Resim kaynağı için buraya tıklayın
Konu İçerikleri
e-Scooter dediğimiz şey aslında "Motorlu Scooter" (Motorized scooter) olarak geçmektedir ve tarihi 1915'lere kadar dayanmaktadır. İlk olarak 1915 tarihinde Autoped adlı firma tarafından çıkarılan yakıtlı scooterler, 1921 yılında Autoped firmasının geliştirmeyi durdurması üzerine 1986'dan 2001 yılına kadar Go-ped tarafından geliştirilmiştir. 2001 yılında ise yine Go-ped tarafından Dünyadaki ilk elektrik tabanlı scooter modeli "Hoverboard" çıkmıştır. 2009 yılına gelindiğinde ise İtalyan-İsrailli bir tasarımcı olan Ricardo Nimrod Sapir tarafından Dünyadaki ilk patentli katlanır scooter geliştirilmiştir. Tarihini geçtiğimize göre, mantığını anlatabiliriz. Başlık bu kısmından sonra 2018 ve üstü yıllara hitap edecektir, yani eski tarz scooterler değil, yeni elektrik tabanlı scooterler anlatılacaktır. Scooterler yakıt gerektiren araçlar gibi veya motorsikletler gibi ayrı bir yer işgal etmezler. Nasıl elektrikli araçlarda ve motorsikletlerde oluyorsa, scooterlerde de jantın içinde fırçasız denilen tarzda elektrik motorları vardır. Şu anki kur değerine göre ortalama 20.000TL veya yabancılara göre ortalama 2.000 dolar altındaki scooterlerde genelde ön jantın içinde elektrik motorunu bulabilirsiniz. Bu fiyatların üstündekiler genelde tek tekerde 700W gibi yüksek güçleri bile rahatlıkla üretebildiğinden motor genelde arka tekerde yer alır. 5.000 dolar üstü modellerde ise 2 tekere motor konulur ve tek tekerden 3000W gibi güçler üretilerek toplam 6000W güce çıkarılabilir. Bataryaları modelden modele konum ve güç olarak değişir. Eğer konuştuğumuz Segway ise genelinde batarya gidonun ile şase arasındaki uzun yükseltme borusundadır. G30 gibi modellerinde ise ayak bastığımız yerin içinde konumlandırılmıştır. Boru veya şasi kalınlığından da anlayabilirsiniz. Xiaomi marka scooterlerde ise bütün modellerde batarya ayağımızın altındadır. 2021 üstü scooter modellerinin genelinde istisnalar dışında şasi-gidon arasındaki boruya ek batarya takılarak menzili arttırılabilir. Tam şarjda maksimum harcanacak elektrik 2-3TLdir ve bazı durumlarda 50 kuruşa kadar bile düşebilir. Yani aşırı kritik bakımlar dışında masraf etmezsiniz. Genelde kullanıcılar bu scooterlerde lastik sorunu yaşamamak için dolgu tarzında hava basılmayan lastikleri tercih ederler. Bence bunu bile okuyabildiyseniz konunun gerisini de okuyabileceğinizi düşünüyorum. Konunun ortalarına doğru bahsettiğim 6000W gücü üretebilen scooter modeli ise Vsett 10+ ve Vsett 11+ Super 72 modelleridir. Fiyatları ise konunun açıldığı tarihe göre 80-100 bin TL arası değişmektedir.
Türkiye'de e-Scooter paylaşım sistemlerinin gelişimi
Türkiye içinde ilk olarak Martı Tech ile 2018 yılında tanıştık. İstanbul çapında başlayan Martı 2019'lu yıllara gelindiğinde İzmir ve Ankara gibi şehirlere, 2021 ve 2022 yılı içinde de neredeyse 81 ilin tamamına hizmet vermektedir. Fakat sadece Martı ile mi sınırlıyız? Tabii ki de hayır, olmamalıyız da! Niye olmamalıyız kısmını bu başlığın ilerisinde açıklayacağım. Martı Tech'den sonra hizmete giren ve sadece İstanbul tabanlı olarak hizmet veren Dost Scooter ise pandemi ile resmi duyuru yapmadan iflasını vermiştir ve scooterleri piyasadan çekmiştir. 2019-2021 yılları arasında ise çok kullanıcısı görünmeyen Hop! ve sadece İzmir tabanlı olan Gez Mobility ortaya çıkmıştır. Bu iki firma da aktif olarak hizmet vermektedir fakat Gez Mobility sadece İzmir içini desteklemesinden ötürü ve yaygın olmamasından dolayı çok kullanılmamaktadır. Başlıkta bu kadar ilerledik, niye BinBin Tech'den bahsetmedik? Gelin biraz da BinBin nasıl yayıldı ondan bahsedelim. BinBin de aslında Martı gibi 2019 yılında hizmete başlamıştır. Ancak bu sene içerisinde absürt fiyat artışları ve BinBin'in diğer firmalardan daha çok promosyon sağlaması (Papara Cashback örnek verilebilir) BinBin'in 2022 yılının başından itibaren Bitcoin 2011-2022 grafiğinin küçültülmüş versiyonu gibi zirve yapmasına sebep olmuştur. Diğer firmaların saçma fiyat politikasına uymadan fiyatını sabit 1.00₺ olarak tuttuğu için de BinBin'e uzun süreli bir kullanıcısı olarak teşekkür ediyorum. Şimdi konu başına