İyi sosyaller, bugün sizlere Windows'tan yeni geçen birinin nasıl Linux kullanması gerektiğini anlatacağım. Bu rehber çok temel olacak, onu şimdiden belirteyim. "Peki neden böyle temel bir rehber hazırlıyorsun ki?" diyecekseniz sebebi dün akşam gördüğüm şu yorum.
Aramızda çift tık ile EXE dosyası çalıştırmaya çalışan arkadaşların olması üzücü, Linux'tan bu kadar uzak insanların boş yere Linux'tan soğumaması için bu rehberi hazırlıyorum. Neyse çok uzattık, hemen rehberimize geçelim.
Linux'ta program yükleme/kaldırma
Linux'ta programları Windows'taki gibi yüklemeyiz, yükleme yöntemimiz farklıdır. Yüklerken genelde paket yöneticimizi kullanırız çünkü içinde çoğu Linux destekli program bulunur. Kullandığınız dağıtımın yüksek ihtimalle paket yöneticisinin bir GUI'si vardır, ondan dolayı işinizi o şekilde halledebilirsiniz. Size Zorin OS'ten bir örnek göstereyim.
Paket yöneticimizi açtık, buradan indirmek istediğimiz programı yazıyoruz.
Windows'un kendi tarayıcısı bile var, yani destek olarak sıkıntı yok. Uygulamanın üstüne tıklıyoruz.
Buradan "Kur" diyerek istediğiniz programı kurabilirsiniz. Belki dikkatinizi çekmiştir "Kur"un altında "Flathub" yazıyor. Bu indirirken kullandığınız paket yöneticisini gösterir. Başlangıç dostu taban olarak saydığım Debian ve Ubuntu'da varsayılan paket yöneticisi APT'dir ama isterseniz Flathub ve Snap gibi genel olarak tüm Linux dağıtımlarında kullanılabilir paket yöneticilerini de kullanabilirsiniz. (Kullandığınız dağıtım Debian/Ubuntu tabanlıysa) Varsayılan olarak paket yöneticisi uygulamanızda APT gelir ama Flathub vs Snap gelmeyebilir. Eğer bunları kullanmak istiyorsanız sisteminize kurabilirsiniz.
snapcraft.io
Kaldırması daha da basit indirdiğiniz programları.
Buradan istediğinizi silebilirsiniz.
Yani kısacası Windows'taki gibi kırk saat setup'ını indirip oradan next, next, next, finish demenize gerek kalmadan tek tıkla indiriyorsunuz.
EXE dosyalarını açma
EXE dosyalarını öyle çift tık ile açamazsınız, eğer bir EXE dosyasını açma durumunda kalırsanız yapabilecekleriniz şunlar:
1) Bottles ile açma
Bottles ile Wine arayıcılığla EXE dosyalarını çalıştırabilirsiniz. %100 çalışacak diye bir şey olmadığını belirteyim.
Buradan "Yeni Şişe Oluştur..."a tıklıyoruz.
Buradan eğer uygulamaysa "Uygulama"yı, oyunsa "Oyun"u seçiyoruz. (Bu programı setup EXE'si çalıştırmak için kullanmayın.) Seçtikten sonra "Oluştur"a tıklıyoruz. Şişe oluşturulacak bastığınızda.
Buradan "Dosyayı Çalıştır..." dediğinizde sizden EXE seçmenizi isteyecek, seçin ve arkanıza yaslanın.
2) Lutris ile açma
Lutris ile oyun setup dosyalarını çalıştırabilirsiniz fakat bende bir aksilik çıktığından göstermiyorum. İnternetten araştırarak bakabiliriniz.
Terminalden kaçınma
Çoğu kişinin Linux'ta en çok korktuğu şey terminal kullanmak ama şuana kadar program yükledik/kaldırdık ve EXE dosyalarını açtık ama hiç terminal kullanmadık. Yani gözünüzde büyütmeye gerek yok. Terminali sadece işlerinizi daha hızlı yapmak istediğinizde ya da teknik bir arızayla karşılaştığınızda kullanacaksınız ve bu da Windows'takiyle aynı. Terminal kullanmanın sadece bir tercih olduğunu anlamak için şu bloğu takip edebilirsiniz.
www.technopat.net
Rehberin sonuna gelmiş bulunmaktayız, umarım beğenmişsinizdir.
