[İnceleme] Arch Linux kullanıcısının gözünden Debian tabanlı dağıtımlar

Merhabalar.


Şu mesajımı görmüş olanlar 1 hafta boyunca LMDE kullanacağımı biliyorlardı. Fakat Debian, yapmam gerekenleri çok fazla aksattığı için 2 gün zor dayandım. Şu an Artix Linux kullanıyorum.

LMDE 5'i Xfce masaüstü ortamı ile kullandım, Cinnamon değil. Ve dağıtıma ekstra olarak testing deposunu ekleyerek kullandım.

Şu 2 gün içerisinde nasıl bir Debian deneyimi yaşadım bunu anlatacağım.

1-) Sadelik​

Çoğu saf Arch Linux kullanıcısı veya elle kurulan Linux dağıtımlarını kullanan kişiler bilir ki genelde sade bir sistem ortaya çıkar. Bloat dediğimiz fazladan yazılım veya paket barındırmazlar. Ne olacağına tamamen kullanıcı karar verir.

LMDE 5'i ilk kurduğumda gelen programlar cidden çok fazlaydı. 2 veya 3 tane müzik oynatıcısı, GIMP vs. Şu an kaldırdığım paketler aklıma gelmiyor ama bi' hayli paket kaldırmıştım ilk kurduğumda. Debloat ettim denilebilir.

Dağıtımın son kullanıcıya hitap etmesini anlıyorum fakat kurulum esnasında kurulacak olan program ve paketler sorulsa daha güzel olabilirdi. Böylece daha güzel ve stabil bir sistem elde edilebilirdi.

2-) Kaynak kullanımı​

Üzerinde ekstra servisler çalıştığından bilgisayar ilk açıldığında Xfce ortamında 1 - 1.1 GB RAM tüketiyordu. Çalışan servislerin içerisinde mintwelcome, mintupdate, gufw (Firewall) gibi gibi şeyler var. Açıkçası çok fazla şey aynı anda çalışıyor. Bu kadar şeyin çalışmasına gerek var mı bilemedim.

3-) Depolar, paket desteği​

Eksikliğini hissettiğim en büyük şey olabilir. İnsan AUR kullandıktan sonra onun büyüklüğünde bir depo arıyor. Flatpak falan yetmedi yani. edk2-ovmf paketi sanırım depolarda yoktu. Elle derlemeyi denedim fakat derleyemedim. Benden kaynaklı olabilir buna yorumum yok fakat en azından sanallaştırmayı düzgün yapabilseydim . Çeşitli programlar için /etc/apt/sources.list.d klasörüne depo ekliyorsunuz ve bu şekilde kurabiliyorsunuz.

4-) Paket yöneticisi, APT​

pacman'i çok arattırdı. Ve gereksiz yavaş çalışıyor. sudo apt update komutunu girdikten sonra bazen 30 - 40 saniye beklediğim oldu. Upgrade kısmı da hakeza öyle. Paketi aç sonra kur falan. Gerçekten yavaş işliyor.

"Yahu arkadaş, ne gömdün Debian'ı. Hiç mi iyi tarafı olmadı senin için?"​

Benim için hoş bir deneyim olmadı. Ama illaki işine yarayanlar vardır. Burada anlatılanlar benim şahsi görüşlerim. Dünya çapında onaylanmış görüşler değil elbette. Şu 2 gün içerisinde yaşadığım deneyimlerden bunları söylüyorum. Ben olsam yeni Linux dünyasına geçmiş kişilere Arch tabanlı basit dağıtımlar önerirdim. Kaynak bolluğu açısından. Ama Debian'da bir seçenek elbette.

Daha farklı dağıtımları kullanabildiğim kadar kullanıp bu şekilde konu açmayı planlıyorum. Sırada sanırım Fedora olacak. İleri ki zamanlar bir süre kullandıktan sonra hakkında bir yazı paylaşırım. Yazı buraya kadardı.

İyi forumlar.

Pacman'i birakamiyor insan. Elli saat yok install yok remove ugrasmiyorsun. Cakiyorsun -S'yi bitiyor.

