Rehber RAM Overclock

Öncelikle selamlar. Çok fazla istenilen Ryzen 3. nesil için bellek OC rehberi oluşturmak istedim, forumda bununla alakalı pek konu bulamadım. Amacım aslında bu işin mantığını anlatmak. 3. nesil işlemciler için bellek frekansı, gecikme değerleri çok önemli. AMD’nin önerisi gecikmenin 70NS’in altında olması. Bununla alakalı AMD’nin tablosu;

5144B89B-E53B-4F70-AAFC-572F2175A0FC.jpeg


AMD’nin önerdiği bellekler 3600MHz CL16. Ama ülkemizdeki fiyatları malum. Ben XPG D60G 2x8GB 3200MHz CL16 bellekleri kullanıyorum. OC ile 3800MHz 16-19-19-22 1.4V’ta çalışıyor şu an. Stok hali ortalama 72NS gecikmeye sahip iken şu an 64.6ns gecikmeye sahipler. AMD’nin 70’in altının iyi olduğunu söylediğini düşünürsek çok iyi bir değer. Benim belleklerimden %40 daha pahalı olan Trident Z 3600MHz CL16’dan daha iyi performansa sahipler şu an.

746896E9-CF7A-48EC-8897-CA6CE8B36692.png


Burada sizin yapacağınız OC belleğiniz çipleri ve anakartınızla da alakalı. Benim belleğim Hynix CJR çipe sahip. Anakartım Gigabyte X570 Aorus Elite. Siz de belleğiniz çipini öğrenmek isterseniz Thaiphoon Burner programını kullanabilirsiniz. Her belleğin iyi kötü bir OC performansı var, biraz da şans işi. Şimdi öncelikle ben kendi BIOS görüntülerimi bırakayım. Onun üzerinden örnekler vereceğim.

47F177E6-1C93-4703-B2E2-061CA82D6F1F.jpeg


Burada gördüğünüz üzere XMP’yi kapatıyoruz. Manuel olarak benim size önerim ilk başta 3600MHz denemeniz.

BFA7A0BC-23FB-4C32-8B51-5BB3DD78A5F2.jpeg


Benim gecikme değerlerim bu şekilde. Bellekleriniz 3000 veya 3200MHz ise sırasıyla 16-22-22-42 denemeniz (tRCDRD ile tRCDWR değerlerini aynı gibi düşünebilirsiniz. Onun içi ekstradan yazmıyorum). 3000MHz’in altında belleklere sahipseniz de aynı değerleri deneyebilirsiniz. Sistem Boot etmezse CAS değerini 17 deneyin. Olmazsa 18’e kadar düşün. Bu arada denediğiniz değerler çalışmaz, sisteme açılmaz ve BIOS’a da ulaşamıyorsanız korkacak bir şey yok. BIOS pilini çıkarıp geri takarak BIOS’u sıfırlayabilirsiniz. Gecikme değerlerini girdikten sonra bellek voltajını gireceğiz. İlk başta yüksek bir değer olan 1.45V vereceğiz. Bellekler için 1.45V’a kadar sorun yoktur, hatta B-die çiplerin 1.55V’a kadar dayanabildiğini söylerler. Bu değerleri girdikten sonra Memtest 86 ile test ediyoruz. Çok uzun sürmesine gerek yok. İlk 2-3 dakika sorun çıkmazsa Memtest’ten çıkıp tekrar BIOS’a giriyoruz. Değerleri düşürmeye başlayabiliriz. 16-21-21-40'ya da direkt 16-20-20-40 girebilirsiniz. Voltaj aynı kalsın, onu en son ayarlayacağız. Ayarları kaydedip BIOS’tan çıkıyoruz. Memtest’e girip tekrardan birkaç dakikalık test yapıyoruz. Testte sorun çıkmazsa değerleri tekrar düşüreceğiz. 16-19-19-36 deneyin bu sefer ve tekrar test edin. Yine sorun çıkmazsa BIOS’a girip tekrar değerleri düşürebilirsiniz. Fark ettiyseniz CAS değerini düşürmüyoruz. Büyük ihtimal stabil çalışmayacaktır ama yine de CL15 deneyebilirsiniz. En son ulaşabildiğimiz değerlere ulaştığımız zaman Voltajı düşürebiliriz. 1.45V’tan aynı gecikme değerleriyle 1.43V, 1.42V, 1.41V, 1.4V gibi düşebildiği kadar düşün her seferinde Memtest ile test edin. Benim bellekler 3600MHz 16-19-19-36 1.35V yani XMP stok voltajıyla çalışmıştı stabil bir şekilde. Buraya kadar her şey sorunsuz olduysa ve frekans olarak daha da çıkmak isterseniz 3733MHz veya benim şu anki değerim olan 3800MHz’e çıkabilirsin. 3800MHz’in üstünde maalesef ki sistem 2:1 moda geçecek ve gecikme değeri direkt 80NS’lere çıkacak. Yani performans kaybı yaşayacağız. 3600MHz’in üstünde de normalde 2:1 moda geçiyor sistem. Ama FCLK’u manuel olarak ayarlarsanız ve biraz da şanslıysanız sistem 1:1 modda çalışabilir. Çalışmama ihtimali de var, 3600MHz’de yetinin o zaman.

