Bugün bir yazıda çözünürlüğü ne kadar artırırsak ekran kartının yükünü o kadar artıracağını, işlemcinin yükünü de o kadar azaltacağını öğrendim. Peki Render Scale'i artırdığımızda hangisine biner? Ekran kartına mı yoksa işlemciye mi? Üstelik Render Scale'i artırmak birinin yükünü artıracağı gibi diğerinin yükünü azaltır mı?
Render'ın kelime anlamı: gerçek kılmak, resmetmek, canlandırmak.
Scale: ölçek.
Render Scale: kısaca çözünürlük
Bir oyunda işlemci ve ekran kartı, görüntü oluşturma konusunda sıkı sıkıya birbirine bağlıdırlar. Önce işlemci yapılacak hesapları yapar (yapay zeka, oyun mantığı, fizik hesapları gibi), daha sonra bir sahne tarifi oluşturur ve bu tarifi ekran kartına yollayarak çizmesini ister. Ekran kartı da ayarlar doğrultusunda (çözünürlük ve diğer ayarlar) bu görüntüyü çizer (render'lar).
Bu hesap yapma ve görüntü üretme işlemlerinde hangi donanım %100'e ilk ulaşırsa oyunun hızını o belirlemiş olur. Diyelim ki işlemci %100 hıza ulaştı ve daha fazla hız arttıramıyor, bu durumda ekran kartı işlemciyi beklemeye başlar ve potansiyelinin altında çalışır. Diyelim ki ekran kartı %100'e ulaştı, bu sefer de işlemci ekran kartını beklemeye başlar.
Bir oyunda FPS'i sınırlayarak iki donanımın da %100'e ulaşmadan çalışmasını sağlamak mümkündür. Ancak illa ki donanımlardan birisi %100'e ulaşacaksa bunun ekran kartı olması daha sağlıklıdır. Çünkü arka planda devam eden diğer Windows işlemleri için bir miktar işlemci gücü rezerve etmekte fayda vardır.
Başka bir deyişle; ekran kartı %100'e ulaşınca oyun yavaşlar, işlemci %100'e ulaşınca her şey yavaşlar.
Sizin okuduğunuz yazının hatası da burada yatıyor. Bir çok kişi çözünürlüğü arttırınca ekran kartının yükünün artacağını doğru tahmin ediyor ancak işlemcinin yükünün azalacağını düşünüyorlar. Halbuki çözünürlük ile işlemcinin doğrudan bağlantısı yoktur, çözünürlük ekran kartını ilgilendirir.
Şöyle bir örnek verelim;
bir oyun sahnesi olsun elimizde. Bu sahneyi 1920x1080p çözünürlükte;
işlemcimiz saniyede 100 defa çizecek güçte,
ekran kartımız saniyede 170 defa çizecek güçte olsunlar.
Bu sahne, saniyede 100 defa çizilir. Çünkü işlemcimiz en fazla 100 defa çizebilecek kadar güçlüdür, ekran kartı da onu bekler (potansiyelini tam kullanamaz, çünkü işlemciden yeterince hızlı "çiz" komutu gelmemektedir.). Bir ölçüm yazılımı kullanılırsa işlemcinin o an %100, ekran kartının da %59 yükle çalıştığını gösterecektir.
Aynı sahneyi 2560x1440 çözünürlükte çizdirelim. Bu sefer çözünürlük sayısı 1.78 kat arttı. (render scale = 1.33).
İşlemcimizin potansiyeli = hala 100,
ekran kartımızın bu çözünürlükteki potansiyeli = 170/1.78 = 95.5.
Bu sefer oyun 95.5 FPS ile çalışır. Bu sefer işlemci ekran kartını beklemeye başlar. Ekran kartı kullanımı %100'dür. Ekran kartımız güç sınırına ulaşmıştır. İşlemci kullanımı ise %95 olarak görülecektir.
***
Dikkat ettiyseniz, çözünürlüğü arttırarak işlemcinin sınıra ulaştığı senaryodan ekran kartının sınıra ulaştığı senaryoya geçtik. Bu sayede %100 ile sınıra ulaşan işlemci kullanımı %95'e indi. Bunu bir çok kişi "işlemcinin işi azaldı" ya da " oyunun işlemciye bindirdiği yük azaldı" şeklinde yorumluyor/zannediyor. Halbuki tek bir sahnenin işlemciye bindirdiği yük hala aynı. İşlemci hala aynı hesapları yapıyor. Sadece ekran kartının yükünü aşırı derecede arttırdığımız için işlemcimiz onu beklemek zorunda kalıyor.
Bu detayı doğru anlamak şu yüzden önemli; bazen bir oyunda işlemci limitinden dolayı diyelim ki 45 FPS'i geçemiyorsunuz (bir donanımın yetersizliği yüzünden belirli bir FPS değerinin üzerine çıkamama haline "darboğaz" deniliyor). İlk yapılan yorum; "çözünürlüğü arttırayım da FPS artsın" şeklinde oluyor. Bu mümkün değil. 45 sizin üst çizginiz.
