F35 birçok uçağın yapacağı işleri tek başına yapması için tasarlandı. Bunun için aynı modelin birçok varyasyonu çıktı. Bu yazımda bu varyasyonlardaki göze gözükmeyen farkları anlatmak istiyorum
1- Iniş - Kalkış Şekilleri:
Biliyorsunuz ki F-35 modellerini ayıran temel unsur iniş kalkış şekilleridir. F-35A modeli standart pistler üzerinden kalkmak için tasarlanmıştır ve çoğu ülke tarafından kullanılacak model budur. F-35B modeli Dikey Iniş Kısa Kalkış(STOVL) türünde işleyen uçak gemilerinde kullanılmak için tasarlanmıştır. STOVL yöntemini kullanan uçak gemileri daha az masraflı ve küçük olduğundan birkaç NATO ülkesi tarafından seçilmiştir. F-35C modeli Amerikan Donanması için tasarlanmıştır. Amerikanların Nimitz sınıfı büyük uçak gemilerinde kullanmak için tasarladıkları bir uçaktır. Iniş kalkış sistemi olarak CATOBAR sistemini tercih eder. Uçak inerken uçaktaki kancanın gemideki halatı yakalayıp tüm kinetik enerjisini halata bırakma prensibine dayanır. Kalkarken ise buhar basıncı(yeni gemilerde elektromanyetik) ile uçak hızlandırılarak çok kısa bir mesafeden kaldırılır. Belli avantajları olsa da çok maliyetlidir. CATOBAR tipi uçak gemilerini sadece ABD ve Fransa kullanmaktadır.
F-35A(en sağdaki), F-35B(ortadaki), F-35C(en soldaki).
2- Motorlar:
A ve C modellerinde Pratt&Whitney yapımı bir motor kullanılırken B modelinde ise Rolls Royce motoru kullanılmıştır. B modelinde uçağı dengelemek ve ağırlık kaldırma yeteneğini arttırmak için kokpitin arkasında bir motor daha bulunmaktadır. B modelinin ana motorunun egzozu 90° aşağıya dönebilir iken A ve C modellerinde sabittir.
F-35B'de kullanılan Rolls Royce motoru.
F-35A ve F-35C modellerinde kullanılan Pratt&Whitney motoru.
3- Kanatlar:
A ve B modellerinde kanatlar aynıdır. C modeli düşük hızlarda kaldırma kuvveti elde edebilmek için kanatları daha geniş tasarlanmıştır. CATOBAR sınıfı uçak gemilerime inmek için gereklidir. C modelinin kanatları katlanabilir şekilde tasarlanmıştır. Gemide daha az yer kaplar.
F-35C havadan görünümü.
F-35C kanatları katlanmış halde uçak gemisinde.
4- Makineli Top:
A ve C modellerinde 25mm çapa sahip olan, 4 namlulu ve 170 mermi kapasiteli bir top bulunurken B modelinde motorun kapladığı yer nedeniyle dahili makineli top bulunmaz. Bunun için harici makineli top tasarlanmıştır.
Harici makineli top takılmış bir F-35B. Alt kısımda bulunmakta.
5- Mühimmat Taşıma Kapasiteleri: Üç modelinde hava - hava görevlerinde mühimmat taşıma kapasitesi aynı iken hava - kara görevlerinde biraz farklıdır. A ve C modelleri 2 adet 2000lb JDAM bomba taşıyabilirken B modeli 2 adet 1000lb JDAM bomba taşıyabilir. 2. Motorun kapladığı alan sebebiyle 2000lb JDAM bomba alamıyor.
6- Menzil:
A ve B modellerinin muharebe yarıçapı 1100~ kilometre iken B modelinde bu değer 850 kilometreye kadar düşmektedir. Ikinci motorun kapladığı alan sebebiyle yakıt kapasitesinde bir azalma yaşanmıştır.
1- Iniş - Kalkış Şekilleri:
Biliyorsunuz ki F-35 modellerini ayıran temel unsur iniş kalkış şekilleridir. F-35A modeli standart pistler üzerinden kalkmak için tasarlanmıştır ve çoğu ülke tarafından kullanılacak model budur. F-35B modeli Dikey Iniş Kısa Kalkış(STOVL) türünde işleyen uçak gemilerinde kullanılmak için tasarlanmıştır. STOVL yöntemini kullanan uçak gemileri daha az masraflı ve küçük olduğundan birkaç NATO ülkesi tarafından seçilmiştir. F-35C modeli Amerikan Donanması için tasarlanmıştır. Amerikanların Nimitz sınıfı büyük uçak gemilerinde kullanmak için tasarladıkları bir uçaktır. Iniş kalkış sistemi olarak CATOBAR sistemini tercih eder. Uçak inerken uçaktaki kancanın gemideki halatı yakalayıp tüm kinetik enerjisini halata bırakma prensibine dayanır. Kalkarken ise buhar basıncı(yeni gemilerde elektromanyetik) ile uçak hızlandırılarak çok kısa bir mesafeden kaldırılır. Belli avantajları olsa da çok maliyetlidir. CATOBAR tipi uçak gemilerini sadece ABD ve Fransa kullanmaktadır.
F-35A(en sağdaki), F-35B(ortadaki), F-35C(en soldaki).
2- Motorlar:
A ve C modellerinde Pratt&Whitney yapımı bir motor kullanılırken B modelinde ise Rolls Royce motoru kullanılmıştır. B modelinde uçağı dengelemek ve ağırlık kaldırma yeteneğini arttırmak için kokpitin arkasında bir motor daha bulunmaktadır. B modelinin ana motorunun egzozu 90° aşağıya dönebilir iken A ve C modellerinde sabittir.
F-35B'de kullanılan Rolls Royce motoru.
F-35A ve F-35C modellerinde kullanılan Pratt&Whitney motoru.
3- Kanatlar:
A ve B modellerinde kanatlar aynıdır. C modeli düşük hızlarda kaldırma kuvveti elde edebilmek için kanatları daha geniş tasarlanmıştır. CATOBAR sınıfı uçak gemilerime inmek için gereklidir. C modelinin kanatları katlanabilir şekilde tasarlanmıştır. Gemide daha az yer kaplar.
F-35C havadan görünümü.
F-35C kanatları katlanmış halde uçak gemisinde.
4- Makineli Top:
A ve C modellerinde 25mm çapa sahip olan, 4 namlulu ve 170 mermi kapasiteli bir top bulunurken B modelinde motorun kapladığı yer nedeniyle dahili makineli top bulunmaz. Bunun için harici makineli top tasarlanmıştır.
Harici makineli top takılmış bir F-35B. Alt kısımda bulunmakta.
5- Mühimmat Taşıma Kapasiteleri: Üç modelinde hava - hava görevlerinde mühimmat taşıma kapasitesi aynı iken hava - kara görevlerinde biraz farklıdır. A ve C modelleri 2 adet 2000lb JDAM bomba taşıyabilirken B modeli 2 adet 1000lb JDAM bomba taşıyabilir. 2. Motorun kapladığı alan sebebiyle 2000lb JDAM bomba alamıyor.
6- Menzil:
A ve B modellerinin muharebe yarıçapı 1100~ kilometre iken B modelinde bu değer 850 kilometreye kadar düşmektedir. Ikinci motorun kapladığı alan sebebiyle yakıt kapasitesinde bir azalma yaşanmıştır.
