-Beta'dan Finale-
Windows Vista
Milestone 5, 6 ve 7
Hepinize yeniden merhabalar arkadaşlar. Beta'dan Finale serimizin Vista ayağına kaldığımız yerden devam ediyoruz. Bu yazımda Milestone 5, 6 ve 7 yapılarını inleyeceğim. Bu yapılar önceki Milestone 3 ve 4 gibi sıfırlama öncesi yapılardır. Ayrıca tam bitecekken bazı sebeplerden ötürü işlerin sarpa sardığı yapılardır. Neyse çok vakit kaybetmeden başlayalım;Windows Vista
Milestone 5, 6 ve 7
2003 Ortaları: Milestone 5
Milestone 5 yapıları genel anlamda önceki Milestone 4 yapıları ile aynı. Büyük tasarımsal bir değişiklik yok. Ancak bu yapılar ile işletim sisteminin çoğu programı güncelleniyor ve Longhorn adı markalaşmaya başlıyor. Bu yapıların en büyük sorunu bellek sızıntısıdır. Programlar belleği kullanırken işi bitince geri işletim sistemine belleği veremediği için işletim sistemi sürekli kilitleniyordu. İşte buna bellek sızıntısı adı veriliyor. Ki bu bellek sızıntısı çok büyük bir problemdi. Çünkü yapıların neredeyse hepsi bu sorundan muzdaripti. İşletim sistemi sürekli çöküyordu. Bu da geliştiricilerin büyük tepkisini çekiyordu. Hatta maalesef Longhorn'un sonunu getirdi bu olay. Microsoft sistemi stabilleştirmek yerine gereksiz özellikler eklediği ve gidip bu özellikleri Windows 2000, XP kerneline eklediği için kötü son kaçınılmaz oldu. Hâlâ aynı kafada bu arada Microsoft
(bkz: Windows 10)Yapı 4015: Animasyonlu Windows
Yapı 4015 ilk Milestone 5 yapısı. Duvar kağıdı yine Milestone 5 olduğunu vurgulamak adına değiştiriliyor. 28 Mart 2003 tarihinde ortaya çıkmıştır. Bu yapı ile çok büyük bir sorun ortaya çıkmıştır. Yukarıda dediğim gibi bellek sızıntısı sorunu tam olarak bu yapı ile başlamıştır. Bu sızıntının ana nedeni kenar çubuğu ve WinFS dosya sistemi. Kenar çubuğu sisteme büyük yük bindiriyordu. Çok kararsızdı ve bellek sızdırıyordu. Microsoft ayrı bir program olarak yapmak yerine gidip gezginin içine gömdüğü için bellek sızıntısı yaptığı an tüm sistem kilitleniyordu. Aynı şekilde WinFS dosya sistemi çok kararsız olduğu için yine bellek sızdırıyordu. Ki o dönemin bilgisayarları şimdiki gibi değildi. Pentium 4 ve 128 veya 256 MB Ram kullanılan dönemler. Yavaşlıktan adama sinir krizi geçirtirdi bu Longhorn. Microsoft bu sorunu asla çözemedi ve tüm projeyi sadece 1 gecede çöpe attı. Neyse bu yapının özelliklerine göz atalım;
- XP giriş ekranı yerine çok daha güzel ve fonksiyonel bir giriş ekranı geliyor.
- Desktop Composition Manager ilk kez bu yapı ile kolayca etkinleştirilebiliyor. Ama o dönemin grafik kartları ile çalışmaktadır.
- Push-up bildirimler ekleniyor. Yani bildirimler sağ alt köşede beliriyor ve bir süre sonra yok oluyor. Bu özellik sıfırlamadan seneler sonra Windows 8 ile geri gelmiştir.
- Kitaplıklar ekleniyor. Müzik, belgeler, oyunlar, resimler ve videolar olmak üzere 4'e ayrılıyor. Bu özellikte yine sıfırlamadan sonra kaldırılıp daha sonra Windows 7 ile gelen bir özellik.
- Başlat düğmesi diğer yapılara göre daha değişik bir hale geldi.
Saydamlık efekti:
Pencereler gördüğünüz üzere saydam. Ve yan tarafta CPU kullanımı görünüyor. Microsoft burada "Desktop Composition Manager" özelliğinin hiç CPU kullanmadığını göstermiş herhalde. Ama bu özel bir yapı. Vardır bir hile diyorum.