600B1561-D238-4C4C-8A52-09E43DC252B6.jpeg


3733MHz için 1867, 3800MHz için 1900MHz seçiyoruz. Ardından tekrardan gecikme ve voltaj ayarı yapacağız. 3733MHz ve 3800MHz için yine 16-22-22-42 ve 1.45V başlangıç değerlerimiz. Değerleri girdikten sonra Windows’a girip AIDA64 Cache&Memory Benchmark üzerinden belleklerimizin gecikmesini test ediyoruz. 80NS civarındaysa sistem 2:1 moda geçmiştir. İstediğimiz bu değil. Eğer sistem açılmazsa CAS değerini 17’ye yükseltebilirsiniz. Buna rağmen açılmıyorsa şansınıza küs, 3600MHz’e yetinmek zorundasınız. 3600MHz’de yaptığımız gibi tek tek gecikme değerlerini düşüreceğiz. Benim için son değer 3800MHz 16-19-19-36 olmuştu ilk başta. Her seferinde Memtest ile test de yapacaksınız tabii ki. Ardından 3600MHz’de yaptığımız gibi voltajı düşürüyoruz. Ben ilk denediğimde 1.42V’a kadar düşmüştüm. Gecikme değerim 64.6’ya kadar düşmüştü. Bellek frekansının Cinebench R20 üzerindeki etkisi neredeyse 3800X’i 4.4GHz’den 4.45GHz’e OC yapmış kadar (normalde 4.45GHz için 5200 civarı puan alıyorum. Bu fotoğraf eski. 5081 çıkmış o zaman yani 4.4 ile neredeyse aynı, takılmayın ona).

14A9E95F-95FE-4E1B-834A-BEF2CEA7B5D3.png


Ardından bugün yaptığım son testlerimde de 3800MHz 16-19-19-22-42 1.4V değerlerine ulaştım. CAS değerini 15 yapsam bile sistem 16’da çalışıyor her türlü. @Tolga Samet bu konuda yardımcı olursa iyi olur, 3800MHz CL15 fena olmaz :) Arkadaşlar bellek OC dediğimiz şey değerleri gireyim çalışsın tarzı bir şey değil aynı işlemci OC gibi. Tek tek denemeniz lazım, vakit ayırmanız lazım. Gerek var mı yok mu size kalmış. Daha performanslı çalıştırabileceksem stok haliyle kullanmak bana mantıklı gelmiyor. Bu işlemler kolay kolay sisteme zarar vermez. Örnek olarak 1.6V gibi saçma değerler vermediğiniz sürece. Ama bir sıkıntı olma olasılığı da var, sonra benden hesap sormayın :) Bu rehberimde size RAM OC hakkında yardımcı olmaya çalıştım. Uzun bir yazı oldu ama buna değdi diye düşünüyorum. İşin mantığını anlatabilmişimdir umarım. Belli bir frekans, yüksek gecikme ve voltaj değerleri ardından test ederek tek tek voltaj ve gecikme değerlerini düşürmek tek yapmamız gereken. Son halini uzunca Memtest üzerinde test edin. Ben bir kere testin 10. dakikasında ilk defa hata almıştım mesela. Neyse daha fazla uzatmayayım. Sorularınız varsa sorun, cevaplarım. İhtiyacı olanlara bu rehberi yollayabilirsiniz. Ayrıca bütün bunlar hakkında bilgi sahibi olmamda ve benim belleklere OC yapmamda en büyük desteği olan @Tolga Samet ‘e tekrardan teşekkürler.
 
