber güzel olmuş
 
Rica ederim hocam. GNU/Linux'ta bazı programların farklı dosyaları farklı dizinlere ekleniyor ve bunların kodlarında birbiriyle bağlantıları bulunuyor bu nedenle tek bir dizinde her programın tüm dosyalarını bir arada bulamayabilirsiniz. İşte rehberin sonunda anlatmış olduğum whereis komutu bu noktada yardımınıza koşuyor.
 

Bunun olabileceğini çok önceden fark etmiştim ama rehber kısa ve öz olmuş bilgiye rahat erişilebilir.
 
Paket yoneticilerinin duzgun calisabilmesi icin isletim sisteminin paketleme yapisinin dogru kurgulanmis olmasi gerekir.

Windows'un "msi" ile yapmaya calistigi biraz bu. Debian'in kallavi maintainer guide'i ile sundugu sey
aslinda koca bir mimarlik projesi.

Bu kadar etraflica hazirlanmis bir paketleme sistemi olduktan sonra paket yoneticisinin tek yapmasi gereken dependency analizi yapip gerekli guncellemeleri concurrent sekilde halletmek. O yuzden bir suru paket yoneticisi var Linux sistemlerde. Yapi cok duzenli, bir sey yuklemek ve silmek o yuzden cok rahat otomatize edilebiliyor.

Tum isletim sistemini ve tonlarca programi hatasiz tek bir script ile yuklersiniz default konfigurasyonda bu duzgun mimari sayesinde.

Benzer bir yapi brew ile Mac'de de var.


vs apt:

Kod:
$ apt-cache depends vim-runtime
vim-runtime
  Breaks: vim-tiny
 |Recommends: vim
    vim-athena
    vim-gtk
    vim-gtk3
    vim-nox
 |Recommends: vim-gtk
 |Recommends: vim-gtk3
 |Recommends: vim-athena
 |Recommends: vim-nox
  Recommends: vim-tiny
  Enhances: vim-tiny
 
Paket yöneticileri çok işe yarıyor. Şu an Windows'a geçsem açıkçası .exe uzantılı dosyalarla uğraşmak bana fazla sıkıcı ve uzun gelir. Paket yöneticileri gerçekten hayat kurtarıcı nitelikte.
 
3 yıl önce bilseydim şunu, oynadığım oyunun yedeklerini bulup kişisel PC'ye taşıyabilirdim
 
Elinize sağlık.
 
Bu siteyi kullanmak için çerezler gereklidir. Siteyi kullanmaya devam etmek için çerezleri kabul etmelisiniz. Daha Fazlasını Öğren.…