Bu makalemizde temel olarak G-Sync ve FreeSync teknolojilerini özetliyor, teknik ve yaklaşımsal bazı farkların altını çizerek neye göre, kime göre değerlendirmeli işte buna bakıyoruz…
Tearing: Yırtılma ve Stuttering: Takılma
Yıllardır devam eden Tearing yani görüntü yırtılması ve Stuttering yani takılma sorunları V-Sync gibi ayarlar ile çözülemiyor. İşte bu yüzden Nvidia ve AMD işi ele alarak G-Sync ve FreeSync teknolojilerini geliştirdiler. Yeni nesil Sync teknolojileri ekran kartı ile monitörün eş zamanlı çalışmasını sağlayarak görüntüdeki bozulma ve takılmaların önüne geçmeyi amaçlıyorlar, yaptığımız testlere göre de bunu başarıyorlar. Peki ama farkları ne? Gelişimleri nasıl oldu? Hangisi daha iyi?
Önce temel sorun ne bunu söyleyelim: Ekran kartı kafasına göre, monitör kafasına göre bir tempoda ilerlediğinde ekrandaki görüntüde yırtılma oluyor. Bunu gören geliştiriciler “O zaman FPS’yi sabitleyelim” diyor ve V-Sync ayarı koyuyor. Bir bakıyorsunuz 60 FPS’ye sabit, görüntü yırtılmıyor. Ama arada bir oyun takılıyor mu ne? Evet takılıyor, tam denk gelmeyen kareler beklenirken atlama oluyor. Minik minik laglarımız oluyor, bilgisayarı sanki hıçkırık tutmuş. Buna da Stuttering deniliyor, kekeler gibi çalışan bir oyun deneyimi 60 FPS de olsa akıcı olmuyor. İşte bu ikisine gelen çözümün Nvidia tarafındaki adı G-Sync, AMD tarafındaki adı FreeSync. İkisi aynı şeyin farklı isimlisi değil, aynı sorunlara getirilen iki farklı mühendislik çözüm.
Önce Biraz İğne ve Çuvaldız
Şurası su götürmez bir gerçek: AMD’nin bir teknolojiyi adapte etmesi için önce rakibi NVIDIA’nın bunu kullanıma sunması gerekiyor. Yıllar önce AMD’ye gidip de SuperSampling teknolojisini Catalyst Conterol Center’a entegre edin deseydiniz büyük ihtimalle hiç kimse sizi kaale almayacaktı. Daha önce AMD, DSR’ı reddetti. NVIDIA bu teknolojiyi Maxwell mimarisi ile birlikte kullanıma açıp eski kartlarında dahi kullanıma sununca AMD de apar topar VSR ile çıkagelmişti.
Öte yandan AMD iyi fiyat performans kartlar sunmasa Nvidia bu kadar hızlı bir şekilde ürünlerini farklılaştıracak teknolojiler geliştirmek için para ve emek sarfeder miydi?
Portlar ve Standartlar
Asıl konumuz olan FreeSync’e dönelim. FreeSync de AMD’nin rakibinden sonra uygulamaya koyduğu bir teknoloji. NVIDIA’nın, bugüne kadar hiç kimsenin el atmadığı Stuttering sorunu için elini taşın altına koyması ve monitör üreticileri ile kafa kafaya verip G-Sync’i geliştirmesinden sonra AMD de üyesi olduğu VESA ile DisplayPort arabiriminin standartları arasına benzer bir teknolojinin entegre edilmesi için çalışmalarını başlattı. Sonuç olarak DisplayPort 1.2a ile birlikte Adaptive Sync teknolojisi kullanıma sunuldu.
Fakat her geç gelen teknoloji bir şey kaybetmiyor, bazen de rakibinin eksik yönlerine yönelik geliştirmeler içeriyor. Örneğin Nvidia her monitörde G-Sync olması için kendi özel ASIC modülünün, yani G-Sync yongasının olmasını zorunlu kılıyor ve bu da monitör üreticilerin ek bir ödeme yapmasını gerektiriyor, bu maliyet sonuçta bir şekilde tüketiciye yansıyor. Ayrıca genel tasarımlara baktığımızda sadece DisplayPort çıkışı olan monitörler ortaya çıkıyor.
ASIC ya da Yazılım
AMD FreeSync için monitör geliştiricilerle birlikte onlara büyük bir avantaj sunuyor ve ek donanım maliyeti getirmeyen bir çözüm sunuyor. Monitörü üreten firmanın kendi ASIC (Application-Specific Integrated Circuit: Uygulamaya Özel Entegre Devre) modülünde, FreeSync için gereken bazı değişiklikleri yapması yeterli oluyor. İşin büyük kısmını AMD kendi güncel ekran kartları üzerinde sağlıyor. Bu sayede maliyet düşüyor, uygulamak kolaylaşıyor ve FreeSync desteklemeyen ek bilgisayar ya da konsolların da DisplayPort haricindeki portlara bağlanabileceği daha esnek bir yapı oluşturuluyor. Bunu daha iyi anlamak için FreeSync destekli MG279Q monitör incelememizi izleyebilirsiniz.
AMD’nin FreeSync teknolojisi G-Sync’ten sonra çıkmasına karşın ve hatta bu yüzden bazı önemli avantajlar sunuyor.
FreeSync ve G-Sync Arasındaki Temel Fark
Her iki teknoloji de temelde değişken bir tazeleme hızı sunuyor. Fakat bunu işleme koyma biçimleri biraz farklı. FreeSync, VESA’nın DisplayPort 1.2a ve sonrası arabirimi ile sunduğu açık standart olan Adaptive-Sync ve AMD grafik işlemcilerin içinde yer alan dahi görüntü işlemcisi üzerinden çalışmakta.
Öte yandan G-Sync, monitörün kontrol kartına entegre edilen G-Sync modülü ile çalışan bir teknoloji. G-Sync modülü burada ekran kartı ve monitör arasındaki koordinasyonu sağlıyor. Başta da belirttiğimiz gibi monitör üreticiler için FreeSync daha hesaplı bir çözüm. Ek modülün port kısıtlamaları söz konusu değil.
G-Sync modülü temel olarak bir FPGA (Field Programmable Gate Array) üzerine kurulu, farklı kaynaklarda ASIC ya da FPGA terimlerini görebilirsiniz. Temel olarak yapısı bu işe özel bir kontrolcü ve ekrana gelecek kareleri hafızada tutacak bir önbellekten oluşuyor.
AMD ise bu işi kendi ekran kartı tarafında hallediyor, monitör üreticisinin kendi kontrolcüsünde buna uygun birkaç değişiklik yapması yeterli oluyor. Bu kullanıcı için de daha düşük maliyet demek. Ancak Nvidia bu ek modül sayesinde daha eski GeForce ekran kartlarının da G-Sync’ten yararlanmasını sağlarken, AMD güncel ekran kartlarında ve APU’larında FreeSync sunabiliyor.
G-Sync’in Eksileri ve Artıları
G-Sync sadece DP portu sunabilmenin yanında ek ses aktarımı gibi özellikleri de desteklemiyor. Yani monitör üreticileri bir G-Sync monitör tasarladıklarında oldukça standart ve rakiplerine benzer bir bağlantı, veri aktarımı şablonu üzerinde ilerlemek ve tasarım, panel gibi noktalarda öne çıkmak zorundalar. Öte yandan bu odaklı tasarım sonucunda ROG Swift ve G2460PG gibi bazı kullanıcıların çok hoşuna giden ürünler ortaya çıkabiliyor. Bunlar rakiplere göre daha yüksek fiyatlı ancak kullanıcı memnuniyeti açısından fiyatlarını hakeden ürünler.
Artılar ve eksiler kaçınılmaz olarak her ikisinde de bulunuyor teknoloji dünyasında eksisiz bir çözüm sunmak neredeyse hiç bir zaman pratik ya da kazançlı değil. Genellikle ya çok büyük bir zaman ya da çok büyük bir maddi külfet getiriyor. Buna karşılık kazandırdıkları çok büyük olduğu gibi, teknoloji kullanıcılar tarafından benimsenmezse karşılığı olmayabiliyor.
AMD FreeSync ve doğal olarak rakibi G-Sync’ten hangisi daha iyi derseniz, ikisi aynı soruna iki farklı yaklaşım ile çözüm getiriyor. İkisi de kendi ekran kartını ve özel uyumlu monitörleri gerektiriyor bu bağlamda kullanıcının monitör tercihini ekran kartı tercihi belirliyor, tersi değil. Zira oyuncular önce sistemlerinin kasa içi parçalarını, sonra çevre bileşenlerini seçiyor. Bu bağlamda monitör tercihi ekran kartı tercihinden sonra geliyor.
Arenada Üçüncü Teknoloji: FastSync
Burada özellikle iki önemli gelişmeden de bahsetmemiz gerekiyor. Nvidia, maliyet getirmeyen FreeSync’e karşılık ek olarak bir ara çözüm olan FastSync’i de sunuyor. Bu, monitör yatırımına gerek kalmadan, G-Sync ya da FreeSync kadar iyi olmasa da üçlü arabelleklemeli V-Sycn’ten daha iyi bir çözüm sunuyor. Aynı zamanda Nvidia dizüstü bilgisayarlardaki gücünü de arttırarak G-Sync destekli oyuncu laptopları ile AMD’nin çok varlık göstermediği bu alanda da teknolojisinin adını duyuruyor.
FPS Aralıkları Ne Oldu?
AMD de yazılımını güncelleyerek düşük FPS’lerde FreeSync’in işe yaramadığı durumları ortadan kaldırmayı başardı. Artık FreeSync’te monitörün FreeSync aralığına bakmaya gerek yok. İster 1 ister 144 FPS alın FreeSync duruma adapte olabiliyor. Üstelik geçen zaman içerisinde FreeSync 144 Hz monitörler daha hesaplı hale geldi. Yine bütçesini aşan kullanıcılar için de 75 Hz daha ekonomik FreeSync destekli çözümler sunuldu. Standardın dışında, daha akıcı ve istikrarlı bir oyun deneyimi için rahatlıkla tercih edilebilir.
Sonuç Nedir?
Sonuç itibariyle sadece PC’ye bağlı bir monitör alıp kullanacaksanız G-Sync ve Nvidia ekran kartı ikilisi gayet güzel ancak PC’nin yanında konsol ve medya oynatıcı da bağlayacaksanız FreeSync ve AMD ekran kartı ikilisi daha yararlı olacaktır. Özellikle APU HTPC sistemlerinde TV yerine dev ekran FreeSync monitör ile çok değişik kurulumlar yapılabilir.
Günümüzde duruma baktığımız zaman AMD’nin orta segment ve hesaplı sistemlerde, Nvidia’nın ise üst seviye sistemlerde ağırlıklı pazar payı olduğunu görüyoruz. Siz de bütçe planlamanızı odak noktası alarak FreeSync ve G-Sync arasındaki tercihi daha kolay yapabilirsiniz. Zira iki çözüm de yeni nesil oyunlardaki yırtılmalara ve takılmalara karşı kullanıcılara yeni nesil bir deneyim sunuyor; oyun ve hayat kalitenizi iyileştiriyor.
Her iki teknolojide de görüntünün üzerinde sihirli bir şeyler belirmiyor, sistem size “İyi çalışıyorum, harikasın, ne güzel akıl ettin şu yeni Sync’i!” diye bir mesaj vermiyor. Ancak daha önce yaşanan sorunları ortadan kaldırarak olması gereken deneyimi sunuyor. Zaten istediğimiz de bu.
FreeSync 2 sonrası güncel FreeSync ve G-Sync Arasındaki Farklar makalemizi de okyumayı unutmayın…
