Olgu, Hipotez, Kanun ve Teori

Programming Language · 19 Şubat 2021

Olgu: Herkes tarafından gözlemlenebilen ve doğruluğu kabul edilen bilgi veya bilgi topluluğu.

Hipotez: Herhangi bir olay hakkında yürütülen fikre (varsayım) denir. Hipotez kanıtlanmayan varsayımlardır. Doğru veya yanlış olabilirler.

Kanun: Bilime dayanarak evrendeki olayları açıklayan bilgi. Kanun olayların nasıl olduğunu açıklar fakat neden sorusu kanun içerisinde aranmaz.

Teori: Bir olayı veya olguyu gözlem ve deneylerle dayanarak açıklayan söz topluluğu. Teori evrendeki olayların veya olguların neden ve nasıl olduğunu bize açıklar.

Temelde insanoğlu her zaman evreni keşfetmek için çalışmalar yapmıştır. Önce varsayımlar yürütmüştür sonra da gözlem ve deneyler ile nasıl gerçekleştiğini açıklamıştır. Sonra açıkladığı bilgi kümelerini yine deney ve gözleme dayanarak teoriler ortaya koymuştur. Bu evre insanoğlunun oluşumundan yok olacağı ana kadar devam etmektedir.

Rashmore · 19 Şubat 2021

Şu evrim sadece bir teori diyenler keşke okusalar ama nerede?

Kanun: İçinde yaşadığımız Evren'in koşulları sabit kaldığı sürece geçerli olan, içeriğini tekrar eden ya da sürdüren, Evren'in var oluşundan ve bu var oluşa bağlı olarak ortaya çıkan, doğadaki olgu (fenomen) ve olayların tümüdür.

Teori (veya kuram), var olan ve bilinen bilimsel gerçekleri kullanılarak, etrafımızdaki olay ve olguların oluş, ilerleyiş, varlık biçimlerine yönelik geliştirilen kapsamlı açıklamalar demektir. Kısaca bir teori, farklı bilimsel gerçekleri birbirine bağlayarak bir olaya getirilen bilimsel açıklama demektir.

Teoriler ile Kanunlar arasında bir üst-ast ilişkisi yoktur! Okullarda okuduğumuzun aksine, hipotezler ispatlanınca teori, teoriler "daha da ispatlanınca" kanun olmazlar, olmamışlardır, olmayacaklardır. "Daha da ispatlanmak" ne demektir? Böyle bir saçmalıktan bahsedilemez.

Dolayısıyla bu açıdan baktığımızda, teorilerin doğa yasaları ya da doğa kanunları ile ilişkilendirilmesinin ancak parça-bütün biçiminde yapılabileceği görülür. Bilimsel gerçekler etrafımızdaki olay ve olguların sadece ne olduklarını açıklarken, teoriler bu farklı doğa yasalarını bir araya getirerek, olay ve olguların neden, nasıl, ne zaman olduğunu açıklar. Bilimde, "Ne?" sorusunu sordukça, etrafımızdaki olayları ve olguları açığa çıkarırız, ancak bunların neden, nasıl, ne zaman olduklarını anlayamayız. İşte etrafımızdaki olay ve olgularla ilgili daha detaylı ve kapsamlı analizleri gerçekleştirebilmek için, onlarla ilgili teoriler geliştirmeli ya da var olan teorileri kullanmalıyız.

Hipotez (İng: hypothesis), bilim dahilindeki anlamıyla, etrafımızdaki olay ve olgulara yönelik sorduğumuz "ne", "neden", "nasıl", "ne zaman" gibi sorulara henüz herhangi bir test/araştırma/deneye dayalı olmaksızın geliştirdiğimiz, test edilebilir ve yanlışlanabilir nitelikte olması zorunlu olan cevaplardır.

Hipotezler, bilimsel yöntem dahilinde test edildiklerinde, doğrulanırlar veya yanlışlanırlar. Ancak bilimsel yöntem dahilinde düzenlenen test düzenekleri, ileri sürülen hipotezi çürütmeye/yanlışlamaya yönelik olmak zorundadır. Çünkü bir soruya verilen cevabın sürekli doğrulanması, hiçbir anlam ifade etmez. Önemli olan yanlışlanmasıdır. Zaten bilimi güvenilir, tarafsız ve her zaman şüpheci kılan yapısı da, bilimsel metottan kaynaklı bu özelliğidir.

Bilimsel Yöntem - 1: Bilim Dahilinde Hipotezler, Kanunlar, Bilimsel Gerçekler ve Teoriler - Evrim Ağacı

Bu yazı dizimizde, günümüzde birçok insanın tam olarak bilemediği ve bilim felsefesinin de oldukça önemli alanlarından biri olan,

evrimagaci.org

bitwise · 19 Şubat 2021

Aslinda Kanun olayi aciklamaz. Sadece varligini gosterir.
Kutlesi olan her cisim evrendeki tum diger cisimleri kutlesi oraninda ceker. -> Kanun.
Neden ceker, nasil ceker vs gibi sorulara cevap icin bkz: Teori.

Bence bizim Turk milletinin bu konuya bakisini en kotu etkileyen sey Turk egitim sistemi. Bilimsel teorilerin ispatlaninca kanun oldugunu zanneden milyonlar yetistirdi beceriksizler.

Olgu, Hipotez, Kanun ve Teori

Ayrıntılı düzenleme

Programming Language

Hectopat

Rashmore

Kilopat

Bilimsel Yöntem - 1: Bilim Dahilinde Hipotezler, Kanunlar, Bilimsel Gerçekler ve Teoriler - Evrim Ağacı

bitwise

Megapat

Benzer konular

Yeni konular

Yeni mesajlar

Gizliliğinize önem veriyoruz