Tarihte 150 milyon kişiyi öldüren virüs; Veba

Tarihteki en ölümcül virüs olarak bilinir. Ne öncesi ve ne sonrasında bu kadar büyük etkisi olan bir virüs henüz keşfedilmemiştir. Avrupa'da her 3 insanda 1 görülmüştür.



Veba, Yersinia pestis adındaki bakteri tarafından oluşturulan enfeksiyon hastalıklarına verilen genel isimdir.

Antik Çağlar'dan itibaren tanınmış bir hastalıktır. Lakabı ¨Kara Ölüm¨dür. Orta Çağ'da 1347-1353 arasında, Avrupa nüfusunun üçte birinin kaybedilmesinden sorumludur. (Ayrıca bu hastalık 1347-1348 yılları arasında Venedik nüfusu 130.000 iken 70.000'e düşmesine neden olmuştur.) Modern antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Gelişmiş ülkelerin tamamında ve gelişmekte olan ülkelerin pek çoğunda ortadan kaldırılmış olmasına rağmen Asya ve Afrika kıtalarının bazı bölgelerinde hâlen görülebilmektedir.

Kendini 4 şekilde gösterebilir:

1. Bubonik
2. Septisemik
3. Pnömonik
4. Gastro-intestinal

Bulaşıcı ve öldürücü bir hastalıktır. Vebanın farelerden bulaştığı kanısı yaygındır, ancak gerçekte bakteriyi yayan bir tür piredir ve fareler de bu hastalığın kurbanıdırlar. Tarihte veba salgınlarından önce şehirlerde büyük miktarda fare ölümlerinin meydana geldiği görülmüş, ölü farelerle temas eden insanların, pire ısırması nedeniyle bu hastalığa maruz kaldıkları tespit edilmiştir.

Hastalık, mikrop kapıldıktan 2-8 gün içerisinde kendini gösterir. Hastada aniden başlayan baş ve sırt ağrıları, ateş, titreme, kusma, nefes darlığı, halsizlik, deri lekeleri, burun kanaması, kan tükürme, kasık ağrıları ve devamlı dalgınlık görülür.

Dili de kahverengi ve kurudur. Yapılacak ilk iş hastayı tecrit etmektir. Çevresindeki sağlıklı kişiler koruyucu aşı olmalıdır. Bugün için önemi olmayan ve eski devirlerde de olduğu kadar çok görülmeyen bu hastalığın tedavisi için geç kalmadan sağlık kuruluşlarına haber vermek gerekir.

'Hıyarcıklı veba' ('bubonik veba') veba hastalığının en yaygın biçimidir. Hastalığa Yersinia pestis adı verilen enterobakteri neden olur. Bakteri vücuda girdikten sonra 3 ila 8 gün içinde etkisini gösterir. Belirtileri, yüksek ateş, üşüme duygusu, başağrısı, ishal ve bubo adı verilen, lenf bezi şişmeleridir. Deri altında ve iç organlarda kanama başladığı zaman da, akan kanın birikmesi sonucu ciltte siyah lekeler oluşur.

Geçmişte belirli dönemlerde bu hastalığın büyük salgınları yaşanmıştır. 14. yüzyılda kara ölüm olarak kayıtlara geçen salgının, hıyarcıklı veba olduğu sanılmaktadır.

Kara Ölüm


Veba salgınının Avrupa'da yıllara göre yayılımı

Kara Ölüm, Kara Veba ya da Büyük Veba Salgını, 1347-1351 yılları arasında Avrupa'da büyük yıkıma yol açan veba salgınıdır. Asya'nın güney batısında başlayarak 1340'lı yılların sonlarında Avrupa'ya ulaşmıştır. Salgına Yersinia pestis adı verilen bir bakterinin yol açtığı düşünülmektedir.

Amerika'daki Kızılderili Soykırımları'ndan sonra bilinen bütün büyük salgınlardan ve savaşlardan daha fazla can alan salgında Fransız vakanüvis Jean Froissart'ın gerçeğe yakın olduğu kabul edilen saptamasına göre Avrupa nüfusunun yaklaşık üçte biri öldü. Salgın Orta Doğu, Hindistan ve Çin de dahil olmak üzere yaklaşık 75 milyon kişinin ölümüyle sonuçlanmıştır.

Çin ve Orta Asya'dan başlayan veba, 1347'de Kırım'da bir Ceneviz ticaret merkezini kuşatan Moğol ordusunun vebalı cesetleri mancınıkla kentin içine atmasıyla Avrupa'ya taşındı. Vebadan ölen soylular arasında Aragon kralı IV. Pedro'nun karısı Kraliçe Leanor ve Kastilya kralı XI. Alfonso'nun oğluyla evlenmeye giderken Bordeaux'da ölen, İngiltere kralı III. Edward'ın kızı Joan da vardı. İki Canterbury başpiskoposu art arda vebadan öldü. Şair Petrarca yalnızca pek çok şiirinin esin kaynağı Laura'yı değil, koruyucusu Giovanni Colonna'yı da salgında yitirdi.

Kara Ölüm'ün Avrupa'nın nüfusu üzerinde büyük bir etkisi olmuş ve Avrupa'nın sosyal temellerini değiştirmiştir. Roma Katolik Kilisesi için de büyük bir darbe olan Kara Ölüm; Museviler, Müslümanlar, yabancılar, dilenciler başta olmak üzere azınlıklara zulmedilmesine yol açmıştır. Günlük yaşamın belirsizliği insanları o günü yaşamaya itmiş, ve bu da Giovanni Boccaccio'nun 1353'de yazdığı Decameron'una yansımıştır.