Dağınık arayüz:
Bunun ne olduğu hakkında hiçbir fikrim yok. Çok saçma bir şey. Neden ekranda öylece kayıyor kardeşim bu programlar?
Pencere küçültme-büyütme animasyonu:
Burada ise pencerelere eklenen yeni animasyonları görebiliyoruz. Günümüzde hâlâ var bu animasyonlar. Ama tabii böyle değil.
Bu yapının oturum açma ekranı da değişmişti eklemeden geçmeyeceğim. İşte yeni oturum açma ekranı;
Çok güzel görünüyor. Daha sonra yine bu tasarım benimseniyor diğer yapılarda.
Yapı 4029: onghornLay rofessionalPay
Sağ alt köşede tuhaf bir yazı yazıyor. "onghornLay roffesionalPay" diye bir yazı. Bunun sebebi yazı fontu ile ilgili bir değişiklik. O yüzden böyle tuhaf bir yazı yazıyor. Ama göreceğiniz üzere XP yazısı kaldırılmış. Yani bu artık Longhorn'un XP için küçük bir güncelleme değil, tam tersine ayrı bir işletim sistemi olacağının işareti. Bu yapının kurulum ekranında Aero simgeleri var. Yani Microsoft bir planlar yapıyormuş aslında Aero için. Özelliklerine göz atalım isterseniz;
- Giriş ekranı arayüzü büyük ölçüde yenilendi. 4015 ile gelen tasarımı biraz daha değiştiriyorlar bu yapı ile. Cam şeklinde bir Windows logosu ekleniyor.
- Meşhur CTRL+ALT+DELETE menüsü ilk kez bu yapı ile ekleniyor. Önceden görev yöneticisi açılıyordu bu kombinasyon ile. Şimdi ise bir menü açılıyor.
- Önemsiz ama MSN 5.0 sürümüne güncelleniyor. Ah MSN değerini bilemedi Microsoft.
- Kenar çubuğunda ki saat teması değiştiriliyor. Önceden boğa teması vardı. Şimdi ise normal bir saat.
- Windows Gezgini arayüzü büyük ölçüde yenileniyor. Artık yeni bir araç çubuğu, daha büyük dosya önizlemeleri, ileri geri hareket eden simgeler ekleniyor.
CTRL+ALT+DELETE menüsü:
Çok tanıdık geliyor çünkü aynı kombinasyonu şimdi yapsanız benzer bir ekran göreceksiniz. Genellikle bilgisayar donunca yaptığımız bir kombinasyondu. Ama şimdi çok kullanmıyoruz bu menüyü.
Biraz daha iyi bir giriş ekranı:
Gördüğünüz gibi logo değişiyor. Böyle şeffaf aynı cam gibi bir tasarımı var. Bu Aero için bir işaret olabilir!
İleri geri kayan simgeler:
Böyle garip bir özellik. Animasyon anlamında zengin bir işletim sistemi. Ama 2004 yılında bunları açacak bir bilgisayar yoktu kimsede.
2003 Yazı: Milestone 6 dönemi
2003'ün yaz aylarına geldiğimizde Microsoft projeyi Milestone 6 aşamasına taşıyor. Milestone 6, Haziran ayından Eylül ayının başlarına kadar sürmüştür. Ve Milestone 6 bir geçiş dönemidir. Çünkü Milestone 7 ile arayüz yine tamamen değişecek. Milestone 6 yapıları çok ama çok kararsız yapılardır. Sanal makineye kurmak zulümdür bu yapıları. Bu yapılar 4033, 4038, 4039, 4040 ve 4042'dir.
Aslında daha fazla Milestone 6 yapısı var ama isim karışıklığı olmasın diye eklemeyeceğim onları yazıma. Çünkü adamlar mesela bir tane 4029 yapmamışlar bir sürü 4029 yapısı çıkarmışlar. Birisi Main birisi Lab olarak geçiyor. Main yapıları kullanıcılar için çıkan test yapıları olup, Lab yazan yapılar özel yapılardır ve deneysel özellikler barındırırlar. Bu yüzden ben sadece yenilik içeren önemli olan yapıları inceleyeceğim. O halde başlayalım.
Yapı 4029.Lab06: Yine mi 4029
Bu yapı ile göze çarpan ilk değişiklik duvar kağıdı. Milestone 6 yapısı olduğunu vurgulayan bir duvar kağıdı geliyor. Ama Plex teması ile hiç alakası yok. Kırmızı renk uyuşmamış yani. Bu yapı ile gelen yenilikler şunlar;
- Milestone 6 duvar kağıdı
- Birçok uygulama yeni simgeler kazanıyor.
- Gezgin arayüzü geliştirildi. Eskiden gezginde bir tane Windows bayrağı olurdu arama çubuğunda. Bu yapı ile kaldırılıyor.
- ISO görüntülerini optik diske yazmaya yarayan "Aero Wizards" adında bir uygulama eklendi.
Bu yapı ile birlikte Microsoft yavaştan Plex temasını yok etmeye hazırlanıyor. Plex teması büyük bir hayal kırıklığı olmuştu. Çünkü hiç güzel görünmüyordu. Mac OS X çakması gibi duruyordu. Microsoft bunu bildiği için sistemin arayüzünü tekrar elden geçirmeye karar veriyor. Ve bu yapı ile birlikte Aero teması hayatımıza giriyor. Aero hâlâ hafiften kullanılmaya devam edilen bir arayüz. Aero nedir diye soracak olursanız. Şeffaf, cam gibi arayüze "Aero" deniliyor. Daha sade konuşmak gerekirse Windows 7'nin teması oluyor kendisi. Neyse sizler anlarsınız işte. Microsoft bu Aero temasını ilk olarak bu yapı ile deniyor. VMware Workstation ile çalışıyor Aero teması sadece.
Yapı ile gelen yenilikler:
- En büyük yenilik Aero teması. Zaten yukarıda anlattım.
- Artık üst gezinti bölmesi içinde boş alanı tıklatıp sürükleyerek Explorer penceresini taşımak mümkündür.
Çok hoş durmuyor mu sizce? Bence çok güzel olmuş 2003 yılı için. Ama henüz çok stabil çalışmıyor Aero. Bu tema zaten ileride Vista ve 7'nin vazgeçilmez teması olacaktır. Ama 8 ile geri XP gibi mat temalara geçiş yapılacak maalesef.
Yapı 4039 ve 4042: Plex'in son kalesi
Bu yapıların masaüstü görüntüsünü koymam gerekmiyor. Zaten 4038 ile arasında çok fazla zaman yok. Bu iki yapı Plex temasını içeren son yapılardandır. Bu yapı ile işletim sistemine yerleşik birkaç uygulama ekleniyor. Mesela Office 2003 gibi. Biz artık Milestone 6 yapılarını geride bırakarak işlerin kızıştığı, Longhorn'un kaderinin belli olacağı Milestone 7 yapılarına geçelim.
2003-2004: Milestone 7 dönemi
2003 yılının sonları. O dönemleri hatırlıyorum. Oyun dünyası çok hareketliydi o zamanlar. Aynı şekilde işletim sistemi dünyası da. Çünkü Microsoft 2003'ün Ekim aylarında PDC yani "Professional Developer Conferance" adında bir etkinlik düzenlemişti. Bu etkinlikte Longhorn resmen tanıtılıyor. Aynı şekilde Windows Longhorn'u ve yeni özelliklerini tanıtan bir Demo gösteriliyor. Böylece Longhorn bir resmiyet kazanıyor. Daha önce 2001'de düzenlenen etkinlikte XP tanıtılmıştı. Sadece 2 sene sonra ise Longhorn tanıtılıyor. Ve işletim sisteminin 2004 yılında çıkacağı açıklanıyor. Ama çıkıyor mu? Hayır tabii ki. Çünkü işler hiç iyi gitmiyor ve mecbur proje çöpe atılıyor. İşletim sistemini yeniden sıfırdan yazmaya başlıyorlar. O kadar emek çöpe gidiyor maalesef. Neyse biz yapıları incelemeye geçelim.
Yapı 4042.Lab06: Elveda Plex...
Ve evet. Microsoft, 3683 yapısından beri kullandığı Plex temasını resmen kaldırıyor. Arayüz bu yapı ile tamamen değişiyor. Kesinlikle diğer yapılarla alakası yok. Bakınca bir garip oluyor insan. Mavi temadan birden bir daha ciddi görünen Gri bir temaya geçiş yapılıyor. Duvar kağıdı ise sanırım buğday tarlası. Artık Milestone 7 gibi şeyler yazmıyor duvar kağıdında. Ayrıca yeni temanın adı "Slate." Bu yapı XP'e daha çok benziyor aslında. Ki içinde hala XP temaları var.
Bu yapı ile gelen özellikler:
- Plex teması tamamen kaldırılıyor ve Slate adında yeni bir temaya geçiş yapılıyor.
- Arayüz yine değişikliğe uğruyor.
- Giriş ekranı Slate temasına uygun şekilde yeniden düzenleniyor.
- Kullanıcı arabiriminin birçok bölümü daha temiz bir kullanıcı arabirimi için yoğun bir şekilde yenilenmiştir.
- Yapışkan Notlar adında yeni bir uygulama ekleniyor.
Giriş ekranı
Cam Windows logosu yerini XP logosuna bırakıyor bu yapı ile. Microsoft iyice XP gibi yapmaya başladı sistemi.
Aero teması
Aero teması açılınca böyle oluyor. Kesinlikle uyumsuz duruyorlar. Ancak dert etmeyelim çünkü bu bir geçiş yapısı. PDC 2003 öncesi son yapılardan. PDC 2003 ile tamamen şekillenecek arayüz.
PDC 2003: Windows Longhorn resmen tanıtılıyor!
PDC 2003 çok önemli bir konferans. Çünkü ilk kez bu konferansta Longhorn bir resmiyet kazandı. Ortalıkta PDC 2003'e kadar sadece söylentiler vardı. PDC 2003 ile hem Longhorn tanıtıldı hem de konferansa katılan geliştiricilere Longhorn'un kopyaları dağıtıldı. Bu kopyaları bazı kişiler internete yükleyince Longhorn yayılmaya başladı öyle. Bu konferansta 4050 numaralı bir yapı kullanılıyor. Ancak bu yapının internet ortamında hiçbir indirme linki yok. Gizli bir yapı yani. Bulunsa kesinlikle kurarım. Çünkü Microsoft'un Main yapılara koyduğu kısıtlamalar yok. Aero'nun en net çalıştığı yapı.
Bu videoda çok net şekilde görebilirsiniz Longhorn'u. Bu video HD haline getirilmiş hali bu arada. Normalde bu görüntüler çok bulanıktı. Ve ayrıca bu yapı acaba gerçekten var mı yoksa bir kandırmaca mı kimse bilmiyor. Ama efsane olduğu bir gerçek. BetaArchive üyesi bir adam bu yapıya sahip olduğunu iddia ediyor. Bu da ufak bir not
Yapı 4051: İnternete sızan ilk yapı
Bu yapı PDC konferansı sonrası geliştiricilere dağıtılan bir yapıdır. Bu yapıyı edinen bazı kişiler bu yapıyı internete sızdırmışlardır. O anlamdan indirilebilen ilk yapıdır. Yapı dümdüz bir yapı işte. O konferansta tanıtılan 4050 yapısı ile alakası yok. Bu yapı ile önyükleme ekranı değişiyor. Biz en iyisi o meşhur yapıya geçelim.
Yıl 2004: Longhorn'un Sonu
2004 yılına geldiğimizde artık sıfırlamaya çok yaklaşıyoruz. Microsoft 2004 yılının Ağustos ayında 4093 numaralı yapıyı yayınladıktan sonra ani bir kararla tüm projeyi yapıyı yayınladığı gece sıfırlıyor ve Omega-13 adı verilen Server 2003 çekirdeğine kurulu bir yapı yayınlıyor. Yani sıfırlıyor ve hemen ardından Longhorn yapıları ile alakası olmayan sıfırdan başka bir yapı yayınlıyor ama o başka bir yazının konusu.