Aramızda çift tık ile EXE dosyası çalıştırmaya çalışan arkadaşların olması üzücü, Linux'tan bu kadar uzak insanların boş yere Linux'tan soğumaması için bu rehberi hazırlıyorum. Neyse çok uzattık, hemen rehberimize geçelim.
Linux'ta program yükleme/kaldırma
Linux'ta programları Windows'taki gibi yüklemeyiz, yükleme yöntemimiz farklıdır. Yüklerken genelde paket yöneticimizi kullanırız çünkü içinde çoğu Linux destekli program bulunur. Kullandığınız dağıtımın yüksek ihtimalle paket yöneticisinin bir GUI'si vardır, ondan dolayı işinizi o şekilde halledebilirsiniz. Size Zorin OS'ten bir örnek göstereyim.
Paket yöneticimizi açtık, buradan indirmek istediğimiz programı yazıyoruz.
Windows'un kendi tarayıcısı bile var, yani destek olarak sıkıntı yok. Uygulamanın üstüne tıklıyoruz.
Buradan "Kur" diyerek istediğiniz programı kurabilirsiniz. Belki dikkatinizi çekmiştir "Kur"un altında "Flathub" yazıyor. Bu indirirken kullandığınız paket yöneticisini gösterir. Başlangıç dostu taban olarak saydığım Debian ve Ubuntu'da varsayılan paket yöneticisi APT'dir ama isterseniz Flathub ve Snap gibi genel olarak tüm Linux dağıtımlarında kullanılabilir paket yöneticilerini de kullanabilirsiniz. (Kullandığınız dağıtım Debian/Ubuntu tabanlıysa) Varsayılan olarak paket yöneticisi uygulamanızda APT gelir ama Flathub vs Snap gelmeyebilir. Eğer bunları kullanmak istiyorsanız sisteminize kurabilirsiniz.
Installing snap on Ubuntu | Snapcraft documentation
Snaps are containerised software packages that are simple to create and install. They auto-update and are safe to run. And because they bundle their dependencies, they work on all major Linux systems without modification.
Buradan istediğinizi silebilirsiniz.
Yani kısacası Windows'taki gibi kırk saat setup'ını indirip oradan next, next, next, finish demenize gerek kalmadan tek tıkla indiriyorsunuz.
EXE dosyalarını açma
EXE dosyalarını öyle çift tık ile açamazsınız, eğer bir EXE dosyasını açma durumunda kalırsanız yapabilecekleriniz şunlar:
1) Bottles ile açma
Bottles ile Wine arayıcılığla EXE dosyalarını çalıştırabilirsiniz. %100 çalışacak diye bir şey olmadığını belirteyim.
Buradan "Yeni Şişe Oluştur..."a tıklıyoruz.
Buradan eğer uygulamaysa "Uygulama"yı, oyunsa "Oyun"u seçiyoruz. (Bu programı setup EXE'si çalıştırmak için kullanmayın.) Seçtikten sonra "Oluştur"a tıklıyoruz. Şişe oluşturulacak bastığınızda.
Buradan "Dosyayı Çalıştır..." dediğinizde sizden EXE seçmenizi isteyecek, seçin ve arkanıza yaslanın.
2) Lutris ile açma
Lutris ile oyun setup dosyalarını çalıştırabilirsiniz fakat bende bir aksilik çıktığından göstermiyorum. İnternetten araştırarak bakabiliriniz.
Terminalden kaçınma
Çoğu kişinin Linux'ta en çok korktuğu şey terminal kullanmak ama şuana kadar program yükledik/kaldırdık ve EXE dosyalarını açtık ama hiç terminal kullanmadık. Yani gözünüzde büyütmeye gerek yok. Terminali sadece işlerinizi daha hızlı yapmak istediğinizde ya da teknik bir arızayla karşılaştığınızda kullanacaksınız ve bu da Windows'takiyle aynı. Terminal kullanmanın sadece bir tercih olduğunu anlamak için şu bloğu takip edebilirsiniz.
1 ay terminalsiz GNU/Linux kullanımı
1 ay boyunca terminal kullanmadan GNU/Linux'ta yaşadığım deneyimleri günlük olarak paylaştığım blog listesi.