İyi ve kötüyü nasıl tanımlarsınız?

Toplum genelinde iyiyse iyidir. Başkasına etkisi olmadan kişisel kazanç sağlıyorsa yine iyidir. Başkasına zarar ama bir kişiye fayda sağlıyorsa iyi değildir. Bu ahlaki olarak belirli bir şey bence.
 
İyi yapılınca sana fayda sağlamalı, seni mutlu etmeli. Kötü tam tersi.
Peki faydayı nasıl ölçeceksin? Buna verdiğin cevaba göre pragmatistten objektiviste uzanan geniş bir spektrumda ahlak felsefen değişebilir.
X toplumuna göre kötü olan y toplumuna göre yanlış olur denebilir. Pek tabii de denir hatta. Bu gün pedofili olarak görülen olaylar bundan 200 sene önce gayet normal karşılanıyordu. Örnekler çeşitlendirilebilir.

İnsan hayatı kurtarmak her zaman doğrudur gibi bir sonuca da dinle temellendirme yapmadan varamazsın. Örneğin bir insanı kurtarmak senin çok ciddi zararına olacaksa, hayatını kötü yönde etkileyecekse neden onu kurtarmalısın? Bunu temellendirebilir misin?
 
Kötü nedir bilirim ama, iyi nedir? Hiç karşıma çıkmadı da...
 
Toplum genelinde iyiyse iyidir. Başkasına etkisi olmadan kişisel kazanç sağlıyorsa yine iyidir. Başkasına zarar ama bir kişiye fayda sağlıyorsa iyi değildir. Bu ahlaki olarak belirli bir şey bence.
Öncelikle kazancın ve kaybın objektif bir kriteri yok. Siz bir durum hakkında kişisel kazanç sağlıyor, iyidir derken ben o durumu zararlı olarak görebilirim.

Bunun haricinde ahlak felsefesini "çoğunluğun tiranlığı" üzerine kurmak çok yanlış bir şey bence. Basit bir örnek vermek gerekirse bugün toplumun çok büyük bir çoğunluğu kitap okumayı gereksiz bir şey olarak görmektedir. Acaba bu onu kötü yapar mı? Ayrıca yine toplumun çoğunluğunun ne düşündüğünü ölçmenin objektif genel-geçer bir yolu yok.
 
Ben kültürel farklardan bahsediyorum. Suç unsurlarından değil. Ayrıca günümüz toplumlarından bahsettim. Ona bakarsan bir dönem kız çocuklarının doğumdan sonra öldürüldüğünü de sayabiliriz. Ben bunlardan bahsetmiyorum. Bunlar günümüzde suç teşkil ediyor.
 
İyi, iyidir. Kötü, kötüdür. Daha derine inemem.
 
Ancak soruyu soran arkadaşın x ve y toplumları derken kastettiği ahlakın kişiden kişiye değişiklik göstermesi. Verdiğiniz anekdot da gerçekten güzel bir örnek buna. 600 yılındaki bir Arap'la 2020 yılındaki bir Türk arasındaki iyi ve kötü anlayışının farklılığı insanı hayrete düşürür gerçekten.
 
Bu siteyi kullanmak için çerezler gereklidir. Siteyi kullanmaya devam etmek için çerezleri kabul etmelisiniz. Daha Fazlasını Öğren.…