Ülkemiz özellikle şu günlerde alım gücünün yerlerde süründüğü bir ülke. Son dönemde artan fiyatlar ve TL'nin değerinin de düşmesiyle birlikte insanların üst seviye oyuncu dizüstü bilgisayarı alabilmesi gittikçe zorlaşıyor. Bu durum da beraberinde bazı sorunlar getiriyor: iş amaçlı yapılan ucuz cihazları alıp onlarla oyun oynamak ve sonuçta da cihazın kısa sürede arızalanması.
15 yıldan beri soru cevaplıyorum ve en sık gördüğüm manzaralardan birisi şu: İnsanlar GT 740M GPU'lu laptoplarla oyun oynamaya çalışıyor. Öte yandan bu durum, oyun amaçlı üretilmeyen bu cihazlarda GPU arızasına yol açıyor.
Aşırı Isınma
Giriş seviyesi laptoplar oyun oynatmak için tasarlanmadıkarından üst düzey bir soğutma ile gelmiyorlar. Çoğunda çift fan bile yok. Garibim tek fan hem CPU hem de GPU'da oluşan havayı ortadan kaldırmak için canla başla uğraşıyor. Normal şartlarda bile cihazı ancak soğutabilen bu sistem oyunlarda yetersiz kalıyor ve doğal olarak GPU aşırı yüksek sıcaklıklara çıkıyor.
Aşırı yüksek sıcaklıklarda GPU ile anakart (PCB) arasındaki lehimler erime kıvamına geliyor. Kullanıcı daha sonra yatmaya yakın bilgisayarın soğumasını beklemeden oyunu kapatıp ardında da cihazı kapatınca anakart ile GPU aynı hızda soğumadığı için aradaki lehimlerin bazıları kopuyor/kayıyor.
Reballingden Hayır Gelmez
Anakart ile temas sıkıntısı yaşayan GPU'larda şöyle sorunlar baş gösteriyor:
Lakin BGA Rework makinasında yapılan iş genelde fabrikada bu işlemi tamamen otomatik, lazer ölçümlü hassasiyet ile yapan makine kadar iyi olmayabiliyor. Bu durumda da reballing yapılan GPU, 6 ay içinde tekrar aynı sorunları çıkartabiliyor.
Astarı Yüzünden Pahalı
Bu terimi de uzun zamandır yanlış kullanıyormuşum... Efenim olayın mantığı şu: elinizdeki eski bilgisayrın ikinci el değeri zaten 500 TL. İçinde var 2. veya 3. nesil miadını doldurmuş işlemci. GPU desen "abi yeter artık bana oyun yüklemeyin" diye isyan eder hale gelmiş. Soğutma sistemi köşede ağlıyor. Şimdi bu sistemi tamire verip 250 TL reballing masarfı yapmanın hiçbir manası yok. 6 ay, bilemedin 1 yıl sonra sorunun nüksetmesi olası.
Hepsini geçtim, cihaz zaten ömrünü doldurmuş. Şu vakitten sonra o cihazın harici GPU'sunu ebedi uykuya daldırıp dahili Intel ile internette sörf yapmak en mantıklı seçim bana göre. Biliyorum, yeni cihazlar artık en az 3000 TL'den başlıyor ama acı gerçek bu.
Tavsiyen nedir?
15 yıldan beri soru cevaplıyorum ve en sık gördüğüm manzaralardan birisi şu: İnsanlar GT 740M GPU'lu laptoplarla oyun oynamaya çalışıyor. Öte yandan bu durum, oyun amaçlı üretilmeyen bu cihazlarda GPU arızasına yol açıyor.
Aşırı Isınma
Giriş seviyesi laptoplar oyun oynatmak için tasarlanmadıkarından üst düzey bir soğutma ile gelmiyorlar. Çoğunda çift fan bile yok. Garibim tek fan hem CPU hem de GPU'da oluşan havayı ortadan kaldırmak için canla başla uğraşıyor. Normal şartlarda bile cihazı ancak soğutabilen bu sistem oyunlarda yetersiz kalıyor ve doğal olarak GPU aşırı yüksek sıcaklıklara çıkıyor.
Aşırı yüksek sıcaklıklarda GPU ile anakart (PCB) arasındaki lehimler erime kıvamına geliyor. Kullanıcı daha sonra yatmaya yakın bilgisayarın soğumasını beklemeden oyunu kapatıp ardında da cihazı kapatınca anakart ile GPU aynı hızda soğumadığı için aradaki lehimlerin bazıları kopuyor/kayıyor.
Reballingden Hayır Gelmez
Anakart ile temas sıkıntısı yaşayan GPU'larda şöyle sorunlar baş gösteriyor:
- Ekranda çizgiler ya da garip renkler
- Oyunların aniden çökmesi ve genelde DXGI ERROR DEVICE REMOVED/HUNG gibi hatalar
- Sürücü kurulumu sonrası donma veya mavi ekran
- Sürücü kurduktan sonra açılmayan Windows
- Windows açılışında siyah ekrana düşme vb.
Lakin BGA Rework makinasında yapılan iş genelde fabrikada bu işlemi tamamen otomatik, lazer ölçümlü hassasiyet ile yapan makine kadar iyi olmayabiliyor. Bu durumda da reballing yapılan GPU, 6 ay içinde tekrar aynı sorunları çıkartabiliyor.
Astarı Yüzünden Pahalı
Bu terimi de uzun zamandır yanlış kullanıyormuşum... Efenim olayın mantığı şu: elinizdeki eski bilgisayrın ikinci el değeri zaten 500 TL. İçinde var 2. veya 3. nesil miadını doldurmuş işlemci. GPU desen "abi yeter artık bana oyun yüklemeyin" diye isyan eder hale gelmiş. Soğutma sistemi köşede ağlıyor. Şimdi bu sistemi tamire verip 250 TL reballing masarfı yapmanın hiçbir manası yok. 6 ay, bilemedin 1 yıl sonra sorunun nüksetmesi olası.
Hepsini geçtim, cihaz zaten ömrünü doldurmuş. Şu vakitten sonra o cihazın harici GPU'sunu ebedi uykuya daldırıp dahili Intel ile internette sörf yapmak en mantıklı seçim bana göre. Biliyorum, yeni cihazlar artık en az 3000 TL'den başlıyor ama acı gerçek bu.
Tavsiyen nedir?
- Oyun oynadıktan sonra cihazını hemen kapatma. En azından 10 dakika fanlar boşta çalışıp cihazı soğutsun. Varsa fanları Turbo moda alıp öyle soğut.
- Cihazının en az iki yılda bir soğutma sistemini temizle ve termal macununu yenile.
- Özellikle oyun oynarken cihazı hava alabilecek bir yere konumlandır.
- Oyunlarda fanı mümkünse Turbo moda al.
- Sürücülerini güncelle. Bu hem performans hem de güvenlik için önemli.
- Voltaj azaltma (Undervolting) veya frekans düşürme (underclocking) gibi yöntemlere göz at.
ABD'de yaşan bir insan 3000 para verdiğinde daha piyasaya çıkmamış, 300 Hz ekranlı, 10. Nesil işlemcili, RTX 2080 SUPER grafik işlemcili Zephyrus S15 alabiliyorken neden ben aynı cihaza 30.000 para vermek zorundayım diye insanın bir durup düşünmesi lazım değil mi? Neyse... Boşver...
Son düzenleme: