Yurtdışının Kötü Yanlarından Biri

Konu başlığı yanlış anlaşılmasın, Türkiye uçuyor yurtdışı bitik yiğenim diyen kesimden değilim. İmkanınız varsa gelin tadını çıkartın, hayatınızı yaşayın, güzel bir çok yönü var. Ama bu konuda beni deli eden bir yanından bahsedeceğim.

Yaklaşık 7 yıldır Avustralyada yaşıyorum. Çoğu şey iyi güzel fakat barınma konusu hariç. İnanın o konuda Türkiyeyi özlemiyor değilim neden mi?

Şimdi ben 7 ay önce bir ev kiraladım ve 1 yıllık kontrat yaptım. Ev sahibi geçenlerde evi satmaya karar verdi, iyi hoş satsın nasılsa kontratım var yeni ev sahibi beni çıkartamaz. Ama, evi görmeye gelenlerin nasıl geldiği sıkıntı işte. Burada open house denen bir olay var yani emlakçıyla anlaşıp buluşup evi görmek yerine emlakçı internette vb. evin açık olduğu saatleri listeliyor ve o saatte evde oluyor evin önüne tabela koyuyor (benim emlakçı devasa panel bastırıp üstüne bir de kocaman bayrak astı), evi görmek isteyenler o zamanda gelip görebiliyor.

Fakat open house olayında alma ya da kiralama niyeti olmasa bile sokaktan geçen herhangi birisi de eve dalabiliyor, meraklı karşı komşunuz eve girebiliyor (burada 15-20 kişiden bahsediyorum, hatta evde yer kalmadığı için kuyruk olduğu durumlar oluyor) Hele evde oturan varsa büyük sıkıntı. Eve dahil olan her yere bakabiliyorlar, mesela benim durumumda gömme gardrop ya da mutfak dolapları çekmeceleri vb. Açıp bakmalarına yasal olarak karışamıyorsunuz.

Arkadaşlar düşünsenize evinize 20 kişi dalıyor ve sağa sola bakıyor dolaplarınızı açıyor, büyük sinir stres yemin ederim.

Şimdi, bulunduğum eyalette eğer siz kiradayken ev satılıyorsa open house'a izin vermek zorunda değilsiniz, bu da demek oluyor ki sokaktan geçen eve giremez, eve bakmak isteyenler emlakçı ile zaman ayarlayacak emlakçı bana o zamanı bildirecek ben de olur vereceğim. Haftada en az iki kere yapabiliyorlar ama siz de 2 den az reddedemiyorsunuz, siz evde yoksanız ve günlerde anlaşamamışsanız adam size 48 saat önceden haber vermek sureti ile siz evde yokken eve kendi anahtarı ile girip evi gösterebiliyor ve buna da karşı çıkamıyorsunuz yasal olarak (evin kilitlerini değiştirmek çoğu durumda yasak, zaten izin alıp değiştirseniz bile kopyalarını ev sahibi ve emakçıya vermek zorundasınız)

Olayın sıkıntı kısmı ise buradaki emlakçılar tam bir düzenbaz. Biz open house olayına tabii ki izin vermedik ve bunu da yazılı olarak yaptık. Tamam dediler ama ilk gün geldi bir baktım open house yapıyorlar sokaktan geçen eve dalıyor. Sinirden delirdim. İlk işim emlakçılara tekrar mail atmak oldu ve open house olayına izin vermediğimin altını net olarak tekrar çizdim. Ama şuanlık bir cevap yok takmadılar gibi, büyük ihtimalle 1 gün sonra tekrar open house deneyecekler ve ben bu sefer eve kimsenin girmesine izin vermeyeceğim.

Ama yasalar open house'u reddetmenize izin verse de emlakçıların bunu yapması durumunda neredeyse hiçbir yaptırımı yok. Zaten o yüzden bu kadar rahatlar. Bu Avustralyada bir çok kiracının başına gelmiş bir durum.

