Doğrusunu paket bakımcısı bilir, ama hikayenin sorumlusunun kapatılmış açık olduğunu düşünüyorum.
Cinnamon, Gnome Shell gibi clutter tabanlı bir pencere yöneticisi kullanıyor. Daha doğrusu Mutter'ın çok eski bir çatalı olan Muffin'i kullanıyor. Yani GPU'nun 3D özellikleriden faydalanıyor.
Eğer GPU sürücüleri (3D hızlandırma) ile ilgili bir sorun yaşanıyorsa, Cinnamon otomatik olarak 2D kipinde çalıştırılıyor. Böyle durumlarda oturum açılırken bir de çökme uyarısı basılıyor bildirimlere. Aslında yaşanan Cinnamon çökmesi yerine, 3D hızlandırma sorunu olmasına rağmen, kullanıcıların ekserisi adresi Cinnamon olarak gösteriyor ya da zannediyor. Orada burada yayılan şehir efsanesinin aslı astarı bu aslında. Peki Cinnamon kaynaklı çökme olmaz mı? Bunun olması da muhtemel, ama Cinnamon oldukça olgunlaşmış bir masaüstü ortamı. 2012 yılından beri geliştiriliyor. GTK ve distro bağımsız bir ortam. Geliştirmeye Gnome Shell'den birkaç ay sonra başlandı. Bu açıdan KDE 5'ten daha olgun ve oturmuş bir yapı. Her sürümde uçuk kaçık değişiklikler yerine, üstüne azar azar eklenerek geliştirmeye devam ediliyor. Bu da kararlı ve tutarlı bir yapı oluşmasına yardımcı oluyor. Linux Mint ekibinin geliştirdiği diğer araçlarda, masaüstü ortamı ve distro bağımsız, bunun için Xapps adlı bir proje yürütülüyor.
Aslında Gnome Shell için çok daha fazla eklenti var. Ama bunların çoğu Cinnamon'da zaten varsayılan olan özelliklere yaklaşmaktan başka işe yaramıyor. GSconnect gibi Cinnamon'da olmayan GS eklentileri de var. Cinnamon'daki bir kaç eklentinin karşılığı da GS'de yok. Gnome Shell kullanıcıların büyük bölümü, masaüstü düzenini eklentilerle Cinnamon'a benzetince mutlu oluyor.
Masaüstü yönetimi açısından Cinnamon, hem KDE hem Gnone Shell'den daha başarılı. Xfdesktop (Xfce'nin masaüstü yönetim aracı) ile başa baş nerdeyse. Xfce'nin yıllardır en beğendiğim özelliklerinden bir tanesi, masaüstü ızgarasıdır. Cinnamon buna yaklaşabilen bir masaüstü yönetimi sunuyor. Izgara aralıklarını belirleyebilme ve Desklet gibi avantajlarla, Xfce'yi geçiyor.
Efektler açısından da Cinnamon oldukça başarılı. Efekt arayüzünden bir çok pencere efektini seçebildiğiniz gibi, bunların gösterim sürelerini de belirleme gibi avantajları var. İsterseniz tüm efektleri kolayca kapatabilirsiniz.
çünkü bunun Cinnamon'u farklıdır diye bir şey yok.
Aslında Gnome Shell için çok daha fazla eklenti var. Ama bunların çoğu Cinnamon'da zaten varsayılan olan özelliklere yaklaşmaktan başka işe yaramıyor. GSconnect gibi Cinnamon'da olmayan GS eklentileri de var. Cinnamon'daki birkaç eklentinin karşılığı da GS'de yok. Gnome Shell kullanıcıların büyük bölümü, masaüstü düzenini eklentilerle Cinnamon'a benzetince mutlu oluyor.
Masaüstü yönetimi açısından Cinnamon, hem KDE hem Gnone Shell'den daha başarılı. Xfdesktop (Xfce'nin masaüstü yönetim aracı) ile başa baş neredeyse. Xfce'nin yıllardır en beğendiğim özelliklerinden bir tanesi, masaüstü ızgarasıdır. Cinnamon buna yaklaşabilen bir masaüstü yönetimi sunuyor. Izgara aralıklarını belirleyebilme ve Desklet gibi avantajlarla, Xfce'yi geçiyor.
