Arkadaşlar bir gen testi yapıp genlerindeki ırk dağılımını öğrenen insanlar var. Bunu nasıl be nerede yapıyoruz? Ücreti çok mu fazla ve çıkan sonuçlar güvenilir mi? Mesela türklük için hangi ölüyü referans alıyorlar? Ya da Türk, Rus diye değil de Orta Asya geni, Avrupa geni diye mi sonuçlar çıkıyor? Öyle bile olsa 2000 bin yıl önce ölmüş bir Orta Asya'lı mı referans alınıyor?
Konu hakkında bilgi sahibi olanlar var mı?
Öncelikle Myheritage gibi dandik markalardan yapmanızı hiç önermiyorum. Myheritage'in daha doğru düzgün örnekleri bile olmadan millet olarak çıkarım yapıyor. Orta asyalı bir adam DNA testi yapınca doğu asya genlerini Moğol-İnuit-Amerikan yerlisi-Japon diye dağıtacak kadar çöp bir test, daha Anadolu yerlisiyle İranlıyı ayırt edemiyor. Bana kalırsa para ve vakit kaybı.
23andMe testi biraz daha güvenilir ancak gene de altyapıları genellikle Avrupalılar üzerinde iyi, Orta asya-Doğu asya-Orta doğu üzerinde çok iyi bir gen dağılımı veremiyor. Zaten genetik testler milletleri gösteremez, milletler sosyal inşalardır ancak milletlerinde coğrafi-genetik kökenleri vardır. Bu testler sizin coğrafi kökeninizi işaret ederler. Genellikle ölçülen 3 ana şey vardır bunlar Otomozal DNA(Gen havuzunuz-ne kadar nereli olduğunuz) Y-DNA(Atababalarınızın kökeni) MT-DNA(Büyükannelerinizin kökeni). Testlerden ayrıca ne kadar Neandertal olduğunuzu veya kelleşme riskinizi, ne kadar kıllı olduğunuzu-olacağınızı vs. birçok şey öğrenebiliyorsunuz. Açıkçası o testlerden Türklük için bir referans yok, bazıları sizi orta çağ Türkleriyle karşılaştırır ancak zaten orta çağ Türkleri karışmış Türklerdir.
Aslında o testlerden ne kadar "Türk" olduğunuzu öğrenmeniz bir hayli karmaşıktır çünkü baktığınızda Türklerin coğrafi kökeni hala tartışmalı bir konudur. Çoğu batılı tarihçi Türklerin Kuzey Doğu Asya kökenli olduğu konusunda hemfikir olsada Türk tarihçileri gördüğüm kadarıyla Türklerin "Güney Sibiryalı" olduğunu söyler ancak güney sibirya her zaman karışmış bir coğrafyaydı adeta Hint-avrupalı avcı toplayıcıların ve doğu asyalı göçebelerin karıştığı bir coğrafyadır. Türklerin Türkmenistan coğrafyasından veya Pontik step-Aral gölünün kuzeyinden çıktığına dair pek destek görmeyen iddialar da bulunmakta.
Bu durumda yapabileceğiniz en kolay çıkarım orta çağ Türklerinin genetik örnekleriyle kendinizi kıyaslamak olur ki bu da ne kadar Türk olduğunuz konusunda kesin bir şey vermez çünkü Orta çağ Türkleri Soğdlar-Toharlar gibi İrani kavimlerle ve orta asyada yaşayan diğer Hint-avrupa kökenli halklarla karışmış durumdadır ayrıca orta çağ Türklerinin genetik örnekleri de birbiriyle çok benzer değildir oranlarda yüksek oynama olabiliyor bir tanesinde çok yüksek doğu avrasya olurken diğerinde çok az olabiliyor. Onlarda çıkan Hint-avrupalılardan gelen genler sizi onlara uzak veya yakın gösterebilir bu size de bağlıdır. Türkler üzerindeki Haplogrup çalışmalarıda bir hayli çeşitlidir çünkü hem ilk Türklerden hem orta çağ Türklerinden hem de modern Türklerden farklı bir çok Haplogrup çıkar bir gruba dominant demek bile zordur. Bazıları J2, R1a-R1b gibi haplogrupları Türklere atfetmek istese de bu açıktır ki bunlar Hint-avrupalılardan geçmiştir. Zaten bugün en çok Avrupalılarda ve Orta doğulularda bulunur. Türkler bugünün orta asyasını ele geçirdiğinde orda ki halkı katletmediler onları Türkleştirdiler yani orta asyada yaşayan bir adam ve onun ataları kendilerini yüzlerce senedir Türk olarak biliyor ancak baba veya anne tarafının kökeni aslında bir hint-avrupalı avcı toplayıcıdan veya çiftçiden geliyor olabilir. Açılan çok az Göktürk-Asya Hun-Avrupa Hun elitlerinin otomozal DNA sında ANA(Antik Kuzey doğu asya) ve sibirya baskın çıkmıştır hatırladığım kadarıyla bazı Chan-yu olduğu düşünülen kişilerin Y-DNA'sı haplogrup N veya C türevi çıkmıştı. Bu örneklerin bu kadar az çıkmasının sebebi başlıca üzerine yapılan çalışmaların yok denecek kadar az olması, açılan Kurganlardaki cesetlerin yakılmış olması ve Kurganların yağmalanmış olması gibi bir çok sebep vardır. Yani testlerden sadece kendinizi önceki ölmüş insanlarla veya şimdiki Türk halklarıyla yakınlık-uzaklık olarak kıyaslayabilirsin.
Orta çağ Türkü dediğimizde ise nereden veya ne zaman çıktığına göre de çok değişir, açıkçası kendinizi kıyaslayabileceğiniz bir Oğuz örneği bile yok. Ne Selçukludan ne de Oğuz yabgudan bir örnek yok sadece tahminler var. Bu yüzden bana kalırsa en iyisi kendinizi günümüzün Türk halklarıyla kıyaslamaktır.