Benzer salgın hastalıkların Avrupa'ya her yeni nesille geri döndüğü düşünülür; etkileri 1700'lü yıllara kadar devam etmiştir. Bunların arasında 1629-1631 yıllarında gerçekleşen İtalya salgını, Büyük Londra Salgını (1665-1666), Büyük Viyana Salgını (1679), Büyük Marsilya Salgını (1720-1722) ve son olarak da 1771 Moskova salgını bulunur. Salgının tanımı üzerine birçok tartışma mevcuttur, ancak Avrupa'da 19. yüzyılda ortadan kalkmıştır.

14. yüzyılda bu salgına "Büyük Ölüm" dense de, daha sonraki yıllarda "Kara Ölüm" olarak tanımlanmıştır. Bunun sebebi de, genel inanca göre, bu hastalık sonucunda deri altı kanamalar yüzünden derinin siyaha dönmesidir. Aslında bu ad mecazi anlamda kullanılmış olup, "kara" burada kasvetli, sıkıntılı, kederli anlamına gelir.

Tarihî kayıtlara göre bu salgında kasıklarda şişmeler (bubolar) meydana gelmekteydi. 19. yüzyılda Asya'da görülen veba hastalığında aynı belirti gözlemlendiği için 20. yy. başlarındaki araştırmacılar Kara Ölüm'ün Yersinia pestis adlı bakterinin yol açtığı, sıçan (Rattus rattus) yardımıyla ve pireler tarafından taşınan aynı hastalık olduğuna hükmetmişlerdir. Ancak, bubolar başka hastalıkların da belirtisi olabildiği için Kara Ölüm'ün bir veba salgını olduğu kesinlik kazanmamıştır. Günümüzde bu salgının sebepleri hâlâ araştırılmaktadır.

Kaynak: Wikipedia

Milano çevresi, Polonya-Litvanya ve Andorra çevresi nasıl izole kalabilmiş, bilgisi olan var mı?

Başlıkta virus deniyor ancak veba hastalığına neden olan bir bakteriydi diye biliyorum.

@detista Evet Veba hastalığına neden olan bir bakteridir.


1300'lü yıllarda Avrupa'da yobaz, ahmak Papa 9. Gregory, kediler şeytandır, onları öldürün diye bir fetva verdi.

Bunun sonucunda Avrupa'da kedilerin sayısı azaldı ve fareler çoğaldı, farelerin çoğalmasıyla Veba'nın ortaya çıkmasına zemin meydana geldi. Bunun sonucunda Avrupa nüfusunun üçte biri yok oldu.

Gregory mevzusu ortada çok dolanıyor, tam anlamıyla gerçek mi bilemiyorum, emin konuşmak istemiyorum ama büyük ihtimal doğru gözüküyor.

BERWAR dedi:

@detista Evet Veba hastalığına neden olan bir bakteridir.


1300'lü yıllarda Avrupa'da yobaz, ahmak Papa 9. Gregory, kediler şeytandır, onları öldürün diye bir fetva verdi.

Bunun sonucunda Avrupa'da kedilerin sayısı azaldı ve fareler çoğaldı, farelerin çoğalmasıyla Veba'nın ortaya çıkmasına zemin meydana geldi. Bunun sonucunda Avrupa nüfusunun üçte biri yok oldu.

Gregory mevzusu ortada çok dolanıyor, tam anlamıyla gerçek mi bilemiyorum, emin konuşmak istemiyorum ama büyük ihtimal doğru gözüküyor.

Genişletmek için tıkla...

Kedilere kotuluk yapanlarin cezalandirilmasinin en buyuk taraftariyim. Hele ki bu kitle yobaz ise.

"Smallest feline is a masterpiece." - Da Vinci

Kara veba dedikleri bu sanırım. Söylenene göre İtalya şehirlerindeki akarsularda balıktan on kat fazla insan cesedi yüzermiş bu dönemde. Hem de sadece cahil bir Papa'nın verdiği fetva yüzünden. "Kediler şeytandır."

En basitinden Avrupa büyük kentlerine göre şehirdeki fare nüfusu en az olan şehirlerin bazıları bizdedir. Neden? Çünkü bizde sokak hayvanları hep vardı ve toplatılmıyor diğer şehirler gibi. Bu yüzden bizde şehir içinde fare, yılan tarzı sorunlar neredeyse minimum seviyede.

O sokakta tekme atmaya kalktığınız kedi ve köpeğe bir daha bakın, belki sizin de hayatınıza devam etmenize bir katkısı olmuştur

painkiller dedi:

Kara veba dedikleri bu sanırım

Genişletmek için tıkla...

Kara Ölüm adı veriliyor. Bildiğim kadarıyla kendi kendine yok olmuş Veba, o kadar insan öldürmüş ki başka insanlara bulaşma ihtimali kalmamış, virüs ölen kişiyle beraber yok oluyordu. Hatırladığım kadarıyla dakikalar içinde insanı öldürme seviyesine ulaşmıştı. İnsanlığın bu süreçte kırımdan sağ çıkması büyük şans.

@BERWAR o kadar şiddetli geçmiş ki bulunduğu coğrafyada öldüreceği veya bulaşacağı canlı kalmadığı için kendi kendine yok olmuş aynen İnsanlar birbirini kurtaramayacağı için hastalık taşıyan kişileri veya evleri işaretleyip uzaklaşıyormuş ordan.