dönelim: Niye tek bir firma ile sınırlanmamalıyız? Sorunun cevabını tek kelime "rekabet" olarak açıklayabiliriz. Martı Tech hepsinden önce davranarak Türkiye sektörüne mikromobiliteyi yaydığı için o hakkı kendinde görüp fiyatlarını 1.60₺ gibi absürt şeylere yükseltti. Amerika tabanlı mikromobilite firması Link by Superpedestrian ise fiyatlarını 1.80'den bu sene piyasaya sundu. Hop ise yine insaflı davranarak 1.20-1.30 civarlarında tuttu. Eğer sadece Martı olsaydı, kendinde sözde hakkı görüp fiyatları 3₺ bile yapabilirdi, çünkü ona karşı gelecek hiçbir rakibi olmazdı. Zaten Martı başta Segway'in gidon tarzı bataryalı kaliteli scooterlerini kullanıyordu, fakat çok rakip göremeyince sözde yerli ve milli olan kendi scooterlerini geliştirdiler ve onlar da zaten fiyasko oldu. BinBin'in Segway Max Plus kullanması, Hop!'un da aynı şekilde özel seri kullanması ve limitleri de 25'e kadar çekmeleri Martı'nın da yeni modellere geçmesini mecbur bırakmıştır. Çok uzattık gibi duruyor, dilerseniz artık sona doğru geçelim.
Vatandaşların "Allah süreceğin aletin belasını vermesin, düşüyordum" dediği, teyzelerimizin ise "Yavrum kaldırımda gidilir mi, niye yoldan gitmiyorsun" dediği o ünlü ulaşım aracı. Karşınızda;
e-Scooter nedir?
Hepimiz bir şekilde e-Scooter kültürüne kullansak da kullanmasak da aşinayız. Gerek sokaklarda gördüğümüz kiralama hizmetlerinden, gerek ise sahilde akıp giden kişisel e-Scooterlerden. Dilerseniz konumuza geçelim.e-Scooter nedir?
Konu İçerikleri
- e-Scooter nedir? Ne zaman ve nerede çıkmıştır?
- Türkiye'de e-Scooter paylaşım sistemlerinin gelişimi
e-Scooter dediğimiz şey aslında "Motorlu Scooter" (Motorized scooter) olarak geçmektedir ve tarihi 1915'lere kadar dayanmaktadır. İlk olarak 1915 tarihinde Autoped adlı firma tarafından çıkarılan yakıtlı scooterler, 1921 yılında Autoped firmasının geliştirmeyi durdurması üzerine 1986'dan 2001 yılına kadar Go-ped tarafından geliştirilmiştir. 2001 yılında ise yine Go-ped tarafından Dünyadaki ilk elektrik tabanlı scooter modeli "Hoverboard" çıkmıştır. 2009 yılına gelindiğinde ise İtalyan-İsrailli bir tasarımcı olan Ricardo Nimrod Sapir tarafından Dünyadaki ilk patentli katlanır scooter geliştirilmiştir. Tarihini geçtiğimize göre, mantığını anlatabiliriz. Başlık bu kısmından sonra 2018 ve üstü yıllara hitap edecektir, yani eski tarz scooterler değil, yeni elektrik tabanlı scooterler anlatılacaktır. Scooterler yakıt gerektiren araçlar gibi veya motorsikletler gibi ayrı bir yer işgal etmezler. Nasıl elektrikli araçlarda ve motorsikletlerde oluyorsa, scooterlerde de jantın içinde fırçasız denilen tarzda elektrik motorları vardır. Şu anki kur değerine göre ortalama 20.000TL veya yabancılara göre ortalama 2.000 dolar altındaki scooterlerde genelde ön jantın içinde elektrik motorunu bulabilirsiniz. Bu fiyatların üstündekiler genelde tek tekerde 700W gibi yüksek güçleri bile rahatlıkla üretebildiğinden motor genelde arka tekerde yer alır. 5.000 dolar üstü modellerde ise 2 tekere motor konulur ve tek tekerden 3000W gibi güçler üretilerek toplam 6000W güce çıkarılabilir. Bataryaları modelden modele konum ve güç olarak değişir. Eğer konuştuğumuz Segway ise genelinde batarya gidonun ile şase arasındaki uzun yükseltme borusundadır. G30 gibi modellerinde ise ayak bastığımız yerin içinde konumlandırılmıştır. Boru veya şasi kalınlığından da anlayabilirsiniz. Xiaomi marka scooterlerde ise bütün modellerde batarya ayağımızın altındadır. 2021 üstü scooter modellerinin genelinde istisnalar dışında şasi-gidon arasındaki boruya ek batarya takılarak menzili arttırılabilir. Tam şarjda maksimum harcanacak elektrik 2-3TLdir ve bazı durumlarda 50 kuruşa kadar bile düşebilir. Yani aşırı kritik bakımlar dışında masraf etmezsiniz. Genelde kullanıcılar bu scooterlerde lastik sorunu yaşamamak için dolgu tarzında hava basılmayan lastikleri tercih ederler. Bence bunu bile okuyabildiyseniz konunun gerisini de okuyabileceğinizi düşünüyorum. Konunun ortalarına doğru bahsettiğim 6000W gücü üretebilen scooter modeli ise Vsett 10+ ve Vsett 11+ Super 72 modelleridir. Fiyatları ise konunun açıldığı tarihe göre 80-100 bin TL arası değişmektedir.
Türkiye'de e-Scooter paylaşım sistemlerinin gelişimi
Türkiye içinde ilk olarak Martı Tech ile 2018 yılında tanıştık. İstanbul çapında başlayan Martı 2019'lu yıllara gelindiğinde İzmir ve Ankara gibi şehirlere, 2021 ve 2022 yılı içinde de neredeyse 81 ilin tamamına hizmet vermektedir. Fakat sadece Martı ile mi sınırlıyız? Tabii ki de hayır, olmamalıyız da! Niye olmamalıyız kısmını bu başlığın ilerisinde açıklayacağım. Martı Tech'den sonra hizmete giren ve sadece İstanbul tabanlı olarak hizmet veren Dost Scooter ise pandemi ile resmi duyuru yapmadan iflasını vermiştir ve scooterleri piyasadan çekmiştir. 2019-2021 yılları arasında ise çok kullanıcısı görünmeyen Hop! ve sadece İzmir tabanlı olan Gez Mobility ortaya çıkmıştır. Bu iki firma da aktif olarak hizmet vermektedir fakat Gez Mobility sadece İzmir içini desteklemesinden ötürü ve yaygın olmamasından dolayı çok kullanılmamaktadır. Başlıkta bu kadar ilerledik, niye BinBin Tech'den bahsetmedik? Gelin biraz da BinBin nasıl yayıldı ondan bahsedelim. BinBin de aslında Martı gibi 2019 yılında hizmete başlamıştır. Ancak bu sene içerisinde absürt fiyat artışları ve BinBin'in diğer firmalardan daha çok promosyon sağlaması (Papara Cashback örnek verilebilir) BinBin'in 2022 yılının başından itibaren Bitcoin 2011-2022 grafiğinin küçültülmüş versiyonu gibi zirve yapmasına sebep olmuştur. Diğer firmaların saçma fiyat politikasına uymadan fiyatını sabit 1.00₺ olarak tuttuğu için de BinBin'e uzun süreli bir kullanıcısı olarak teşekkür ediyorum. Şimdi konu başına dönelim: Niye tek bir firma ile sınırlanmamalıyız? Sorunun cevabını tek kelime "rekabet" olarak açıklayabiliriz. Martı Tech hepsinden önce davranarak Türkiye sektörüne mikromobiliteyi yaydığı için o hakkı kendinde görüp fiyatlarını 1.60₺ gibi absürt şeylere yükseltti. Amerika tabanlı mikromobilite firması Link by Superpedestrian ise fiyatlarını 1.80'den bu sene piyasaya sundu. Hop ise yine insaflı davranarak 1.20-1.30 civarlarında tuttu. Eğer sadece Martı olsaydı, kendinde sözde hakkı görüp fiyatları 3₺ bile yapabilirdi, çünkü ona karşı gelecek hiçbir rakibi olmazdı. Zaten Martı başta Segway'in gidon tarzı bataryalı kaliteli scooterlerini kullanıyordu, fakat çok rakip göremeyince sözde yerli ve milli olan kendi scooterlerini geliştirdiler ve onlar da zaten fiyasko oldu. BinBin'in Segway Max Plus kullanması, Hop!'un da aynı şekilde özel seri kullanması ve limitleri de 25'e kadar çekmeleri Martı'nın da yeni modellere geçmesini mecbur bırakmıştır. Çok uzattık gibi duruyor, dilerseniz artık sona doğru geçelim.
Konumuz buraya kadardı. Eğer konuyu bu kadar uzun olmasına rağmen okuduysanız sizlere gerçekten minnettarım. e-Scooter & e-Scooter blog sayfası olarak sizlere elimden geldiğince bilgi aktarmaya çalışacağım. Bugünlük benden bu kadar. Herkese iyi forumlar!
