Neden müthiş sözcüğü muhteşem bir şekilde kullanılır?

Başlıkta da anlaşılacağı üzere "müthiş" sözcüğü; insanlar tarafından toplumda yanlış bir yere sahip olan, çoğu kişinin anlamını bilmeden yanlış bir şekilde kullandığı ve bu kelimenin doğrusunun tam olarak ne olduğunu sorgulamadığı sözcüklerin bulunduğu bir grupta yer almaktadır. Ayrıca "müthiş" sözcüğü, "muhteşem" sözcüğü ile eş anlamlı olduğu kabul edilerek bir yanlışın üstüne bir yenisini daha ekleniyor. İnternet adreslerinde, haber kanallarında veya oyunlarda bu kelimenin yanlış kullanımına sürekli olarak rastlarız. Peki "müthiş" sözcüğünün anlamı nedir?

Müthiş sözcüğü, Arapça "mudhiş" sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Sıfat olarak; korkuya düşüren, korkunç, dehşetli ve çok rahatsız eden anlamlarına gelir. Yani sözcük anlamlarına baktığımızda olumsuz durumları görüyoruz.

Müthiş.png


Peki "müthiş" sözcüğünü siz veya bir başkası kullanırken, bu durumları belirtmek için mi kullanıyor? Kısa bir cevap verecek olursam, hayır. Bunu daha iyi anlamak için örnekler gösterilebilir.

Haber sayfalarında veya kanallarında, "müthiş" sözcüğü sizce de doğru bir şekilde mi kullanılıyor? Gözlemlediğim kadarıyla hayır. Özellikle canlı yayın sırasında spiker, heyeceanlı ve gurur duyuran bir haberi paylaşmak için "müthiş" sözcüğünü kullanmayı seçiyor. Ayrıca son dakika haberleri olarak yayınlanan haber sayfalarından birkaçı aşağıdaki gibidir.


YouTube üzerinde özellikle dizi önerilerinde veya dizi sahnelerini adlandırırken yanlış bir biçimde kullanılmaktadır.

Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.

Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.

Toplum içerisinde ve internet ortamında, "müthiş" sözcüğünün bu kadar yaygın fakat yanlış bir biçimde kullanmılmasının sebebi nedir? Bana kalırsa, buna yönelik olarak iki çözüm sunulabilir.
  1. "Muhteşem" sözcüğünün kısaltılmış hâlinin "müthiş" olduğunun düşünülmesi.
  2. "Muhteşem" ve "müthiş" sözcüklerinin toplum tarafından eş anlamlı olduğunun düşünülmesi.
"Müthiş" sözcüğünün karıştırıldığı "muhteşem" sözcüğü; Arapçadan direkt olarak Türkçeye geçmiştir. Sıfat olarak, görkemli ve büyük anlamlarına gelir.

Muhteşem.png


Buradan anlaşılacağı üzere, "müthiş" ve "muhteşem" sözcükleri birbirleriye eş anlamlı değildir. Zira kelime kökleri de aynı değildir. Anlam bakımından aynı sınıfta olmadıkları için birbirleri yerine kullanılamazlar. Yani, "müthiş" sözcüğünü "muhteşem" bir şekilde kullanıp kullanmamak sizin elinizde.

Son olarak, cümle içerisinde kullandığınız sözcüklerin anlamlarına dikkat etmeniz gerekmektedir. Özellikle kullandığınız sözcük, toplumun çoğu kesimi tarafından yanlış biliniyorsa...
 
"kullanılan kelimelerin anlamları da sizin için önemli olmuyor, değil mi?"
Mesele benim için önemli olup olmaması değil. Toplum 1 kelimeye hangi anlamı yüklerse onun anlamı o olur. Tanımlar yalnızca sınavlarda karşına çıkarlar. Örneğin: ben çevrim içi oyunlarda hiçbir zaman "mage" "warrior" "drop" "priest" gibi yabancı kelimeler kullanmam. Türkçelerini kullanırım ama insanlar bana bunun için kızarlar, insanlar ne Türkçesini duymak ne de okumak istiyorlar. O şekilde alışmışlar öyle sürmesini istiyorlar. Bunu değiştiremezsin, sadece istediğini yapmayı tercih edebilirsin.
 
Toplum 1 kelimeye hangi anlamı yüklerse, onun anlamı o olur. Tanımlar yalnızca sınavlarda karşına çıkarlar.
İnsanlar tanımların sadece sınavlarda çıkacağını bilerek çalışıyorsa, tam olarak öğrenmemiş oluyorlar. Sınavların sonrasında bir daha o kelimenin gerçek anlamına bile bakmayabilirler. Bu yüzden tüm toplum hep birlikte sözcüğün anlamını bilmeden konuşarak kelimenin anlamını bağlamdan koparıyor. Bunun sonucunda da sözcük, dezenformasyon işleminden geçiriliyor. Dezenformasyon işleminin sonucunda da toplum içerisinde fraksiyon oluşmuş oluyor.
Örneğin ben, çevrim içi oyunlarda hiçbir zaman "mage", "warrior", "drop" ve "priest" gibi yabancı kelimeler kullanmam. Türkçelerini kullanırım ama insanlar bana bunun için kızarlar, insanlar ne Türkçesini duymak ne de okumak istiyorlar.
Fakat belirttiğiniz söcükler, direkt olarak yabancı kelimelerin kullanılması oluyor. Siz burada yabancı kelimelerin direkt olarak çevirilmeden, bir cümle içerisinde kullanılmasından bahsediyorsunuz. Bu konu içerisinde; kökeni ve anlamı tamamen belli olan sözcüklerin, toplum tarafından öğrenilmeden tahrip edilmesinden bahsediyoruz.
O şekilde alışmışlar, öyle sürmesini istiyorlar. Bunu değiştiremezsin, sadece istediğini yapmayı tercih edebilirsin.
Amacım bir anda değiştirmek olmadı ve olamaz da. Çünkü toplumun yaşantısında kullandığı kelimeleri düzenlemek için büyük çaplı bir organizasyon yapılması gerekiyor. Sadece toplum içerisinde yavaş yavaş da olsa bir bilinçlendirme hareketinin olması taraftarıyım.

İsteyen istediği şekilde kullanabilir ama doğrusunu kullanmak yerine doğrusunu öğrenmemek, doğruluktan kaçışı ve ayıplık etmeyi temsil ediyor. Atasözünde denildiği gibi, "Bilmemek ayıp değil, öğrenmemek ayıp." olarak değerlendirebiliriz.
 

Yeni konular

Geri
Yukarı