Aslında elma ile armut kıyaslaması olmuş. Çünkü minimal base vanilla Arch vs minimal base vanilla Debian değil de kullandığınız distroları kıyaslamışsınız. Zira sadece Debian tabanlı bir örnek ile (LMDE) karşılaşmışsınız. Kullandığınız dağıtımın Debian tabanlı olması onun bütünüyle Debian olduğu anlamına gelmiyor maalesef. "Debian" hakkındaki yorumlarınız sadece denediğiniz dağıtımı kapsar.

1999-2000 yıllarından beri GNU/Linux (ilk distrom Mandrake 6.1) kullanan, başkalarının değimiyle "yazı dolu siyah ekrana bakan" biri olarak inceleme başlıklarını tek tek değerlendirecek olursam;

1) Sadelik
Bu yönden Arch ve Debian zaten çok benzer. İkisini de ellerinizle konfigüre edip ayağa kaldırırsınız. Üzerine koyduğunuz her paket sizin zevkinize özel olur. Sade olup olmaması aslında sizin seçiminiz. Karşılaştırmak lüzumsuz.

2) Kaynak kullanımı
Bu kısım tamamen kullanıcı tercihlerine, özelleştirmelerine ve bir noktada seçilen nihai dağıtıma bağlı. Aksi örnek olarak Debian tabanlı olupta 128 MB RAM'de masaüstü ile çalışan dağıtımlar da mevcut. Q4OS, Slax örnekleri gibi. Bu demek değildir ki biri diğerinden kesin olarak daha fazla kaynak kullanır.

3) Depolar
Bu konuda AUR'un büyük kolaylık olduğu görüşüne bir saf Arch Linux kullanıcısı katılıyorum. Öte yandan karşı tarafta snap, flatpak, appimage ve tabii ki .deb uzantılı paketlerin de yaygın olarak bulunduğu malum. Sadece resmi depoları kıyaslayacak olursak; Debian, özgür yazılım konusunda daha sert bir duruşa sahiptir. Ancak özgür olmayan depolarında özgür olmayan yazılımları da ekstra olarak içerir. Arch ise GNU tarafından tanımlanan özgür olmayan paketlerle ilgili olarak daha hoşgörülüdür ve dolayısıyla kapsayıcıdır.

4) Paket yöneticiler
Size katılıyor ve pacman'in daha hızlı daha rahat olduğunu düşünüyorum. Fakat apt de kesinlike kötü değil. Kötü paket yöneticisi olsa olsa dnf olur. Böyle yavaş bir paket yöneticisi daha görülmemiştir.

5) Wiki
Bu kısmı siz değerlendirmemişsiniz fakat ben eklemek istiyorum. ArchWiki yıllardır binlerce insanın emeği ile geliştirilmiş harika bir wiki'ye sahiptir. Arch kullanan kullanmayan herkesin bakıp okuduğu ve faydalandığı bir kaynak. Hatta bu Arch vs X şeklindeki karşılaştırmaları da yine ArchWiki'de bulabilirsiniz.

ulpian dedi:

Aslında elma ile armut kıyaslaması olmuş. Çünkü minimal base vanilla Arch vs minimal base vanilla Debian değil de kullandığınız distroları kıyaslamışsınız. Zira sadece Debian tabanlı bir örnek ile (lmde) karşılaşmışsınız. Kullandığınız dağıtımın Debian tabanlı olması onun bütünüyle Debian olduğu anlamına gelmiyor maalesef. "Debian" hakkındaki yorumlarınız sadece denediğiniz dağıtımı kapsar.

1999-2000 yıllarından beri GNU/Linux (ilk distrom mandrake 6.1) kullanan, başkalarının değimiyle "yazı dolu siyah ekrana bakan" biri olarak inceleme başlıklarını tek tek değerlendirecek olursam;

1) sadelik.
Bu yönden Arch ve Debian zaten çok benzer. İkisini de ellerinizle konfigüre edip ayağa kaldırırsınız. Üzerine koyduğunuz her paket sizin zevkinize özel olur. Sade olup olmaması aslında sizin seçiminiz. Karşılaştırmak lüzumsuz.

2) kaynak kullanımı.
Bu kısım tamamen kullanıcı tercihlerine, özelleştirmelerine ve bir noktada seçilen nihai dağıtıma bağlı. Aksi örnek olarak Debian tabanlı olupta 128 MB RAM'de masaüstü ile çalışan dağıtımlar da mevcut. Q4OS, slax örnekleri gibi. Bu demek değildir ki biri diğerinden kesin olarak daha fazla kaynak kullanır.