Yapı 4074: Meşhur yapı
Sizlere şimdiye kadar gösterdiğim tüm Longhorn yapılarını unutun. Çünkü Longhorn yapılarının kralı geldi. Karşınızda yapı 4074! Bu yapı şimdiye kadar sızdırılan en stabil Longhorn yapısı. Ayrıca Aero'nun en düzgün çalıştığı Longhorn yapısı. Bir 4050 kadar olmasa da 4074'de Aero açıkken çok güzel görünüyor. Direk Aero açamazsınız bu arada. Aero için belki ileride meraklılarına bir rehber hazırlayabilirim. Neyse konumuz bu değil. Bu yapı son yenilik içeren yapı. Çünkü bu yapıdan sonra çıkan yapılar rezalet ötesi yapılar. Sıfırlama olayından önce çıkan ve Aero içeren son yapı diyebilirim 4074'e.
Bu yapı ile gelen yenilikler:
- Hala kullanılan Segoe UI yazı fontu ilk kez bu yapı ile kullanılmaya başlanmıştır.
- Simgelerin çoğu Aero simgeleri olarak değiştirildi.
- 4042 yapısından beri görülmeyen Aero yeniden bu yapı ile çok daha güçlü bir şekilde dönmüştür.
- Desktop Composition Engine yerini Desktop Window Manager'a bırakmıştır. Ve o günden beridir de hiçbir değişikliğe uğramamıştır.
- Aero Stars adında ekranda gezen yıldızlar eklenmiştir. Ama çok kararsız çalışmaktadır.
- Ve işte dananın kuyruğunun koptuğu yer. Yıllardır kullanılan XP sürücü modeli yerine Longhorn sürücü modeline geçiliyor. Bu ise felaket demek. Çünkü halihazırda kullanılan XP sürücüleri ile uyumsuzluk sorunları çıkmaya başlıyor bu adımdan ötürü. Donanım üreticilerinin baştan sürücü yazmak zorunda kalacakları anlamına geliyor bu. Microsoft daha önceden donanım üreticileri ile anlaşıp bu adımı atacağına onlardan habersiz birden sürücü modelini değiştirince büyük tepki çekiyor. Sürücülerle ilgili bir kriz yaşanıyor anlayacağınız. Bu kriz Windows 7 çıkana kadar devam ediyor.
- Kurulum ekranı bugün ki ekrana benzer bir şekle bürünüyor.
Bu yapıdan bazı görseller koyarak sıfırlama öncesi son yapılara geleceğim;
Kurulum Ekranı:
Aero Yıldızı:
Güzelim işletim sistemini mundar etti Microsoft
Yapı 4093: Longhorn'un Sonu
Bu yapı ile Longhorn dönemi resmen kapanıyor. Microsoft başaramıyor maalesef. Tüm emekler çöpe gidiyor. Mayıs 2001'den beri geliştirilen Longhorn, 19 Ağustos 2004 günü 4093 numaralı yapı ile son buluyor. Bu olay tabii ki Windows XP'nin hakimiyetini epey bir süre daha sürdürmesine neden oluyor. Windows Longhorn, eğer tamamlansaydı 2004 yılında çıkacaktı. Ancak bellek sızıntısı, kararsız XP çekirdeği, sürücü sorunları gibi etmenler Longhorn'un sonunu hazırladı. Sonucunda proje sıfırlandı ve yeniden yazılmaya başlandı. Longhorn için planlanan tüm fikirler ileride çıkacak Windows sürümlerinde kullanılmak üzere askıya alındı.
Proje yeniden yazılırken bu sefer XP çekirdeği yerine çok daha kararlı Server 2003 çekirdeği kullanıldı. Çünkü XP çekirdeğine Longhorn'u emanet etmek baştan hataydı. XP çekirdeği çok ama çok eskiydi. NT 5.0'ı kullanıyordu 2000 gibi. Windows 2000 ise 1997 yılında geliştirilmeye başlanıyor. Yani düşünün 1997 yılında geliştirilen çekirdeğe emanet ettiler Longhorn'u. Longhorn özellikleri ise o çekirdeğe ağır geldi. Ve kaçınılmaz son geldi. Windows Vista'nın gelişim süreci çok yavaş ve ağır geçtiği için XP'nin kullanım oranları %85'lere dayandı hatta.
Uzun lafın kısası sıfırlama öncesi yapılar bitti arkadaşlar. Yakında sıfırlama sonrası yapılarla ilgili bir yazıda yazacağım. O zaman kadar görüşmek üzere hoşçakalın arkadaşlar! Görüşlerinizi yorum kısmına belirtirseniz sevinirim