İkinci değeri de 18’e düşürmeye çalış olmazsa uğraşma bence daha. İkincil değerler gözle görülür fark sağlamıyor. Voltaja odaklan, en son aşağı yukarı 1 saatlik bir Memtest yap derim.
Aynen şimdi denedim. Daha düşüremedim aşağı. 19û da 18 yapmaya çalışınca görüntü alamıyorum. Bu değerler ile bırakıcam. Şimdi voltajı 3-4dklık testler işe düşürücem. Stabil bulduğumda 1 saat testte bırakacağım. Teşekkür ederim yardımların için.
@Vorplody Sanıeım voltaj da 1.4v kalacak. 1.39da hata verdi. Böyle kalmasının bi sakıncası olur mu?
 
16-19-12-12-24 1.38V da rahat çalışabilir.
Voltajın 1.4V da çalışması sıkıntı olmaz (Üstüne B-die çipler, daha ne olsun :D uzun vadede eskitir mi bilemem).
 
Aynen şimdi denedim. Daha düşüremedim aşağı. 19û da 18 yapmaya çalışınca görüntü alamıyorum. Bu değerler ile bırakıcam. Şimdi voltajı 3-4dklık testler işe düşürücem. Stabil bulduğumda 1 saat testte bırakacağım. Teşekkür ederim yardımların için.
@Vorplody Sanıeım voltaj da 1.4v kalacak. 1.39da hata verdi. Böyle kalmasının bi sakıncası olur mu?
Sakıncası olmaz benim bellekler 1.41V’ta şuan. 1.45V’a kadar sorun olmaz normal çipler için, B-die 1.55V bile sorun olmaz diyorlar.
16-19-12-12-24 1.38V da rahat çalışabilir.
Voltajın 1.4V da çalışması sıkıntı olmaz (Üstüne B-die çipler, daha ne olsun :D uzun vadede eskitir mi bilemem).
Gecikmeleri düşürmek voltaj ihtiyacını arttırabilir. CL16 CL18’e oranla daha fazla voltaj gerektirir mesela. Her belleklerin voltaj değeri bir olmuyor. Aynı marka model olsa bile silikon kalitesi daha yüksek olan daha düşük voltajla çalışabilir.
 
16-19-12-12-24 1.38V da rahat çalışabilir.
Voltajın 1.4V da çalışması sıkıntı olmaz (Üstüne B-die çipler, daha ne olsun :D uzun vadede eskitir mi bilemem).
😄 Pek fazla etkisi yok diye diğer değerleri çok düşürmek istemedim. Şuan 16-19-18-18-24te voltaj düşürüyorum 😄 Bide düşüremedim tabi, 17ye düşürünce hata aldım bıraktım o yüzden.
Sakıncası olmaz benim bellekler 1.41V’ta şuan. 1.45V’a kadar sorun olmaz normal çipler için, B-die 1.55V bile sorun olmaz diyorlar.
Son değeri 24e çıkarıp düşürüyorum voltajı. 3.-4. Değeri 12 ye düşürmek konusunda siz ne düşünüyorsunuz? Bi etkisi olur mu?
Şu voltajı da biraz düşürüp bırakmak istiyorum yeter artık sanırım 😄 CL15 yapamadık, 16da kalalım böyle.
@Hyakutake_GC @Vorplody 1 Saatlik testin ardından 3600mhz 16-19-18-18-24 1.38v ile bıraktım. Değerler iyi mi kötü mü bilmiyorum, sayısal olarak çok bi fark yok gibi , Cl16 oldu Latency 70in altına düştü. Umarım bi işe yarar da bu kadar uğraştığımıza değer :D