3) depolar.
Bu konuda AUR'un büyük kolaylık olduğu görüşüne bir saf Arch Linux kullanıcısı katılıyorum. Öte yandan karşı tarafta snap, flatpak, appimage ve tabii ki .deb uzantılı paketlerin de yaygın olarak bulunduğu malum. Sadece resmi depoları kıyaslayacak olursak; Debian, özgür yazılım konusunda daha sert bir duruşa sahiptir. Ancak özgür olmayan depolarında özgür olmayan yazılımları da ekstra olarak içerir. Arch ise GNU tarafından tanımlanan özgür olmayan paketlerle ilgili olarak daha hoşgörülüdür ve dolayısıyla kapsayıcıdır.

4) paket yöneticiler.
Size katılıyor ve Pacman'in daha hızlı daha rahat olduğunu düşünüyorum. Fakat apt de kesinlike kötü değil. Kötü paket yöneticisi olsa olsa dnf olur. Böyle yavaş bir paket yöneticisi daha görülmemiştir.

5) wiki.
Bu kısmı siz değerlendirmemişsiniz fakat ben eklemek istiyorum. Archwiki yıllardır binlerce insanın emeği ile geliştirilmiş harika bir Wiki'ye sahiptir. Arch kullanan kullanmayan herkesin bakıp okuduğu ve faydalandığı bir kaynak. Hatta bu Arch vs X şeklindeki karşılaştırmaları da yine Archwiki'de bulabilirsiniz.

Arch compared to other distributions - ArchWiki

wiki.archlinux.org

Genişletmek için tıkla...

Doğru aslında. Debian'ı değil LMDE'i inceledim. Bunun sebebi de saf bir Debian hakkında pek o kadar bilgimin olmaması. Ne paketler, ne başka bir şey. En azından elimin altında hazır bir sistem olsun da onunla kullanayım dedim. Fakat saf Debian kurulumu da (en azından benim için) gereksiz programları yüklüyor, denemiştim sanal makine üzerinde Xfce ortamı ile.

Sadelik ve kaynak kullanımı buna bağlı değişse de genel olarak diğer söylediklerim Debian tabanı için geçerli diye düşünüyorum.

Debian kullanacaksanız masaüstü ortamını kendiniz kurun. Xfce kullanacağım zaman sadece aşağıdaki paketleri kurup üstüne inşa etmek istersem ediyordum.
Debian sitesinden alıntı:

xfce4-goodies is a metapackage that will install many useful plugins and applications related to Xfce. It's a suggested package for standard users that want a complete Xfce desktop experience, however you may have a more "minimal" installation by only installing the specific packages that you want from the list below.

You can search for packages using the xfce4 search term. The "main" Xfce packages are:

• thunar - File Manager for Xfce
• xfdesktop4 - xfce desktop background, icons and root menu manager
• xfwm4 - window manager of the Xfce project
• xfce4-panel - panel for Xfce4 desktop environment
• xfce4-settings - graphical application for managing Xfce settings
• xfce4-power-manager - power manager for Xfce desktop
• xfce4-session - Xfce4 Session Manager
• xfconf - utilities for managing settings in Xfce
• xfce4-notifyd - simple, visually-appealing notification daemon for Xfce

Genişletmek için tıkla...

Kernelginar dedi:

Ve gereksiz yavaş çalışıyor.

Genişletmek için tıkla...

Hizlandirmak icin apt-fast kullanabilirsin. Enazindan daha hizli iner paketler.

433815 dedi:

Hizlandirmak icin apt-fast kullanabilirsin. Enazindan daha hizli iner paketler.

Genişletmek için tıkla...

Bazen kullanılan Depo'un sunucu uzaklığı da etki ediyor. Endeavouros kullanırken yaşamıştım.
Bazı Debian dağıtımlarında kurulacak programları soruyor diye hatırlıyorum.
Ama Arch/ arch tabanlı linux kullandıysanız ve iyi kötü Linux'te orta seviyeye geldiyseniz kolay kolay Debian tabanlı dağıtımlara dönmüyor kimse.