Efektler açısından da Cinnamon oldukça başarılı. Efekt arayüzünden birçok pencere efektini seçebildiğiniz gibi, bunların gösterim sürelerini de belirleme gibi avantajları var. İsterseniz tüm efektleri kolayca kapatabilirsiniz.
Bunun Cinnamon'u farklıdır diye bir şey var, olmaz olur mu, farklı tabana Cinnamon entegre ediyorsan aynı araçlar olmaz ve oturum geliştiricinin kendi tercihine göre şekillenir.
Her masaüstü için bu durum geçerlidir, MX Linux neden zirvede, çünkü Xfce oturumunu farklı yapmış, oysa o da Debian tabanlı. Kısaca her yiğidin yoğurt yiyişi farklıdır, aynı masaüstü olsa dahi farklılık illa olacaktır.
SNA 2D hızlandırma yapıyor kardeşim. Ama haklısın kafa karıştırıcı bunlar. Sonradan farkettim Wikipedia'da bile elle tutulur bir bilgi verilmemiş. Herkesin kafasını karıştırıyor belli ki.EXA, UXA, SNA, Glamor (sanırım geliştirme aşamalarına göre böyle sıralanıyordu) bunların tamamı hızlandırma metodu, yani hepsi 3D hızlandırma desteği sahip.
Kullanıcı yapılandırma hataları vb. sebeplerle sistemin vesa, fbdev vb. ile başlayıp, llvmpipe ile (yani yazılımsal olarak) render edilmesinden bahsediyorum. Secureboot kapatmadan Nvidia sürücüsü kurulumu ya da yanlış oluşturulmuş bir yapılandırma dosyasındaki sözdizimi hatası böyle sorunlara neden olabilir. Sisteminde radeon sürücüsü ile çalışan bir GPU varken, yırtılma sorunu vb. bir sorunu çözmek için Intel GPU için bir yapıladırma dosyası hazırlayan bir çok acemi kulanıcıya rastlayabilirsiniz. Ya da tam tersi...
Böyle bir işlemden sonra, Gnome Shell ve Cinnamon masaüstünde sorun yaşanması kaçınılmaz. Gerçi Cinnamon'un fallback kipi işi kurtarıyor. MATE, Xfce gibi masaüstü ortamlarında sadece compositor (birleştirici) çalışmaz.
SNA 2D hızlandırma yapıyor kardeşim. Ama haklısın kafa karıştırıcı bunlar. Sonradan farkettim Wikipedia'da bile elle tutulur bir bilgi verilmemiş. Herkesin kafasını karıştırıyor belli ki.
Evet, 3D yerine donanımsal hızlandırma olacaktı doğrusu.
GS'de hâlâ bellek taşması ve yüksek CPU kullanımı sorunu yaşayanlara rastlayabiliyorsunuz. Cinnamon'da da ara sıra ortaya çıkan ama, Gnome Shell kadar abartılı olmayan bir durum bellek taşmaları. Cinnamon'da uzun süredir de rastlamadım. Ama Gnome Shell'in hemen her sürümünde rastlayabileceğiniz, kapatmakla bitmeyen kronik buglardan. Yüksek CPU kulanımı sorunları ise Cinnamon'da pek rastlanır değil, sadece 2D kipi etkinse gözlemleyebilirsiniz, doğal olarak LLVMpipe ile çalıştığından.
gnome Shell Memory leak, gnome Shell High CPU usage olarak aratınca karşılaştırılamayacak kadar sonuca ulaşmak mümkün. Pek çoğu Java kaynaklı (GJS) sorunlar.
Ayrıca vanilla Gnome Shell çok kullanışsız ve itici. Renklere ve zevklere diyecek bir şeyim yok.
KDE'de Akonadi ve Baloo kaynaklı taşma sorunları oluyor. Çare kapatmak. Akonadi kullanan bir KDE uygulamasını kullanmak zorunda kalırsanız vay halinize.
Otomatik governer değişimi için eklenti kullanmaya gerek yok. Corectrl isimli uygulamayla kolayca uygulama bazlı profil oluşturulabilir. Sistem AMD GPU ise fan hızından, hız aşırtmaya kadar bir dolu seçenek sunuyor. Tanımlanan profiller sayesinde, ilişkili uygulamayı açınca governer değişir, kapatınca varsayılana döner.