Ek Açıklama 2020-04-12 204117.png
 
Gecikmeleri düşürmek voltaj ihtiyacını arttırabilir. CL16 CL18’e oranla daha fazla voltaj gerektirir mesela. Her belleklerin voltaj değeri bir olmuyor. Aynı marka model olsa bile silikon kalitesi daha yüksek olan daha düşük voltajla çalışabilir.
Bende öyle düşünüyorum ama 2. değerden sonrakiler, voltajı düşürdükçe stabilleşti (Bende öyle oldu).
😄 Pek fazla etkisi yok diye diğer değerleri çok düşürmek istemedim. Şuan 16-19-18-18-24te voltaj düşürüyorum 😄 Bide düşüremedim tabi, 17ye düşürünce hata aldım bıraktım o yüzden.

Son değeri 24e çıkarıp düşürüyorum voltajı. 3.-4. Değeri 12 ye düşürmek konusunda siz ne düşünüyorsunuz? Bi etkisi olur mu?
Şu voltajı da biraz düşürüp bırakmak istiyorum yeter artık sanırım 😄 CL15 yapamadık, 16da kalalım böyle.
@Hyakutake_GC @Vorplody 1 Saatlik testin ardından 3600mhz 16-19-18-18-24 1.38v ile bıraktım. Değerler iyi mi kötü mü bilmiyorum, sayısal olarak çok bi fark yok gibi , Cl16 oldu Latency 70in altına düştü. Umarım bi işe yarar da bu kadar uğraştığımıza değer :D




Eki Görüntüle 534358
Gayet iyi değerler (@Vorplody'nin de bakması gerek).
Latency değerine birşey diyemem ama genel baktığımızda çok iyi.
Az daha uğraşırsanız, ramlerin içinden geçebilirsiniz (B-die olduğundan iyi değerler ama frekansı 3800MHz ye vurup 16-19-10-11-21 1.36V yaparsanız... Birşey demiyorum XD)
 
Bende öyle düşünüyorum ama 2. değerden sonrakiler, voltajı düşürdükçe stabilleşti (Bende öyle oldu).

Gayet iyi değerler (@Vorplody'nin de bakması gerek).
Latency değerine birşey diyemem ama genel baktığımızda çok iyi.
Az daha uğraşırsanız, ramlerin içinden geçebilirsiniz (B-die olduğundan iyi değerler ama frekansı 3800MHz ye vurup 16-19-10-11-21 1.36V yaparsanız... Birşey demiyorum XD)
Yani çipe göre içinden geçmem gerek ama ben pek öyle yapma taraftarı değilim 😄 Sadece somut, gözle görülür bir fark istiyordum stok haline oranla. Ama öyle de bi şey yok gibi bilmiyorum. Bu gece biraz oyun falan oynayıp deniycem, iyisinden ziyade kötü bir etkisi olacak mı diye. Xmp cl18 iken latency 70.8di sanırım. Onu 2 basamak indirebildik 😄
 
Yani çipe göre içinden geçmem gerek ama ben pek öyle yapma taraftarı değilim 😄 Sadece somut, gözle görülür bir fark istiyordum stok haline oranla. Ama öyle de bi şey yok gibi bilmiyorum. Bu gece biraz oyun falan oynayıp deniycem, iyisinden ziyade kötü bir etkisi olacak mı diye. Xmp cl18 iken latency 70.8di sanırım. Onu 2 basamak indirebildik 😄
Zaten 16 inebileceğiniz sınır değer diyebiliriz (15 te olur ama ince ayarlar gerek, diğer gecikmeler).
Siz yinede voltajı tekrar 1.45V çıkarıp 16-19-11-11-21 deneyiniz. Olursa voltajı 1.38V ye indirip sonra 2 daha düşün.
 