Hırsızlık yönünden çok büyük davetiye çıkartıyor. Open house'da eve giren çıkanın sayısı belli olmadığı için birisi bir şey çalsa karşılığını almanız çok zor. Çalınan eşyanın miktarını istediğiniz bir devlet kurumu var fakat hemen tamam deyip verilmiyor elbette. Çünkü emlakçılar da diretiyor. Bu kurum küçük çaplı mahkeme gibi bir şey, oraya başvuracaksınız da eşyanızın open house sırasında çalındığını kanıtlayacaksınız da, ifade vereceksiniz de, emlakçı ifade verecek de, juri ikna olacak da size kaybın bedelini ödeme kararı çıkartacak da ohoooo. Tabi emlakçılar hemen ödemiyor tekrar gözden geçirme vs. istiyorlar eğer karar öyle çıkarsa. Bu hırsızlık olayı nadir bir şey değil gene bir çok kişinin başına gelen bir durum.

Şimdi bu adamlar tekrar open house yapmaya kalkarsa be eve girişe engel olacağım ama büyük ihtimalle beni evden çıkartmakla tehdit edecekler çünkü haftada en az iki kere eve erişime izin vermem lazım. Şimdi yasalar open house'ı reddedebilirsin dese de dediğim gibi tam bir yaptırımı, bir karşılığı yok. Yani düzgünce tanımlanmamış. Adamlar beni evden çıkartmaya kalkarsa bir avukatla görüşeceğim, açabiliyorsam dava açacağım fakat dediğim gibi bu olay o kadar belirsiz ki dava uğruna binlerce dolar mı kaybedeceğim yoksa kazanacak mıyım belli değil kazansam da ne kazanacağım beli değil. Bu durumlar yüzünden büyük stres altındayım son zamanlarda. Avukat bir şey yapamazsın derse de dava açamayıp evden çıkartıldığım ile kalacağım bir de.

Emlakçı gıcıklık yapıp sizi kötü kiracı olarak da işaretleyebiliyor. Burada ev kiralamak inanılmaz baş ağrısı arkadaşlar, sanki yabancı ülkeye vize alıyorsunuz. Kimliğiniz, son 3 maaş bodronuz, aylık kazancınız, önceki kira geçmişiniz ve adresleriniz ve ödediğiniz kiraların faturaları, banka hesap hareketleriniz vb. vb. Hele ilk kez ev kiralıyorsanız yani kira geçimişiniz yoksa imkansıza yakın desek yeridir. Hiçbir emlakçı ev kiralamaya yanaşmıyor (bu tecrübeli eleman isteyip hiçkimseyi yetiştirmeyen iş yerlerine benziyor, tamamen saçmalık). Evi gidip göreceksiniz de, başvuracaksınız da, başvuran 10 kişinin arasından seçileceksiniz de, 1 ay kira parası depozito, 2 hafta parası ön ödeme yapacaksınız da evi size verecekler, onca sıkıntıyı çektikten sonra ev satılığa çıkarsa bir de benim çektiğim sıkıntıyı çekeceksiniz. Kötü kiracı olarak işaretlenmişseniz geçmiş olsun, bir kaç yıol ev kiralayamazsınız. Şanslı iseniz tanıdığınız vasıtası ile sokakta kalmaktan kurtulabilirsiniz.

Open house olayı sayesinde ahır gibi 1+1 bir karış evleri "haftalık" 500-600 dolara kiraya veriyorlar (maaşımın direkt yarısı bu arada). Çoğu apartman eski, o kadar eski ki çamaşır makinesi koyacak yer yok, makineyi bağlayacak musluk yok, gider yok. Binada 1 tane ortak çamaşır hane var. Ya milletle aynı makineyi kullanacaksınız ya da makinenizi oraya koyacaksınız ama elalemin kullanmayacağının garantisi yok, bir bakmışsınız komşunuz kirli çamaşırlarını sizin makinede yıkıyor. (Evimde makineyi koyacak yer var, öyle apartmanları kiralamamaya çalışıyorum), düşünün evde çamaşır makinesine yer yok, banyo yatak odasında yani misafiriniz gelse banyoyu kullansın diye kapıyı açık tutmak zorundasını ve bu evlere çok yüksek kira isteniyor. Bazı yerler gördüm banyo tuvalet binada ortak. Bu arada bu yerler şehir merkezine 1 saat, 1.5 saat olsa bile kiralar bu civarlarda seyrediyor. Bu sistem sadece ev sahiplerine ve emlakçılara yarıyor anlayacağınız.