Zaten 16 inebileceğiniz sınır değer diyebiliriz (15 te olur ama ince ayarlar gerek, diğer gecikmeler).
Siz yinede voltajı tekrar 1.45V çıkarıp 16-19-11-11-21 deneyiniz. Olursa voltajı 1.38V ye indirip sonra 2 daha düşün.
Voltaj 1.4 ile tek tek 17ye düşmeye çalışmıştım hata vermişti. 22den 21e düşürünce de hata almıştım o yüzden bırakmıştım uğraşmayı. CL haricindeki değerlerin öyle pek bi etkisi olmuyormuş sanırım. O yüzden tekrar uğraşmam galiba ya yoruldum çünkü 😄 Baktım kafama takılıyor denerim.
Dayanamadım denedim. Görüntü alamıyorum. Daha uğraşmamak en iyisi 😄
@Vorplody Şu (latency) gecikme değerini bi ben düşüremedim adam akıllı sanırım. 68-69 civarı genelde. Bunu düşürmek için ne yapabiliriz ? ve ya daha düşmeli mi ?
 
Voltaj 1.4 ile tek tek 17ye düşmeye çalışmıştım hata vermişti. 22den 21e düşürünce de hata almıştım o yüzden bırakmıştım uğraşmayı. CL haricindeki değerlerin öyle pek bi etkisi olmuyormuş sanırım. O yüzden tekrar uğraşmam galiba ya yoruldum çünkü 😄 Baktım kafama takılıyor denerim.
Dayanamadım denedim. Görüntü alamıyorum. Daha uğraşmamak en iyisi 😄
@Vorplody Şu (latency) gecikme değerini bi ben düşüremedim adam akıllı sanırım. 68-69 civarı genelde. Bunu düşürmek için ne yapabiliriz ? ve ya daha düşmeli mi ?
Etkisi azıcık oluyor (Yazma değeri 50.000 ya, 3. 4. ve 5. değerleri aşağı çektiğiniz de 53700 felan oluyor, diğer değerlerede bakmak lazım).
Latency değerinin azda olsa düşmesi için, voltajı ve diğer gecikmeleri(CL den sonrakiler) olabildiğince düşürmek lazım.
Tabi en çok CAS(CL) değeri düşürecektir ama orayı düşüremediğimizden, açığı diğer değerler ile azıcıkta olsa kapatabiliriz.
Konuma göz atmanızı rica ederim (Konumu verdiğim sayfadan itibaren, konu bitimine kadar göz gezdirin. Değerler pc açıldıktan ilk 3 dk içerisinde ki test değerleri. Gecikmeleri düşürmüşüm ama oluşan farklara dikkat edin, kararınızı verin.):
 
Etkisi azıcık oluyor (Yazma değeri 50.000 ya, 3. 4. ve 5. değerleri aşağı çektiğiniz de 53700 felan oluyor, diğer değerlerede bakmak lazım).
Latency değerinin azda olsa düşmesi için, voltajı ve diğer gecikmeleri(CL den sonrakiler) olabildiğince düşürmek lazım.
Tabi en çok CAS(CL) değeri düşürecektir ama orayı düşüremediğimizden, açığı diğer değerler ile azıcıkta olsa kapatabiliriz.
Konuma göz atmanızı rica ederim (Konumu verdiğim sayfadan itibaren, konu bitimine kadar göz gezdirin. Değerler pc açıldıktan ilk 3 dk içerisinde ki test değerleri. Gecikmeleri düşürmüşüm ama oluşan farklara dikkat edin, kararınızı verin.):
Hocam demin Chrome dayken mavi ekran verdi pc. Ben de tüm ayarları sıfırlayıp yine Xmp modunu açtım. Uğraşamam öyle hata falan 😄 bi inceliyim ama konuyu.
 

Geri
Yukarı